Buzz
1. Nguyên nhân gây ra sởi ở trẻ em
1.1. Sởi là gì?
Sởi là một loại bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp do virus Paramyxovirus gây ra. Virus này thường tồn tại trong chất nhầy ở mũi và họng, chỉ lây nhiễm trên con người mà không ảnh hưởng đến động vật. Sởi có khả năng lây lan từ người này sang người khác qua đường hô hấp, từ các hơi hoặc dịch nhầy mũi của người mắc bệnh khi họ ho, sổ mũi, hay hắt hơi,...
1.2. Nguyên nhân gây ra sởi ở trẻ em
Như đã đề cập trước đó, virus Paramyxovirus là nguyên nhân gây ra căn bệnh sởi. Virus này có thể lây truyền qua các cách sau:
Virus gây ra căn bệnh sởi
- Tiếp xúc với các hạt giọt từ đường hô hấp của người mắc bệnh phát ra vào không khí khi họ hắt hơi, nói chuyện, hoặc,...
- Tiếp xúc trực tiếp với dịch nhầy từ người mắc bệnh sởi.
- Tiếp xúc với vật dụng mà chứa virus sởi.
Virus gây ra căn bệnh sởi có thời gian ủ trước khi bùng phát trong khoảng 4 - 5 ngày, sau đó tiếp tục phát triển trong thời gian đó ở giai đoạn sau và đây là thời kỳ mà căn bệnh sởi dễ lây lan nhất.
2. Nhận biết các dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi
2.1. Đầu tiên cần phân biệt sởi với một số bệnh khác có triệu chứng phát ban đỏ.
Vì chưa nhận biết chính xác dấu hiệu đặc trưng của căn bệnh sởi nên nhiều phụ huynh nhận nhầm và dẫn đến việc chăm sóc trẻ bị sởi không đúng cách. Vì vậy, cha mẹ cần phân biệt giữa một số bệnh có triệu chứng ban giống sởi:
- Sởi: ban đỏ bắt đầu từ phía sau tai, cổ, sau đó lan ra mặt, ngực, bụng và toàn thân. Nốt ban do sởi gây ra xuất hiện trên da, biến mất khi kéo căng da, khi nổi ban sẽ theo trình tự ban đầu và để lại vết thâm trên da trong một thời gian dài sau khi hết.
- Rubella: bắt đầu với các triệu chứng như sốt nhẹ, mắt chảy nước, sổ mũi, ho, tiêu chảy, nổi ban đỏ rải rác trên da, nốt ban của Rubella không theo trình tự nhất định, một số trường hợp có đau khớp,... Nốt ban của Rubella sẽ biến mất khi sốt giảm, khỏi bệnh và không để lại dấu vết trên da.
- Sốt phát ban: ban màu hồng nhẹ, bắt đầu từ mặt và nhanh chóng lan rộng khắp cơ thể. Sau khi nổi ban không để lại dấu tích, trẻ không có các triệu chứng viêm phổi hoặc viêm mắt.
- Rôm sảy: nổi ban đỏ, mịn và sáng, hiếm khi xuất hiện trên mặt, nổi ban xuất hiện đồng loạt không theo trình tự và sau khi hết không để lại vết sẹo hoặc dấu vết nào trên da.
2.2. Hiểu rõ các dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi ở trẻ em
2.2.1. Dấu hiệu bệnh sởi theo từng giai đoạn
Thường thì các dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi ở trẻ em sẽ hiện ra sau khi tiếp xúc với virus gây bệnh trong khoảng 7 - 14 ngày và chia thành các giai đoạn sau:
- Giai đoạn ủ bệnh: thường kéo dài khoảng 7 - 14 ngày kể từ khi virus xâm nhập vào cơ thể, trong giai đoạn này chưa có dấu hiệu gì của bệnh.
Dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi là nốt ban đỏ xuất hiện theo trình tự từ sau tai ra phía trước trước khi lan ra toàn bộ cơ thể
- Giai đoạn bắt đầu: 3 - 4 ngày với các dấu hiệu:
+ Sốt cao, thậm chí có thể vượt quá 40 độ C.
+ Có các dấu hiệu viêm phổi như: sổ mũi, ho khan.
+ Viêm kết mạc với tình trạng chảy nước mắt, có dịch nhầy, mắt sưng đỏ.
+ Hạt Koplik nhỏ màu trắng ngà có viền đỏ xung quanh xuất hiện trong khoang miệng, thường hiện và biến mất trong vòng 12 - 24 giờ.
- Giai đoạn phát triển hoàn toàn: 2 - 5 ngày với dấu hiệu:
+ Xuất hiện ban những nốt sau khi hạt Koplik biến mất.
+ Ban đầu là các đốm nhỏ màu đỏ, dạng sần, nổi lên trên da.
+ Ban có thể tồn tại độc lập hoặc thành cụm, xuất hiện theo trình tự từ sau tai, cổ, rồi lan ra trán, mặt, tay, chân và toàn thân.
- Giai đoạn hồi phục: các nốt ban sẽ dần nhạt và biến mất theo trình tự ban đầu, sau đó da sẽ bong tróc và để lại vết thâm. Bệnh sẽ tự khỏi nếu không gặp biến chứng, trừ một số trường hợp có thể có triệu chứng ho kéo dài 1-2 tuần sau khi bệnh khỏi.
2.2.2. Dấu hiệu bệnh sởi theo loại
- Loại điển hình: các dấu hiệu như đã đề cập ở trên.
- Loại không điển hình:
+ Sốt thoáng qua.
+ Ban xuất hiện ít.
+ Viêm phổi nhẹ hơn so với thể điển hình.
+ Tình trạng sức khỏe của trẻ tốt.
+ Có trường hợp sốt cao kéo dài, phù nề ở hai chân, cảm giác mệt mỏi toàn thân kèm theo viêm phổi và nốt ban xuất hiện theo trình tự không điển hình.
3. Các biến chứng của bệnh sởi cần chú ý
Thực tế đã chỉ ra không ít trường hợp do cha mẹ không nhận diện đúng dấu hiệu đặc trưng của bệnh sởi nên khi con mắc phải lại bị nhầm lẫn với bệnh khác và chăm sóc, điều trị không đúng. Trong trường hợp của bệnh sởi, việc chăm sóc không đúng cách hoặc việc điều trị không kịp thời chính là một trong những nguyên nhân gây ra các biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe và tính mạng của trẻ.
Xét nghiệm máu giúp xác định chính xác bệnh sởi
Các biến chứng đặc trưng có thể bao gồm:
- Viêm ruột.
- Tổn thương niêm mạc miệng, viêm niêm mạc miệng.
- Thai non hoặc sảy thai.
- Suy dinh dưỡng.
- Loét giác mạc gây mù lòa.
- Viêm phổi.
- Viêm phế quản cấp.
- Viêm tai giữa.
- Viêm não, viêm màng não.
- Tử vong.
Tính chất cơ bản của bệnh sởi là khá nhẹ nhàng, chỉ cần nhận diện đúng dấu hiệu của bệnh và chăm sóc đúng cách thì bệnh sẽ tự điều trị mà không gây hại gì cho trẻ. Do đó, trong quá trình chăm sóc con, cha mẹ cần: duy trì vệ sinh sạch sẽ cho môi trường sống, giữ gìn vệ sinh cá nhân và răng miệng cho con, không nên kiêng tắm vì có thể gây ngứa da và khiến trẻ gãi xước, dẫn đến nhiễm trùng.
