Chỉ số RSI là gì? Hướng dẫn cách sử dụng RSI trong giao dịch chứng khoán

Ngày nay, các chỉ số kỹ thuật được sử dụng rộng rãi để xác nhận sự mạnh yếu của thị trường. Trang Mytour sẽ giúp bạn tìm hiểu thêm về chỉ số RSI để đánh giá sức mạnh hiện tại của thị trường một cách dễ dàng.

Chỉ số RSI là gì?

Chỉ số RSI, hay còn gọi là chỉ số sức mạnh tương đối, được sử dụng phổ biến trong thị trường tài chính và chứng khoán. RSI được tính dựa trên giá đóng cửa của các phiên gần đây nhất. Do đó, thường được xem là bình thường khi di chuyển theo xu hướng giá.

Công thức tính chỉ số RSI

Trong đó:

• RS = Trung bình của AvgU/AvgD

• AvgU là trung bình của sự biến động giá đóng cửa trong các phiên tăng trong 14 phiên gần đây.

• AvgD là trung bình của sự biến động giá đóng cửa trong các phiên giảm trong 14 phiên gần đây.

Trong chỉ báo RSI có 2 ngưỡng quan trọng: quá mua và quá bán:

• Quá mua xảy ra khi RSI đạt ngưỡng này, cho thấy bên mua có thể đang yếu dần và nhường chỗ cho bên bán. Ngưỡng quá mua thường được đặt ở mức 70.

• Tương tự với ngưỡng quá mua, quá bán xảy ra khi RSI giảm xuống ngưỡng này, cho thấy bên bán có thể đang yếu đi và nhường chỗ cho bên mua. Ngưỡng quá bán thường được đặt ở mức 30.

Ngoài ra khi sử dụng RSI, chúng ta có thể quan sát sự phân kỳ để nhận biết sự đảo chiều:

• Phân kỳ dương: khi giá giảm và tạo ra các đáy mới thấp hơn đáy trước nhưng RSI lại tạo ra các đáy mới cao hơn đáy trước.

• Phân kỳ âm: khi giá tăng và tạo ra các đỉnh mới cao hơn đỉnh trước nhưng RSI lại tạo ra các đỉnh mới thấp hơn đỉnh trước.

→ Phân kỳ RSI cho thấy xu hướng hiện tại có thể sắp đảo chiều do đã và đang yếu đi.

Hướng dẫn cách áp dụng RSI trong giao dịch chứng khoán

Xác định các vùng quá mua và quá bán

 Thông thường RSI ở vùng quá mua khi nằm trên ngưỡng 70 và ở vùng quá bán khi xuống dưới ngưỡng 30. Biểu đồ dưới đây của cổ phiếu VND sử dụng chỉ báo RSI 14. Ta có thể thấy RSI đạt đỉnh vào tháng 5 năm 2021 khi chạm vào vùng quá mua, sau đó vào tháng 7 năm 2021 đã đi xuống và chạm vào vùng quá bán. Đây có thể coi là giai đoạn cổ phiếu đã tìm được đáy.

Có thể thấy rằng từ tháng 1 năm 2022, cổ phiếu lại chuẩn bị đi xuống vùng quá bán một lần nữa. Trong giai đoạn này, cổ phiếu gần như không giảm dưới ngưỡng 50 và thời gian ở vùng quá mua chiếm một phần không nhỏ.

Trong một xu hướng mạnh, chỉ báo RSI có thể ở vùng quá mua hoặc quá bán trong một thời gian dài. Như trong ví dụ này, do là xu hướng tăng mạnh, cổ phiếu đã vượt qua vùng quá bán ba lần và ở đó trong một khoảng thời gian đáng kể. Lần thứ ba, cổ phiếu mới cho thấy dấu hiệu đạt đỉnh, điều này cũng thể hiện trên biểu đồ.

Giống như các chỉ báo động lượng khác, tín hiệu từ vùng quá mua và quá bán hoạt động hiệu quả nhất khi cổ phiếu đang trong xu hướng đi ngang. Trong ví dụ dưới đây, cổ phiếu TCB dao động từ 48-56 từ tháng 7/2021 đến tháng 5/2022. Chỉ báo RSI sau khi chạm vùng quá mua hoặc gần vùng này, thường đi xuống vùng quá bán hoặc tiệm cận vùng này ngay lập tức.

Xác định tín hiệu Phân kỳ

Tín hiệu phân kỳ cho biết điểm đảo chiều, phân kỳ dương xảy ra khi đường giá tạo đáy mới thấp hơn đáy trước nhưng chỉ báo lại tạo đáy mới cao hơn đáy trước. Phân kỳ âm xảy ra khi đường giá tạo đỉnh mới cao hơn đỉnh trước nhưng chỉ báo lại tạo đỉnh mới thấp hơn đỉnh trước. Phân kỳ dương thường cho thấy động lượng tăng mạnh hơn, đà giảm yếu hơn và phân kỳ âm thường cho thấy động lượng giảm mạnh hơn, đà giảm của cổ phiếu đã yếu đi.

