Buzz
1. Khi nào chế độ phong kiến Trung Quốc được thiết lập?
Vào những thế kỷ cuối trước Công nguyên, với sự phát triển của sản xuất và hệ thống bóc lột địa tô từ địa chủ đối với nông dân, xã hội Trung Quốc đã phân hóa giai cấp và dẫn đến sự hình thành của chế độ phong kiến. Nhà Tần đã bắt đầu xây dựng bộ máy chính quyền phong kiến, với hoàng đế nắm quyền tuyệt đối, quyết định tất cả mọi vấn đề trong vương quốc.
Từ thời cổ đại, trên lưu vực sông Hoàng Hà và Trường Giang đã có nhiều quốc gia nhỏ của người Trung Quốc. Các quốc gia này thường xuyên xảy ra xung đột để tranh giành quyền lực, dẫn đến tình trạng Xuân Thu Chiến Quốc. Đến thế kỷ IV TCN, nước Tần đã nổi bật với sức mạnh kinh tế và quân sự, lần lượt tiêu diệt các đối thủ và chấm dứt sự phân tán lãnh thổ.
Năm 221 TCN, nước Tần đã hoàn tất việc thống nhất Trung Quốc. Dưới thời kỳ này, các giai cấp mới bắt đầu hình thành. Các quan lại, sở hữu nhiều ruộng đất, trở thành địa chủ, trong khi nông dân cũng phân hóa thành các tầng lớp khác nhau. Một phần trở thành giai cấp bóc lột, trong khi phần còn lại giữ ruộng để canh tác, hoặc trở thành nông dân lĩnh canh, phải nộp tô cho địa chủ. Quan hệ bóc lột địa tô của địa chủ đã thay thế cho hệ thống bóc lột của quý tộc đối với nông dân công xã, đánh dấu sự ra đời của chế độ phong kiến.
Tần Thuỷ Hoàng là người sáng lập bộ máy chính quyền phong kiến tập quyền tại Trung Quốc. Với danh xưng Hoàng đế, ông tự xem mình là tối cao, nắm toàn quyền quyết định mọi vấn đề quốc gia. Dưới ông là hệ thống quan văn và quan võ, trong đó Thừa tướng đứng đầu các quan văn và Thái uý đứng đầu các quan võ. Hoàng đế chia đất nước thành các quận, huyện, với các quan Thái thú và Huyện lệnh làm nhiệm vụ quản lý. Thống nhất Trung Quốc năm 221 TCN dưới thời Tần Thuỷ Hoàng đã mở đường cho sự hình thành đế quốc Trung Quốc. Dù nhà Tần chỉ tồn tại 15 năm, nhưng đã để lại di sản trung ương tập quyền và hệ thống quan liêu cho các triều đại sau, cho đến khi bị cuộc khởi nghĩa của Trần Thắng và Ngô Quảng lật đổ, mở đầu triều đại Hán (206 TCN - 220).
2. Chế độ phong kiến Trung Quốc dưới triều Đường
Các cuộc chiến tranh giữa các miền đã gây nên sự hao tổn tài lực và làm gia tăng mâu thuẫn giai cấp. Nông dân nổi dậy khắp nơi, các thế lực địa phương tranh giành quyền lực, dẫn đến sự sụp đổ của nhà Hán và thời kỳ loạn lạc kéo dài. Sau nhiều thế kỷ hỗn loạn, Lý Uyên đã dẹp yên đối lập, đàn áp các cuộc khởi nghĩa và lên ngôi Hoàng đế, lập ra nhà Đường (618 - 907).
