Tỷ lệ P/S (Price to Sales) là một chỉ số so sánh giá cổ phiếu của doanh nghiệp với doanh thu. Nó cho thấy mối quan hệ giữa giá cổ phiếu và doanh thu mà công ty đạt được. Nhà đầu tư dùng P/S để đánh giá sự hấp dẫn đầu tư của cổ phiếu dựa trên doanh thu.
Tham khảo về các chỉ số tài chính tại Mytour Trading
Công thức tính tỷ lệ P/S
Chỉ số P/S được tính bằng công thức sau:
Hoặc bạn có thể dùng cách tính đơn giản như sau:
Ví dụ minh họa cho việc tính chỉ số P/S:
Giả sử thị giá của cổ phiếu ABC vào ngày 30/6/2023 là 14,850 nghìn đồng.
Doanh thu thuần của cổ phiếu ABC trong quý 2/2023 đạt 714 tỷ đồng.
Số lượng cổ phiếu lưu hành là 610 triệu cổ phiếu.
⇒ S (Doanh thu trên một cổ phiếu) = Doanh thu thuần / Số lượng cổ phiếu lưu hành = 714.000.000.000 / 610.000.000 = 1.170 nghìn đồng / 1 cổ phiếu.
Do đó, Nhà đầu tư có thể tính chỉ số P/S như sau:
⇒ Chỉ số P/S của cổ phiếu ABC = Thị giá cổ phiếu / Doanh thu thuần trên một cổ phiếu = 14.850 / 1.170 = 12.3.
Ưu và nhược điểm của chỉ số P/S
Thường thì, Nhà đầu tư ưa chuộng chỉ số P/S hơn so với chỉ số P/E và P/B vì hai lý do chính sau đây:
Đầu tiên, lợi nhuận của doanh nghiệp có thể bị biến đổi, có các phương pháp book lợi nhuận ảo, dẫn đến làm cho các chỉ số tài chính trông tốt hơn, làm cho chỉ số P/E được cải thiện.
Thứ hai, thông tin từ doanh nghiệp có thể không chính xác, làm cho giá trị sổ sách cổ phiếu không đáng tin cậy, do đó chỉ số P/B trở nên không đáng tin cậy.
Chỉ số P/S dựa trên doanh thu thực tế của doanh nghiệp nên được Nhà đầu tư đánh giá cao hơn. Với chỉ số P/S, Nhà đầu tư có thể định giá cổ phiếu và so sánh với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành.
- Ưu điểm của chỉ số P/S:
Doanh thu khó bị ảnh hưởng bởi các chiêu trò book lợi nhuận, nên kết quả tính toán của chỉ số P/S có độ chính xác cao hơn. Điều này giúp chỉ số P/S được đánh giá là đáng tin cậy hơn so với chỉ số lợi nhuận.
Chỉ số P/S vẫn có thể áp dụng cho các doanh nghiệp đang gặp khó khăn về lợi nhuận như các công ty startup hoặc đang trong giai đoạn đầu tư và mở rộng thị trường, khi chưa thể thu được lợi nhuận trong vài năm đầu tiên. Nhà đầu tư sử dụng chỉ số P/S để đánh giá hoặc định giá doanh nghiệp trong trường hợp này. Vì vậy, với các công ty khởi nghiệp, P/S được xem là chỉ số đáng tin cậy hơn rất nhiều so với P/E.
Chỉ số P/S có tính ổn định cao hơn do doanh thu thay đổi ít hơn so với lợi nhuận. Các lĩnh vực kinh doanh có yếu tố chu kỳ như bất động sản sẽ trải qua các giai đoạn lên xuống, từ đó lợi nhuận cũng biến động tương ứng. Trong trường hợp này, chỉ số P/S sẽ hữu ích hơn cho việc định giá và phân tích.
