Chi phí xây dựng tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông đủ để xây 4 cảng vũ trụ tiêu chuẩn Mỹ

Việc xây dựng cảng vũ trụ tại Việt Nam đã được một nhóm các chuyên gia Nga đề xuất, vậy chi phí tham khảo để xây dựng cảng vũ trụ là bao nhiêu?

Ý tưởng xây dựng cảng vũ trụ tại Việt Nam

Cảng vũ trụ hoặc sân bay vũ trụ là nơi để phóng (hoặc tiếp nhận) tàu vũ trụ, tương tự như một cảng biển cho tàu hoặc một sân bay cho máy bay. Cảng vũ trụ là nơi phóng tàu vũ trụ vào quỹ đạo xung quanh Trái đất hoặc trên quỹ đạo giữa các hành tinh. Hiện tại, các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, vẫn chưa có cảng vũ trụ.

Vị trí của một cảng hàng không vũ trụ thương mại có ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí tiềm năng, độ linh hoạt trong vận hành để hỗ trợ các hoạt động không gian thương mại.

Theo Quân đội Nhân dân, một nhóm các nhà khoa học Nga, bao gồm các nhà khoa học nổi tiếng như M. Grigoriev, M. Okhochinsky, S. Chirikov và A. Khramov, đã đề xuất việc xây dựng sân bay vũ trụ quốc tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương để thúc đẩy sự phát triển sáng tạo vượt trội trong lĩnh vực không gian của Nga và các đối tác.

Trong đó, Việt Nam được công nhận là địa điểm chính và khả thi nhất để xây dựng công trình này.

Nếu dự án này được triển khai tại Việt Nam, chi phí xây dựng và vận hành sẽ là bao nhiêu? Dưới đây là con số tham khảo từ việc xây dựng cảng vũ trụ tại Mỹ.

Chi phí xây dựng cảng vũ trụ tại Mỹ

Spaceport America, còn được biết đến là Sân bay Vũ trụ Khu vực Tây Nam, là một cảng vũ trụ được cấp phép với diện tích gần 73km². Trong đó, diện tích hoạt động khoảng 62km², nhà ga và nhà chứa chiếm hơn 10km².

Spaceport America là 'sân bay vũ trụ được xây dựng với mục đích thương mại đầu tiên trên thế giới', được thiết kế và xây dựng đặc biệt cho người dùng thương mại. Cảng này có khả năng chứa cả các phương tiện hàng không vũ trụ phóng theo chiều thẳng đứng và chiều ngang, đủ sức tổ chức một loạt các sự kiện phi vũ trụ và các hoạt động thương mại khác.

Spaceport America do bang New Mexico, Mỹ sở hữu và điều hành thông qua Cơ quan quản lý Cảng vũ trụ New Mexico. Lần phóng tên lửa đầu tiên tại Spaceport America diễn ra vào ngày 25/9/2006. Từ năm 2006, đã có hơn 300 lần phóng được thực hiện. Tuy nhiên, cho đến năm 2011, cơ sở mới được tuyên bố mở cửa và tất cả các cơ sở và trang thiết bị mới đã đi vào hoạt động hoàn toàn vào năm 2019.

Theo một báo cáo gửi tới Hội nghị và Triển lãm Hàng không và Vũ trụ năm 2014 (AIAA SPACE 2014) của Mỹ, nếu một sân bay vũ trụ sử dụng một sân bay hiện có với đầy đủ cơ sở hạ tầng sẵn có, chi phí cần thiết để hỗ trợ các hoạt động không gian thương mại không cao, chỉ khoảng 1 triệu USD.

Tuy nhiên, nếu sân bay vũ trụ được xây dựng từ đầu với mục tiêu cung cấp tất cả cơ sở hạ tầng cần thiết, chẳng hạn như Spaceport America, thì tổng chi phí để đáp ứng mọi chức năng như các cảng vũ trụ thông thường là khoảng 200 triệu USD. Các phần cơ sở hạ tầng tốn kém nhất bao gồm phần mở rộng đường băng và đường lăn, trạm điều hành, nhà ga và cơ sở đào tạo phi hành gia vũ trụ.

Thực tế, đến tháng 2/2010, dự toán ngân sách giữa giai đoạn xây dựng cho việc hoàn thành cảng vũ trụ này là 198 triệu USD. Đến tháng 8/2011, Spaceport America đã hoàn thành về cơ bản và chi phí của toàn bộ dự án là 209 triệu USD. Khách hàng chính của cảng vũ trụ này là các công ty hàng không và vũ trụ lớn của Mỹ, trong đó có cả Boeing.

So sánh nhanh

So với tuyến đường sắt Cát Linh Hà Đông, việc xây dựng các cảng vũ trụ tiêu chuẩn Mỹ có chi phí 'thấp' hơn nhiều lần. Tuyến Cát Linh - Hà Đông dài 13 km gồm 12 ga và 1 khu Depot có tổng mức đầu tư ban đầu 8.770 tỷ đồng (gần 553 triệu USD), sau đó điều chỉnh lên 18.002 tỷ đồng (hơn 868 triệu USD).

Trong số này, vốn vay ODA Trung Quốc là 13.867 tỷ đồng, vốn đối ứng của Việt Nam là 4.134 tỷ đồng. Tổng thầu EPC là Công ty TNHH Tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc và tư vấn giám sát thi công là Viện nghiên cứu thiết kế công trình đường sắt Bắc Kinh.

Do đó, nếu so sánh tổng mức đầu tư, thì chi phí cho 1 dự án đường sắt Cát Linh Hà Đông bằng 4 lần chi phí xây cảng vũ trụ theo tiêu chuẩn Mỹ.

Tại Anh, một cảng vũ trụ có tên Space Hub Sutherland quy mô nhỏ (khoảng 10km²) đang được lên kế hoạch và sẽ hoạt động trước cuối năm 2022. Các vệ tinh phóng từ đây sẽ được sử dụng để quan sát Trái đất và thu thập dữ liệu về biến đổi khí hậu.

Theo HIE, Cơ quan Khai thác Hạt nhân và Cơ quan Vũ trụ Vương quốc Anh, chi phí xây dựng cảng này chỉ là 17,3 triệu bảng Anh (khoảng 23 triệu USD). Tổng số tiền đầu tư cho Cát Linh Hà Đông có thể xây 37 cảng vũ trụ như Anh đang đầu tư.