Dưới triều đại Đường, chế độ phong kiến Trung Quốc đạt đến đỉnh cao. So với các triều đại trước, nền kinh tế phát triển toàn diện hơn. Nhà Đường thực hiện các biện pháp giảm thuế và sưu dịch, đồng thời chia đất công và ruộng bỏ hoang cho nông dân theo chế độ quân điển. Nông dân phải thực hiện nghĩa vụ theo chế độ tô, dung, điệu, và áp dụng các kỹ thuật canh tác mới, làm tăng sản lượng. Ngành thủ công và thương mại cũng phát triển mạnh mẽ, với các xưởng thủ công như tác phường luyện sắt và đóng thuyền, thu hút nhiều người lao động.
Thời kỳ Đường chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các tuyến đường giao thông, với việc hình thành và mở rộng hai 'con đường tơ lụa' trên đất liền và trên biển. Về mặt chính trị, nhà Đường đã củng cố bộ máy cai trị trung ương, hoàn thiện hệ thống chính quyền phong kiến. Các hoàng đế Đường cử người thân tín quản lý các địa phương, đặc biệt là các công thần và người thân tộc giữ chức Tiết độ sứ để bảo vệ biên cương. Đồng thời, nhà Đường cũng mở các kỳ thi để tuyển chọn quan chức từ cả quý tộc lẫn con em địa chủ. Như vậy, chế độ phong kiến đã tạo điều kiện cho quý tộc và địa chủ tham gia vào bộ máy cai trị từ trung ương đến địa phương, đồng thời tăng cường quyền lực tuyệt đối của Hoàng đế.
Các hoàng đế nhà Đường tiếp tục mở rộng lãnh thổ qua các cuộc xâm lược. Nhà Đường chiếm đóng vùng Nội Mông, chinh phục Tây Vực, xâm lược bán đảo Triều Tiên, củng cố sự kiểm soát ở An Nam (Việt Nam ngày nay), và ép Tây Tạng phải thần phục. Nhờ đó, Trung Quốc dưới triều đại Đường trở thành một đế quốc phong kiến hùng mạnh và phát triển.
Cuối thời Đường, mâu thuẫn xã hội trở nên nghiêm trọng, nông dân phải chịu đựng tình cảnh khốn cùng với thuế nặng và sưu dịch liên miên. Nạn đói thường xuyên xảy ra, dẫn đến các cuộc nổi dậy chống chính quyền, nổi bật nhất là cuộc khởi nghĩa của Hoàng Sào vào năm 874. Nhà Đường bị lật đổ và Trung Quốc bước vào thời kỳ Ngũ đại - Thập quốc. Triệu Khuông Dẫn sau đó đã tiêu diệt các thế lực phong kiến khác và lập ra nhà Tống vào năm 960. Sau đó, miền Bắc Tống bị nước Kim xâm chiếm, và cuối thế kỷ XIII, cả hai nước Kim và Nam Tống đều bị Mông Cổ tiêu diệt.
3. Chế độ phong kiến Trung Quốc dưới triều Minh
Vào đầu thế kỷ XIII, trên thảo nguyên Mông Cổ, một nhà nước phong kiến quân sự được thành lập dưới sự lãnh đạo của Thành Cát Tư Hãn (Genghis Khan). Năm 1271, Khu-brlai (Hốt Tất Liệt), vua Mông Cổ, lên ngôi Hoàng đế và thành lập triều Nguyên tại Trung Quốc (1271 – 1368). Dưới sự cai trị của nhà Nguyên, nhân dân Trung Quốc liên tục đấu tranh. Năm 1368, cuộc khởi nghĩa nông dân đã lật đổ nhà Nguyên và Chu Nguyên Chương lên ngôi Hoàng đế ở Nam Kinh, lập ra nhà Minh (1368-1644).
Các vua triều Minh đã thực hiện nhiều chính sách nhằm khôi phục và thúc đẩy nền kinh tế. Đến đầu thế kỷ XVI, những yếu tố của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã bắt đầu xuất hiện tại Trung Quốc.
