Dàn ý chi tiết
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo
- Đặt vấn đề
2. Thân bài
* Tổng quan về nhân vật Chí Phèo
* Trong cơn say, ý định ban đầu của Chí là đến đâm chết bà cô Thị Nở và Thị Nở. Sau đó, Chí mang dao đến nhà Bá Kiến, giết hắn và kết thúc cuộc đời mình.
=> Chí nhận ra Bá Kiến chính là kẻ thù thực sự của mình
=> Chí Phèo tỉnh lại
* Ý nghĩa của cái chết của Chí Phèo và Bá Kiến
- Chí nhận ra rằng kẻ thù lớn nhất, tàn ác nhất trong cuộc đời Chí luôn chỉ có một, đó chính là Bá Kiến, tiềm thức đã ngủ yên bao năm nay của hắn bỗng dậy tỉnh.
- Chí giết Bá Kiến để trả thù, để giải phóng hết nỗi oan trách mà hắn phải chịu suốt thời gian dài, để đền bù cho cái lương thiện mà Bá Kiến đã cướp đi.
- Chí Phèo là biểu tượng của tầng lớp nông dân trước cách mạng tháng Tám, đấu tranh chống lại sự bóp ép của tầng lớp thống trị vào thời điểm đó, bằng cách liều lĩnh, đơn độc, bằng con đường bạo lực.
- Chí mạnh mẽ tố cáo mặt độc ác và tàn nhẫn của xã hội cũ đã đẩy người nông dân lương thiện đến bước đường tuyệt vọng, khiến họ không còn lựa chọn khác ngoài những biện pháp đau đớn nhất.
- Hành động tự tử của Chí Phèo đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của tính người trong tâm hồn tàn tạ của Chí, là một biện pháp quyết liệt và tiêu cực để bảo vệ cái phần người đã tỉnh giấc trong hắn, chống lại cái sự tan rã đã phá hủy hầu hết nhân cách của hắn.
- Cái chết của Chí Phèo là minh chứng cho khát vọng trở lại cuộc sống lương thiện, của một con người khám phá ra lương thiện đang trở lại trong tâm hồn mình.
3. Kết bài
- Trong tác phẩm ngắn Chí Phèo, Nam Cao đã vẽ nên bức tranh của xã hội Việt Nam hiện thực, nơi tàn ác được mô tả một cách sinh động và chân thực nhất, qua đó bộc lộ những giá trị nhân văn, nhân đạo sâu sắc.
- Sự thương xót, đồng cảm dành cho những số phận con người bị chìm đắm ở dưới đáy xã hội, bị đè bẹp, bị tước đoạt quyền lợi sống lương thiện. Đồng thời tố cáo mặt tàn ác, vô nhân tính của chính quyền thực dân nửa phong kiến đã đẩy con người đến bước đường cùng, buộc họ phải chọn lựa cái chết để được trở về với bản nguyên lương thiện, để bảo vệ cái nhân cách khỏi sự tan rã xấu xa.
Bài tham khảo Mẫu 1
Trong truyện ngắn 'Chí Phèo' của Nam Cao, Chí Phèo là một nhân vật nông dân lương thiện, hiền lành bị oan uổng và biến chất thành lưu manh. Sau khi gặp thị Nở, anh ta mong muốn trở lại lương thiện nhưng không thể. Trước khi đâm chết Bá Kiến, Chí Phèo đã nói những lời tỉnh táo và tự phủ định bản thân. Điều này cho thấy anh ta giết Bá Kiến không phải vì say rượu mà vì lòng căm thù và uất ức sâu sắc. Đó không phải là hành động của một người say, mà là của một người 'Chí giả' - một người mang tên Chí Phèo nhưng đầy lòng đau khổ và quyết tâm. Vậy Chí Phèo đã giết Bá Kiến trong tâm trạng tỉnh hay say?