Ví dụ bên dưới cho thấy VCI đã hình thành phân kỳ âm từ tháng 7-11/2021 với đỉnh mới cao hơn đỉnh trước nhưng chỉ báo lại hình thành đỉnh mới thấp hơn đỉnh trước, cho thấy động lượng tăng đã yếu đi và sau đó cổ phiếu đã giảm để xác nhận điều này. Phân kỳ âm được tạo ra từ cuối tháng 4-7/2022, cổ phiếu có đáy mới thấp hơn đáy trước nhưng chỉ báo lại hình thành đáy mới cao hơn đáy trước, thể hiện động lượng giảm đã yếu đi và sau đó cổ phiếu đã tăng vượt đỉnh tháng 6/2022 để xác nhận tín hiệu này.

Thực tế, tín hiệu phân kỳ không hoạt động hiệu quả trong xu hướng mạnh. Ví dụ, phân kỳ âm sẽ không hiệu quả nếu trong xu hướng tăng mạnh, và tương tự phân kỳ dương sẽ không hiệu quả trong xu hướng giảm mạnh.

Dưới đây là ví dụ về GEX khi có 2 phân kỳ âm nhưng sau đó cổ phiếu không giảm mà tiếp tục tăng. Tuy nhiên, tín hiệu phân kỳ âm vẫn phần nào chính xác vì sau đó cổ phiếu đã trải qua nhịp điều chỉnh mặc dù không đảo chiều xu hướng.

Tín hiệu Failure swing

Tín hiệu Failure swing là một tín hiệu mạnh cho thấy sự đảo chiều của xu hướng sắp tới trên thị trường. Khi phân tích tín hiệu này, chúng ta tập trung vào chỉ báo RSI để xác định bullish failure swing. Điều này xảy ra khi RSI từ vùng quá bán (dưới mốc 30) tăng lên và duy trì ở mức này, sau đó có một đỉnh thấp mới và cuối cùng vượt qua mức cao trước đó của cổ phiếu. Nói một cách đơn giản, bullish failure swing là sự hình thành của một đỉnh thấp mới trên RSI sau khi đã tăng từ vùng quá bán.

Trong biểu đồ của cổ phiếu VND, chúng ta có thể nhận thấy bearish failure swing. RSI của VND đã từ vùng quá bán hồi phục vào tháng 8/2011 và sau đó không tăng nhiều, chỉ duy trì ở mức này trước khi có một nhịp điều chỉnh, vẫn giữ được mốc 30. Cuối cùng, RSI vượt qua mức cao trước đó, chứng tỏ sự đảo chiều trong xu hướng của cổ phiếu.

Bullish failure swing xuất hiện khi cổ phiếu giảm từ vùng quá mua (trên mốc 70), sau đó hồi phục và hình thành một đỉnh mới thấp hơn đỉnh trước, tiếp đó là sự giảm xuống dưới mức thấp trước đó.

Ví dụ khác về bullish failure swing trên cổ phiếu VND. Cổ phiếu giảm từ vùng quá mua vào tháng 7/2015, sau đó hồi phục lên mức 70 vào tháng 8/2015 và cuối cùng giảm xuống dưới mức thấp đã tạo ra trong tháng 7/2015.

Phân tích xu hướng giá của thị trường

Thực tế cho thấy chỉ báo động lượng không bao giờ di chuyển từ mốc 0 đến mốc 100 mà phụ thuộc vào từng thị trường với khoảng dao động riêng. Ví dụ, trong xu hướng tăng, chỉ báo RSI thường dao động từ mốc 40 đến mốc 90 và khoảng 40-50 thường hoạt động như mức hỗ trợ cho cổ phiếu. Tùy thuộc vào cổ phiếu, khung thời gian của RSI, và sự mạnh mẽ của xu hướng, các khoảng dao động này sẽ thay đổi.

Trong ví dụ của BSI trong một xu hướng tăng, chúng ta thấy RSI dao động từ 40-90 và đã chạm vào mức hỗ trợ ở mức 40 ba lần nhưng sau đó cổ phiếu đã quay đầu tăng lại.

Trong xu hướng giảm, RSI thường dao động từ 10-60 và vùng 50-60 thường là mức kháng cự. Ví dụ với SSI, trong một xu hướng giảm, cổ phiếu này chỉ chạm vào mức kháng cự ở mức 60 một lần và sau đó vào tháng 8/2022 đã phá vỡ xu hướng lên trên mức kháng cự này.

Ví dụ về việc sử dụng chỉ báo RSI trong giao dịch chứng khoán

Hướng dẫn áp dụng RSI phân kỳ trong giao dịch chứng khoán qua 2 ví dụ thực tế sau:

Ví dụ 1: Trên đồ thị HPG khung D1, nhận thấy HPG đang có phân kỳ âm và khối lượng xác nhận lớn hơn đường trung bình 20 ngày. Nhà đầu tư nên đóng lệnh để bảo toàn lợi nhuận.

Ví dụ 2: Trên đồ thị HPG khung D1, nhận thấy HPG đang có phân kỳ dương và khối lượng xác nhận lớn hơn đường trung bình 20 ngày. Nhà đầu tư nên thực hiện mở lệnh để tham gia vào đầu tư.

Hy vọng qua bài viết này, các nhà đầu tư sẽ có thêm kiến thức về chỉ báo RSI và phương pháp giao dịch bằng RSI để đầu tư hiệu quả hơn. Chúc các bạn luôn thành công!