Bộ phim Tam Quốc Diễn Nghĩa năm 1994 ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng khán giả với việc tái hiện thành công một giai đoạn lịch sử quan trọng.
Tam Quốc Diễn Nghĩa là một trong những tác phẩm truyền hình nổi tiếng của Trung Quốc được phát sóng lần đầu vào năm 1994. Được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn La Quán Trung, tác phẩm này được xem là một trong những kiệt tác văn học lịch sử hàng đầu của Trung Quốc.
Bộ phim đã tái hiện lại thời kỳ Tam Quốc lịch sử với 84 tập phim, đồng thời mô tả số phận của các nhân vật nổi tiếng như Tào Tháo, Lưu Bị, Gia Cát Lượng cùng các trận đánh lịch sử như Trận Xích Bích, Trận Hào Đình.
Phim được thực hiện với sự đồng hành của 6 đạo diễn và 6 biên kịch. Dàn diễn viên chính bao gồm Tôn Ngạn Quân, Đường Quốc Cường, Bào Quốc An, Ngô Hiểu Đông, Lục Thụ Minh, Lý Tĩnh Phi... Với tổng kinh phí đầu tư lên đến 170 triệu nhân dân tệ (khoảng 583 tỷ đồng) và mất tới 4 năm để hoàn thành, Tam Quốc Diễn Nghĩa trở thành bộ phim có kinh phí lớn nhất Trung Quốc vào thời điểm đó, với hơn 1000 diễn viên chính và hàng vạn diễn viên phụ thuộc lực lượng Giải phóng quân Trung Quốc.
Tất cả các cảnh quay chiến trường trong phim đều được thực hiện một cách thực tế (trước khi công nghệ kỹ xảo phát triển). Nội dung của bộ phim được xây dựng một cách trung thực, tôn trọng nguyên tác tiểu thuyết, với việc coi triều đại Thục Hán là chính thống, Lưu Bị là vị hoàng đế chân chính, còn Tào Tháo và nhà Tào Ngụy là phe phản bội.
Bộ phim đã thành công trong việc tái hiện những nhân vật lịch sử, từng hình dung hoàn hảo vai diễn của họ. Từ Lưu Bị của Tôn Ngạn Quân, Gia Cát Lượng của Đường Quốc Cường, Quan Vũ của Lục Thụ Minh, Trương Phi của Lý Tính Phi, cho đến Tào Tháo của Bào Quốc An... Mỗi nhân vật đều phản ánh đúng bản chất và tạo ấn tượng sâu sắc với khán giả. Vai diễn của Bào Quốc An trong vai Tào Tháo đã giành được giải thưởng Kim Ưng cho diễn xuất xuất sắc nhất trong phim truyền hình năm đó.
Cảnh trang phục, âm nhạc và sản xuất đều được thực hiện một cách nghiêm túc để đảm bảo sự trung thực và tôn trọng lịch sử. Đặc biệt, để chuẩn bị cho trận chiến Xích Bích hùng vĩ, đoàn làm phim đã dành một năm để chuẩn bị. Tào Bân, người chỉ đạo mỹ thuật, đã chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn rằng: 'Lúc đó, lãnh đạo đề xuất chúng tôi phải quay một cảnh khiến người xem 20 năm sau không ai dám thử làm lại Tam Quốc'.
Ban đầu, đoàn phim đã xây dựng cảnh ngoại cảnh với 72 thuyền chiến, 125 lều trại, 6 kho lương thực, và hàng nghìn cờ hiệu chỉ cần một tia lửa là bùng cháy. Bên cạnh đó, có 9 máy quay luôn sẵn sàng, và 2.300 diễn viên quần chúng tham gia.
'Yêu cầu của đoàn phim là phải thể hiện được sự hùng vĩ của trận chiến, khiến khán giả cảm nhận được sự uy nghi hiện hữu trong Tam Quốc', biên kịch Lưu Thư Lượng nói.
Trận hỏa thiêu Xích Bích diễn ra khi ba thế lực đang đối đầu nhau. Vì vậy, các đạo diễn quyết định quay cảnh từ trên cao.
'Chúng tôi muốn ghi lại toàn cảnh tàn phá của quân Tào, cảm giác thiên binh tan tác trong ngọn lửa', biên kịch chia sẻ. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, flycam hiện đại chưa tồn tại, vì vậy họ phải sử dụng trực thăng để quay từ trên cao, chi phí cho việc này lên tới 180.000 NDT.
Mặc dù có kinh phí lớn, đa số được dành cho quay phim, trong khi thù lao của đoàn làm phim khá thấp. Đạo diễn và nhà sản xuất chỉ nhận 250 NDT/tập, các diễn viên chính như Đường Quốc Cường, Lý Tĩnh Phi, Tôn Ngạn Quân... chỉ nhận 225 NDT/tập, sau khi trừ đi một số khoản, số tiền thực sự chỉ còn 196 NDT. Để hoàn thành bộ phim, các thành viên phải sống khổ cực trên phim trường, nhiều người 1-2 năm không về nhà, nhưng không ai than phiền mà đồng lòng xây dựng bộ phim. Biên kịch Lưu Thư Lượng chia sẻ: 'Ngày xưa, mỗi cảnh quay đều được làm với tâm huyết, mong muốn khán giả có thể cảm nhận được từng cảnh phim. Hiện nay, dù công nghệ phát triển hơn, nhưng khán giả vẫn yêu thích những bộ phim cũ. Vấn đề chính là ở tinh thần của những người làm phim'.
Trong lĩnh vực âm nhạc, đoàn làm phim đã mời nữ nhạc sĩ Cốc Kiến Phân sáng tác ca khúc Trường Giang cuồn cuộn chảy về đông, bản nhạc phim kinh điển vẫn còn sống mãi đến ngày nay. Ca khúc thể hiện tinh thần hào hùng của những anh hùng lịch sử như Lưu Bị, Quan Vũ, Tào Tháo, Tôn Quyền, Gia Cát Lượng... làm sôi động không khí trên phim trường. Thực ra, Cốc Kiến Phân đã phải hợp tác với 4 nhạc sĩ khác để sáng tác ca khúc này.
Sau 4 năm công việc, Tam Quốc Diễn Nghĩa đã ra mắt vào năm 1994 và nhận được sự yêu thích từ công chúng Trung Quốc và các quốc gia châu Á. Phim đã giành Giải Kim Ưng cho phim truyền hình Trung Quốc hay nhất năm 1995. Năm 2008, nó được bình chọn là một trong 30 bộ phim truyền hình có ảnh hưởng lớn nhất trong 30 năm phát sóng tại Trung Quốc (tính từ năm 1978).