Nhiều ngành nghề đã phát triển thành các xưởng thủ công lớn. Ở Giang Tây, các trung tâm sản xuất gốm như Cảnh Đức có đến 3000 lò. Các chủ xưởng dệt sở hữu số vốn lớn và nhiều khung cửi, tuyển dụng nhiều thợ làm công. Các nhà buôn lớn cũng nổi lên, sở hữu vốn và nguyên liệu để cung cấp cho các hộ thủ công và thu thành phẩm. Họ còn mở rộng hoạt động ra cả lĩnh vực nông nghiệp, chẳng hạn như cung cấp vốn cho nông dân trồng mía vào mùa xuân và thu hồi thành phẩm là đường vào mùa đông.
Các thành phố thời Minh phát triển mạnh mẽ và trở nên phồn thịnh. Bắc Kinh và Nam Kinh không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là những trung tâm kinh tế lớn. Minh Thái Tổ chú trọng vào việc xây dựng chế độ quân chủ chuyên chế tập quyền để chấm dứt tình trạng hỗn loạn và mưu phản. Năm 1380, ông loại bỏ các chức vụ Thừa tướng và Thái uý, thay vào đó là các Thượng thư phụ trách các bộ. Nhà Minh tổ chức 6 bộ (Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công) để hoàn thiện hệ thống quan lại, với các quan ở tỉnh phải tuân theo chỉ đạo từ triều đình. Hoàng đế nắm giữ toàn bộ quyền lực, trực tiếp quản lý quân đội và tăng cường phong tước, cấp đất cho con cháu trong hoàng tộc và công thần.
Cuối triều đại Minh, tình trạng tập trung ruộng đất vào tay quý tộc và địa chủ trở nên nghiêm trọng. Các vương công sở hữu nhiều 'hoàng trang', nhưng ruộng đất ít ỏi. Địa chủ ở các địa phương có hàng nghìn mẫu ruộng, trong khi nông dân nghèo đói vì thiếu đất, chịu thuế và sưu dịch nặng nề. Nhiều người phải cầm cố ruộng đất, bán người thân, hoặc rời bỏ quê hương để kiếm sống. Sự bức xúc này dẫn đến các cuộc khởi nghĩa, nổi bật là cuộc nổi dậy của Lý Tự Thành, dẫn đến sự sụp đổ của triều Minh.
4. Chế độ phong kiến Trung Quốc dưới triều Thanh
Khi triều Minh sụp đổ, bộ tộc Mãn Thanh từ Đông Bắc Trung Quốc đã đánh bại Lý Tự Thành và thành lập nhà Thanh (1644 - 1911). Tương tự như triều Nguyên trước đó, nhà Thanh thực hiện chính sách áp bức dân tộc. Giai cấp thống trị của Thanh yêu cầu người Trung Quốc phải tuân theo phong tục của người Mãn, từ cách ăn mặc đến kiểu tóc. Mặc dù các hoàng đế Thanh áp dụng các biện pháp hòa giải, mua chuộc địa chủ Hán, giảm nhẹ thuế cho nông dân, và khuyến khích khai hoang, nhưng mâu thuẫn dân tộc vẫn không thể được giải quyết. Dù nhà Thanh đạt được nhiều thành tựu, chế độ phong kiến cũng không tránh khỏi suy tàn, với các cuộc khởi nghĩa nông dân làm suy yếu chính quyền nhà Thanh.
Nhân cơ hội này, các nước tư bản phương Tây đã đua nhau xâm lược Trung Quốc. Chính sách 'bế quan tỏa cảng' của nhà Thanh không chỉ không ngăn được việc thương nhân châu Âu đưa hàng lậu vào Trung Quốc mà còn dẫn đến những cuộc xung đột gay gắt, làm suy sụp chế độ phong kiến Trung Quốc.
Trên đây là toàn bộ thông tin để trả lời câu hỏi: 'Chế độ phong kiến Trung Quốc được xác lập khi nào?' mà Mytour muốn gửi đến bạn đọc. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích. Xin cảm ơn bạn đã theo dõi!
