Buzz
1. Mối liên hệ giữa xét nghiệm nước tiểu và chỉ số protein niệu ở phụ nữ mang thai
Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ và đưa ra phương pháp phòng tránh tốt nhất cho mẹ và bé.
Nước tiểu của thai phụ được lấy mẫu giữa dòng và phân tích để đánh giá nguy cơ mắc các bệnh về thận, tiền sản giật, tiểu đường, nhiễm trùng đường tiết niệu.
Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ tư vấn cụ thể để đảm bảo an toàn cho thai phụ và thai nhi. Protein là một trong những chỉ số quan trọng trong xét nghiệm nước tiểu của phụ nữ mang thai, với ngưỡng bình thường từ 7.5 - 20 mg/dL hoặc 0.075 - 0.2 g/L.
Ở cuối thai kỳ, nếu protein trong nước tiểu tăng cao, thai phụ có thể gặp phải tiền sản giật hoặc nhiễm độc huyết. Sự tăng huyết áp, phù mặt và tay chân cũng là dấu hiệu cần kiểm tra tiền sản giật ngay. Albumin trong nước tiểu cũng có thể báo hiệu về tiểu đường thai kỳ hoặc nhiễm độc thai nghén. Ngoài ra, protein trong nước tiểu cũng có thể cảnh báo về nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc về bệnh lý thận.
Chỉ số protein niệu ở phụ nữ mang thai phản ánh tình trạng sức khỏe của thai kỳ.
Phân loại protein niệu ở thai phụ
Xét nghiệm nước tiểu sẽ giúp phát hiện protein niệu ở thai phụ, đặc biệt là khi chỉ số này vượt quá 300mg/24 giờ. Có hai loại protein niệu ở thai phụ cần chú ý.
Protein niệu có thể có mặt ở thai phụ từ trước khi mang thai.
- Protein niệu mãn tính
Đây là tình trạng protein đã tồn tại trong nước tiểu trước khi thai phụ mang thai. Nếu protein niệu được phát hiện trước 20 tuần thai kỳ, có thể là dấu hiệu của bệnh thận trước đó.
- Protein niệu khởi phát
Ngược lại với tình trạng trước đó, protein chỉ xuất hiện trong nước tiểu sau khi thai phụ mang thai và thường báo hiệu nguy cơ tiền sản giật.
Cơ chế hình thành protein niệu trong thai kỳ
Protein niệu ở người bình thường xuất hiện do sự thay đổi cấu trúc thành mao mạch, tăng tính thấm của mao mạch cầu thận và giảm khả năng tái hấp thu ở tế bào ống thận. Trong thai kỳ, sự thay đổi này càng phức tạp do sự biến đổi về cấu trúc và sinh lý của hệ thận tiết niệu cùng với tăng kích thước của thận.
Khi mang thai, thai nhi đặt áp lực lên đường tiết niệu và thận, tăng tưới máu thận và mức lọc cầu thận, và làm giảm khả năng tái hấp thu ở ống thận. Do đó, nhiều thai phụ dù không mắc bệnh lý về thận cũng có protein niệu.
Ý nghĩa của chỉ số protein niệu
Nguyên nhân phụ nữ mang thai có protein niệu thường là:
- Tiền sản giật
Tiền sản giật phát sinh từ tình trạng bánh rau. Dù không thấy triệu chứng, nhưng sau tuần thứ 20 của thai kỳ, phụ nữ thường trải qua tăng huyết áp, phù, đau đầu, buồn nôn, nôn, tiểu ít, đau bụng, và mờ mắt. Các biến chứng của tiền sản giật có thể nguy hiểm cho cả mẹ và bé, đặc biệt là gây sinh non tự nhiên, suy dinh dưỡng thai nhi, suy thai hoặc đòi hỏi phải sinh sớm.
Thai phụ trải qua tăng huyết áp, phù, và có protein niệu sau tuần 20 là dấu hiệu của tiền sản giật.
- Nhiễm trùng đường tiểu
Protein trong nước tiểu của thai phụ cũng có thể do nhiễm trùng đường tiểu gây ra. Người mắc nhiễm trùng đường tiểu thường có các triệu chứng như sốt rét run, buồn nôn, và đau lưng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiễm trùng ở thận, đe dọa sức khỏe của thai phụ và thai nhi.
- Sản giật
Sản giật là hiện tượng cơn co giật toàn thân xảy ra ở những thai phụ có tiền sử sản giật. Tình trạng này có thể xảy ra trước, trong hoặc sau khi chuyển dạ và cần được cấp cứu ngay lập tức để bảo vệ tính mạng của thai phụ.
- Hội chứng HELLP
HELLP là một hội chứng có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé như sinh non, thiếu cân, và thai lưu; gây tổn thương cho phổi, thận, gan và tắc mạch máu lan tỏa. Hội chứng này thường xuất hiện ở những người mắc tiền sản giật.
- Một số nguyên nhân khác
Ngoài các nguyên nhân chính đã đề cập, protein niệu ở thai phụ cũng có thể xuất hiện do:
+ Mất nước.
+ Sốt.
+ Áp lực tinh thần quá mức.
+ Tập luyện thể dục quá đà và căng thẳng.
+ tiểu đường thai kỳ
+ Viêm khớp
+ Bệnh thận mãn tính
+ Bệnh lupus
3. Hướng điều trị protein niệu ở phụ nữ mang thai
Trong các cuộc khám thai định kỳ, xét nghiệm nước tiểu thường được thực hiện. Nếu cả chỉ số protein niệu và huyết áp đều cao, bác sĩ có thể đề xuất xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng đông máu, số lượng tế bào, chức năng gan - thận. Kết quả này sẽ được kết hợp với các triệu chứng lâm sàng để đưa ra chẩn đoán chính xác và hướng điều trị kịp thời để bảo vệ cả mẹ và bé.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra protein niệu ở mỗi thai phụ, bác sĩ sẽ chỉ định hướng điều trị phù hợp
Khi thai phụ có protein niệu và nghi ngờ về bệnh lý thận, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm chuyên sâu để đưa ra chẩn đoán chính xác, xác định liệu thai phụ có mắc các bệnh về thận như lao thận, u thận, hay hội chứng thận hư không. Nếu protein niệu trên 2g/ ngày có thể là do bệnh cầu thận, dưới 2g/ ngày có thể là do bệnh ống kẽ thận.
Protein niệu là chỉ số, không phải là bệnh, vì vậy việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Ngoài việc tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, thai phụ cũng nên:
- Ăn nhạt.
- Hạn chế sử dụng đường và thực phẩm chứa nhiều đạm.
- Bổ sung rau xanh và trái cây vào thực đơn hàng ngày.
- Uống nhiều nước hơn
- Tránh vận động quá mức
- Hạn chế căng thẳng và tiếp xúc với các yếu tố làm giảm thân nhiệt
Sự xuất hiện của protein niệu trong thai kỳ là một vấn đề mà thai phụ không nên bỏ qua. Tốt nhất, họ nên được theo dõi cẩn thận bởi bác sĩ chuyên khoa tại các cơ sở y tế đáng tin cậy để có điều trị phù hợp, tránh những tác động xấu không mong muốn đối với thai kỳ.