Câu trả lời nằm ở việc Chí Phèo đã tự nhận thức được bản chất và lý do của mình. Trước khi hạ thủ kẻ thù, anh ta nói rằng: “Tao muốn làm người lương thiện!”, “Ai cho tao lương thiện?”, và cuối cùng là “Tao không thể là người lương thiện nữa”. Những câu nói này chứng tỏ rằng Chí Phèo có ý thức và quyết tâm, không phải trong tình trạng say rượu mà là trong trạng thái tỉnh táo nhất của mình. Hành động giết Bá Kiến không phải do say mà do sự tỉnh táo và phẫn uất với xã hội bất công. Đó là một hành động đầy ý nghĩa và tâm trạng rất 'Chí Phèo'.
Nhìn vào hành động này, chúng ta có thể thấy rằng Chí Phèo không chỉ là một con người bị đẩy vào hoàn cảnh khó khăn mà còn là biểu tượng của sự đấu tranh với bất công và quyết tâm trở thành người lương thiện. Việc giết Bá Kiến không phải là do say rượu mà là do sự đau khổ và uất ức với xã hội. Vậy nên, có thể nói rằng Chí Phèo đã giết Bá Kiến trong trạng thái tỉnh táo, đầy ý thức với hành động của mình.
Nam Cao đã tạo ra một nhân vật sâu sắc và đầy ý nghĩa trong 'Chí Phèo', một con người không ngừng đấu tranh với số phận và quyết tâm trở thành người lương thiện. Mỗi lần đọc câu chuyện này, chúng ta lại cảm nhận được sự thấu hiểu và đau đớn của Chí Phèo. Đó không chỉ là một câu chuyện truyền cảm hứng mà còn là bài học về tình người và sự đấu tranh với bất công trong xã hội. Chí Phèo đã giết Bá Kiến trong tâm trạng tỉnh táo, đầy ý nghĩa và quyết tâm, không phải vì say rượu mà vì lòng phẫn uất và quyết tâm trở thành người lương thiện.
Bài tham khảo Mẫu 2
Kết thúc truyện Chí Phèo là cái kết đầy bi thương với sự ra đi của hai nhân vật chính: Bá Kiến và Chí Phèo. Một người bị ám sát, một người tự tử. Hai cái chết đồng thời, tạo nên một bức tranh kỳ lạ: Chí Phèo tấn công Bá Kiến rồi tự vẫn. Điều này khiến nhiều người thắc mắc, vì sao lại có cảnh tượng khó hiểu như vậy? Giết kẻ thù, thì nên sống, nhưng Chí Phèo chọn con đường tự kết thúc. Điều này chỉ được giải thích khi nhìn vào cuộc đời đầy bi kịch của nhân vật trong một thời đại xã hội phức tạp, khác biệt với những nhân vật khác trong truyện.
Chí Phèo, người nông dân lương thiện và hiền lành, sau khi gặp Bá Kiến, cuộc sống của anh chập cheng trên những trang sách mới. Bị Bá Kiến hãm hại, Chí Phèo biến thành lưu manh, côn đồ. Sau khi gặp Thị Nở, hình ảnh tình yêu đẹp lại hiện về. Chí khao khát lương thiện, nhưng không tìm thấy con đường hoàn lương, khiến anh bất lực. Cầm dao giết Bá Kiến sau cơn rượu say, rồi tự tử. Câu chuyện của một người bị giết và một người tự tử. Nhưng mọi người vẫn đặt câu hỏi: Chí say hay tỉnh?
Tại sao nhiều người không biết Chí Phèo có tỉnh hay không? Trước đó, mỗi khi uống rượu, Chí thường chửi rủa, than trời, nhưng lần này lại khác. Chí Phèo nói những lời tỉnh táo. Anh khẳng định: 'Tao muốn làm người lương thiện!'. Một câu hỏi uất ức: 'Ai cho tao lương thiện?' và câu tự hủy hoại: 'Tao không thể là người lương thiện nữa'. Chí hiểu rõ bản thân, hiểu rằng những vết thương, tội lỗi không bao giờ lành, không bao giờ thay đổi. Chí tự nhìn thấy mong muốn, nhu cầu và nguyên nhân làm cho bản thân như vậy. Như vậy, Chí tỉnh. Cảm nhận của Nam Cao cho thấy khi Chí uống thêm rượu, anh ta 'càng uống càng tỉnh ra'. Tỉnh táo, Chí buồn bã, khóc lớn và rời bỏ với con dao găm ở thắt lưng. Có thể nói theo cách Nam Cao kể chuyện, Chí Phèo đang tỉnh.
