Buzz
Ăn theo chế độ Ayurveda mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe người ăn. Hãy cùng Mytour tìm hiểu xem chế độ ăn uống này mang lại những lợi ích gì nhé.
Chế độ ăn theo Ayurveda mang lại những lợi ích gì cho sức khỏe? Hãy cùng Mytour khám phá chế độ ăn uống này nhé.
Chế độ ăn uống theo Ayurveda là gì?
Chế độ ăn uống theo Ayurveda là một phong cách ăn uống dựa trên nguyên tắc y học cổ truyền của Ấn Độ - Ayurveda (tiếng Phạn). Nó tập trung vào việc chọn lựa các thực phẩm nhất định để cân bằng năng lượng cho mỗi cá nhân, với mục đích cải thiện sức khỏe và tăng cường tinh thần.
Chế độ ăn uống theo Ayurveda là gì?Khác biệt với các chế độ ăn uống khác như ăn chay (tránh thịt), ăn giảm cân (hạn chế calo) hoặc ăn kiêng của vận động viên (điều chỉnh calo cho phù hợp với môn thể thao)... chế độ ăn uống theo Ayurveda tuân theo nguyên tắc của ngũ hành:
- Khí: Được gọi là Vayu
- Thủy: Được gọi là Jala
- Trời: Được gọi là Akash
- Hỏa: Được gọi là Teja
- Thổ: Được gọi là Prithvi
Cách thực hiện chế độ ăn kiêng theo Ayurveda
Để thực hiện chế độ ăn kiêng theo Ayurveda, bạn cần:
- Xác định dosha của cơ thể mình
- Chọn chế độ ăn phù hợp với dosha của bản thân
Bạn có thể tự xác định dosha của mình, nhưng cũng có thể hỏi ý kiến của những người đã áp dụng chế độ ăn kiêng Ayurveda và họ sẽ chia sẻ kiến thức hữu ích.
Xác định dosha của bản thân
Xác định dosha của bản thânTheo nguyên tắc ngũ hành, chế độ ăn uống theo Ayurveda được phân thành ba loại dosha - là năng lượng lưu thông trong cơ thể con người. Cụ thể là ba loại sau đây:
- Dosha Pitta (hỏa kết hợp với thủy): Điều chỉnh sự đói, khát và nhiệt độ cơ thể.
- Dosha Vata (khí kết hợp với trời): Duy trì cân bằng điện phân và chuyển động của cơ thể.
- Dosha Kapha (thổ kết hợp với thủy): Thúc đẩy chức năng khớp.
Các đặc điểm của dosha để xác định loại dosha của bản thân
Để áp dụng chế độ ăn uống theo Ayurveda, bạn cần xác định dosha của mình thông qua các dấu hiệu sau và chọn thực phẩm phù hợp để cân bằng cơ thể.
Dosha Pitta có các đặc điểm sau:
- Về tính cách: Thông minh, nhanh nhạy, quyết đoán và nóng tính.
- Về thể chất: Trung bình về cấu trúc thể chất. Có thể gặp vấn đề với tiêu hóa, tim mạch hoặc huyết áp cao.
Dosha Pitta- Về thực phẩm, hãy xem như sau:
| Loại thực phẩm | Nên ăn | Hạn chế hay không nên |
|---|---|---|
| Protein | Thịt gia cầm (lượng nhỏ), trứng: Lòng trắng, đậu phụ | Thịt đỏ và hải sản, trứng: Lòng đỏ |
| Sữa | Sữa, ghee, bơ | Kem chua, phô mai |
| Trái cây | Loại ngọt, chín tự nhiên như: Cam, lê, dứa, chuối, dưa, xoài | Loại chua hay chưa chín như: Nho, bơ, đu đủ, anh đào chua, cốc, khế, sấu |
| Rau | Thuộc loại ngọt và đắng: Bắp cải, súp lơ, cần tây, dưa chuột, bí xanh, rau xanh, khoai lang, cà rốt | Ớt, củ cải đường, hành tây, cà chua, hành tím |
| Các loại đậu | Đậu lăng, đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ | Các loại đậu còn lại |
| Các loại ngũ cốc | Lúa mì, lúa mạch, yến mạch | Gạo lứt, ngô, lúa mạch đen |
| Quả có nhân và hạt | Hạt bí, hạt hướng dương, dừa (lượng nhỏ) | Hạnh nhân, hạt điều, lạc, quả hồ trăn, óc chó, hạt vừng, kê |
| Thảo mộc và gia vị | Hạt tiêu đen, thì là, quế, ngò nghệ (lượng nhỏ) | Các loại thảo mộc và gia vị khác |
Dosha Vata có những đặc điểm sau đây:
- Về tính cách: Sáng tạo, đầy năng lượng và hoạt bát.