- Nhược điểm của chỉ số P/S:
Mặc dù chỉ số P/S dựa vào doanh thu, nhưng nếu doanh thu tăng nhanh là do các khoản phải thu trong bảng cân đối kế toán, điều này chỉ ra rằng doanh nghiệp chỉ đang ghi nhận doanh thu sớm, chứ không phải đã thu được tiền mặt thực tế.
Hệ số P/S là phương pháp định giá quá đơn giản, không phân tích sâu vào các yếu tố tiềm năng, tốc độ tăng trưởng, khả năng phát triển và rủi ro của doanh nghiệp, do đó giá trị tính toán của doanh nghiệp không thể phản ánh sự khác biệt về cấu trúc chi phí giữa các công ty. Chỉ số P/S không giúp nhà đầu tư nhận thức được sự khác biệt về cấu trúc chi phí trong doanh nghiệp mà chỉ cung cấp thông tin về doanh thu từ việc bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ.
Trường hợp chỉ số P/S ghi nhận doanh thu cao, nhưng chưa khấu trừ chi phí, trong dài hạn doanh nghiệp có thể đối mặt với nguy cơ lỗ. Bởi vì bản chất của kinh doanh là về dòng tiền và lợi nhuận.
Ý nghĩa của tỷ lệ P/S là gì?
Một tỷ lệ P/S thấp có thể ngụ ý rằng cổ phiếu đang được định giá thấp, trong khi tỷ lệ P/S cao hơn mức trung bình có thể cho thấy rằng cổ phiếu đang được định giá quá cao hoặc có kỳ vọng mạnh mẽ vào kết quả kinh doanh trong tương lai.
Ở các công ty có tốc độ tăng trưởng nhanh hoặc có lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ, tỷ lệ P/S thường cao hơn. Ngược lại, đối với các doanh nghiệp hoạt động trong các ngành có độ cạnh tranh cao, rủi ro lớn, và nợ vay nhiều, tỷ lệ P/S thường thấp hơn.
Tuy nhiên, một chỉ số P/S cao hay thấp được đánh giá như thế nào?
Cần có một tiêu chuẩn khách quan để nhận biết, giống như chỉ số P/E, chỉ số P/S không mang ý nghĩa nếu sử dụng độc lập. Thay vào đó, chúng ta cần phải so sánh chỉ số này với:
- P/S trung bình của các doanh nghiệp trong ngành hoặc các đối thủ cạnh tranh trực tiếp.
- P/S của chính doanh nghiệp trong quá khứ
So sánh với P/S trung bình của ngành hoặc với công ty cạnh tranh trực tiếp
Thực tế, chỉ số P/S của một doanh nghiệp và ngành thường không được phổ biến và sẵn có như P/B, P/E hay ROE ngành. Bạn có thể kiểm tra chỉ số P/S tại đây:
Bên cạnh đó, việc so sánh với P/S của các đối thủ cạnh tranh có cùng quy mô trong điều kiện thị trường ổn định là cách hiệu quả để đánh giá xem P/S của doanh nghiệp mục tiêu có hấp dẫn hay có quá nhiều rủi ro không
So sánh P/S của doanh nghiệp trong quá khứ
Đối với các doanh nghiệp ổn định và mạnh mẽ, việc so sánh P/S với chính nó trong quá khứ là một chiến lược đầu tư thông minh.
Nhà đầu tư nên đánh giá chỉ số P/S so với quá khứ của doanh nghiệp mà họ đang quan tâm. Nếu P/S thấp hơn nhiều so với trung bình quá khứ, nhà đầu tư có thể cân nhắc mua vào và đợi kết quả.
Nhà đầu tư nên sử dụng nhiều thước đo để định giá một công ty. Kết hợp P/S với các phương pháp định giá khác và các chỉ số tài chính khác sẽ giúp đánh giá chính xác hơn. Đặc biệt, khi sử dụng phương pháp định giá P/S, nên kết hợp với biên lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận ròng của doanh nghiệp.