Cái chết của Chí Phèo và Bá Kiến mang nhiều ý nghĩa. Thứ nhất, nó là cái gương phản ánh sự tàn nhẫn của xã hội thực dân - phong kiến, khi đẩy người nông dân như Chí Phèo vào bước đường cùng, không có lối thoát. Chí Phèo, người lương thiện, mang nhân cách đạo đức, lại trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại chỉ vì sự đố kỵ của Bá Kiến. Nhà tù đã biến đổi người vô tội thành tội phạm. Bá Kiến tiếp tục đẩy Chí Phèo vào vực sâu của tội lỗi, biến anh thành kẻ giết người. Kết cục là Chí Phèo tự tử sau khi trả thù Bá Kiến. Anh không tìm ra lối thoát, không thể sống trong thế giới tàn bạo, và không thể quay lại con đường lương thiện. Ý nghĩa tổng cộng của cái chết của Chí Phèo là một hình ảnh của cuộc sống nông dân nghèo trong xã hội cũ, trước khi ánh sáng cách mạng mở đường.
Sau khi Chí Phèo giết Bá Kiến, anh ta quay lưỡi dao máu kẻ thù vào cổ mình, kết thúc một cuộc đời bi thảm với cú đánh thương tâm: chết vì xã hội chẳng cho anh quyền sống làm người. Bi kịch đắng đo của quyền sống làm người dẫn đến cái chết không tự ý, một cảnh đau lòng, vẫn còn ám ảnh độc giả suốt nhiều thế kỷ qua.
Bi kịch của Chí Phèo nổi lên rõ trong những lời cuối cùng trước khi tự sát, làm sâu sắc chủ đề của truyện: 'Tao muốn làm người lương thiện' nhưng 'Ai cho tao lương thiện? Tao không thể là người lương thiện nữa'. Đó là giá trị hiện thực và nhân đạo cao cả của tác phẩm.
Giá trị hiện thực của truyện được hiện rõ qua bi kịch của Chí Phèo, đặc biệt ở giai đoạn cuối. Câu chuyện mô tả một cuộc đời thê thảm, một số phận bi đát của người nông dân nghèo bị đẩy vào con đường lưu manh trong xã hội cũ, khiến họ mất cả nhân tính, nhân phẩm và nhân dạng. Đây là một hình ảnh không thể trở về cuộc sống làm người, mặc dù họ mong muốn sống lương thiện.
Ngoài ra, bi kịch này là một lời tố cáo về sự độc ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến. Xã hội này đẩy Chí Phèo vào con đường tha hóa, sau đó lại tắt cánh cửa, không cho anh quay trở về cuộc sống làm người. Đây là một sự tàn nhẫn và đau lòng, là tiếng nói mạnh mẽ và sâu sắc của Nam Cao.
Trong truyện Chí Phèo, giá trị nhân đạo cao cả đi kèm với giá trị hiện thực. Nam Cao tận tâm với con người, thể hiện lòng cảm thông và thương yêu đối với nạn nhân của xã hội cũ. Ông tin rằng, ngay cả những kẻ như Chí Phèo, tinh thần nhân tính vẫn còn, và khi có điều kiện, nó sẽ thức tỉnh để trở lại con đường lương thiện. Mối tình giữa Chí Phèo và Thị Nở, được Nam Cao xây dựng bằng ngòi bút đậm chất nhân đạo, là một sáng tạo nghệ thuật xuất sắc, nảy sinh từ trái tim nhạy cảm của nhà văn.
Nhờ sự sáng tạo của Nam Cao, Chí Phèo trở nên sống động và mạnh mẽ trong tâm trí độc giả. Mỗi lần đọc truyện, độc giả lại trải qua những cảm xúc khác nhau về cuộc sống và số phận của những nhân vật trong xã hội cũ. Người đọc càng thêm lòng thương cảm khi đối diện với hình ảnh dễ thương, dịu dàng của Chí Phèo. Đồng thời, họ càng căm ghét xã hội bất công đã đẩy họ vào tình cảnh khó khăn, biến họ thành lưu manh và chặn đứng con đường hoàn lương.