- Về thể chất: Thường gầy, khung xương nhỏ. Có thể gặp vấn đề với tiêu hóa, cảm thấy lo lắng và mệt mỏi khi cơ thể mất cân bằng.
Dosha Vata- Về thực phẩm, hãy xem như sau:
| Loại thực phẩm | Nên ăn | Hạn chế hay không nên |
|---|---|---|
| Protein | Thịt gia cầm và hải sản (lượng nhỏ), đậu phụ | Thịt đỏ |
| Sữa | Sữa, bơ, sữa chua, phô mai, ghee | Các loại sữa cùng loại |
| Trái cây | Loại ngọt và chín hoàn toàn như: Chuối, việt quất, dâu tây, bưởi, xoài, đào và mận | Quả khô, chưa chín như: Nam việt quất, nho khô, lựu và lê |
| Rau và củ | Rau trồng trong đất, củ như: Củ cải, khoai lang, hành tây, cà rốt | Các loại rau sống, bông cải xanh, bắp cải, súp lơ, nấm, khoai tây, cà chua |
| Các loại đậu | Đậu xanh, đậu lăng | Đậu đen, đậu tây đỏ và đậu hải quân |
| Các loại ngũ cốc | Nấu chín như gạo, yến mạch | Kiều mạch, lúa mạch đen, lúa mì, quinoa |
| Quả có nhân và hạt | Quả óc chó, hồ trăn, hạt chia, hướng dương và lanh | Kê, hạt rau mùi |
| Thảo mộc và gia vị | Thảo quả, thì là, húng quế, đinh hương, húng tây, hạt tiêu đen, oregano | Thảo mộc đắng hay chát như: Rau mùi tây, húng tây |
Dosha Kapha có những đặc điểm sau đây:
- Về tính cách: Bình tĩnh, ổn định và trung thành
- Về thể chất: Cơ thể thường có cấu trúc dày, chắc chắn và thường gặp vấn đề với cân nặng. Có thể mắc các bệnh hen suyễn, trầm cảm hoặc tiểu đường.
Dosha Kapha- Về thực phẩm, hãy xem như sau:
| Loại thực phẩm | Nên ăn | Hạn chế hay không nên |
|---|---|---|
| Protein | Thịt gia cầm (lượng nhỏ), trứng: Lòng trắng, hải sản | Thịt đỏ, tôm, trứng: Lòng đỏ |
| Sữa | Táo, việt quất, lê, lựu, anh đào, trái cây khô như: Nho khô, quả sung, vải khô | Chuối, dừa, xoài, quả sung tươi |
| Rau | Rau xanh, măng tây, hành tây, khoai tây, nấm, củ cải, đậu bắp | Khoai lang, cà chua, bí xanh, dưa chuột |
| Các loại đậu | Đậu đen, đậu xanh, đậu lăng, đậu hải quân | Đậu nành, đậu tây đỏ, miso |
| Các loại ngũ cốc | Yến mạch, lúa mạch đen, kiều mạch, ngô, kê | Gạo, lúa mì, ngũ cốc nấu chín |
| Quả có nhân và hạt | Hạt bí, hướng dương, lanh (lượng nhỏ) | Hạt điều, hồ đào, hạt thông, hạt vừng, quả óc chó |
| Thảo mộc và gia vị | Thì là, hạt tiêu đen, nghệ, gừng, quế, húng quế, oregano và húng tây | Các loại thảo mộc và gia vị còn lại |
Lợi ích của chế độ ăn kiêng theo Ayurveda đối với sức khỏe
Chế độ ăn kiêng theo Ayurveda đã tồn tại từ lâu ở Ấn Độ trước khi lan rộng ra thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Điều này là bởi vì chế độ ăn kiêng này đã mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần của người ăn. Đó bao gồm:
Khuyến khích giảm thiểu sử dụng thức ăn chế biến sẵn hoặc công nghiệp
Thực phẩm khi ăn theo chế độ hầu như luôn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, tươi mới và an toàn. Việc nấu nướng cho phép bạn kiểm soát sự an toàn của thực phẩm, đảm bảo thức ăn được chín và nước sôi phù hợp với khẩu vị của mỗi người, đồng thời tránh lãng phí thực phẩm và việc vứt bỏ.
Khuyến khích giảm thiểu sử dụng thức ăn chế biến sẵn hoặc công nghiệpTheo chế độ ăn kiêng Ayurvedic, bạn sẽ từ chối sử dụng thực phẩm chế biến sẵn hoặc công nghiệp và hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại như muối, đường tinh luyện, chất bảo quản và chất màu công nghiệp, những nguyên nhân gây ra các vấn đề về tim mạch, huyết áp và thận...
Đạt được mục tiêu của bạn
Thường, khi thực hiện một chế độ ăn kiêng, mục tiêu sẽ phụ thuộc vào mong muốn cá nhân như giảm hoặc tăng cân, điều trị bệnh, tăng cường vận động hoặc tránh sát sinh...
Đạt được mục tiêu của bạnThực hiện chế độ ăn kiêng theo Ayurveda sẽ giúp bạn thấu hiểu cơ thể hơn, kiểm soát năng lượng lưu thông trong cơ thể và kích thích sự chánh niệm, tức là giảm thiểu phiền toái khi ăn uống và tận hưởng hoàn toàn hương vị và thành phần của thức ăn.
Chánh niệm đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe cá nhân vì khi bạn có chánh niệm, bạn loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực về sức khỏe của mình, giúp giảm căng thẳng, lo âu và mệt mỏi, cũng như hiểu biết sâu hơn về các loại thực phẩm.
Những điều cần lưu ý khi thực hiện chế độ ăn kiêng Ayurvedic (tác động)
Mỗi loại chế độ ăn kiêng đều có những giới hạn mà bạn cần chú ý khi thực hiện.
Gây hiểu lầm và ràng buộc
Hiểu lầm
Thực tế là để thực hiện đúng các chế độ dosha, bạn phải tự nhận biết loại dosha mà bạn thuộc vào để có thể thực hiện đúng chế độ ăn phù hợp, quyết định liệu nên ăn hay hạn chế ăn, không ăn các loại thực phẩm nào. Đây là một khái niệm mà không có định lượng, chỉ dựa trên đánh giá định tính, vì vậy có thể bạn có đặc điểm của một dosha nhưng lại có cơ thể thuộc dosha khác và mắc các vấn đề sức khỏe liên quan đến dosha khác do ảnh hưởng từ thói quen ăn uống, lối sống và môi trường làm việc...
Ràng buộc
Chế độ ăn kiêng theo Ayurveda có lợi cho sức khỏe, nhưng khó thực hiện nếu bạn có lịch trình công việc bận rộn, thường xuyên ăn ngoài và di chuyển. Nếu bạn tuân thủ chặt chẽ chế độ ăn hoặc hạn chế ăn mà không chuẩn bị trước, có thể ảnh hưởng đến chu kỳ sinh học tự nhiên của cơ thể.
Những điều cần chú ý khi thực hiện chế độ ăn kiêng Ayurvedic (tác động)Có thể gây mất cân bằng chuyển hóa chất
Ăn theo chế độ dosha trong thời gian dài có thể dẫn đến thiếu hụt dưỡng chất cho những loại thực phẩm bị hạn chế hoặc loại bỏ. Mặc dù chúng có thể không tốt cho cơ thể nhưng chúng cũng chứa các chất và vitamin cần thiết cho cơ thể.
Tốt nhất là bổ sung đầy đủ các chất bạn thường không ăn hoặc không thích ăn để đảm bảo cơ thể đủ dưỡng chất và vi lượng, tránh mất cân bằng chuyển hóa chất trong cơ thể.
Thông tin trên mang lại nhiều lợi ích cho những ai áp dụng chế độ ăn kiêng Ayurvedic. Hãy xem xét và thực hiện phù hợp với sức khỏe của bạn hàng ngày.
Nguồn: healthline.com
Áp dụng chế độ ăn kiêng Ayurvedic với rau, củ, trái cây tươi tại Mytour:
