Buzz
Do tác động của các dấu hiệu bệnh, việc theo dõi SpO2 liên tục là rất quan trọng.
1. Chỉ số SpO2 là gì và tại sao việc theo dõi và đánh giá nó lại cực kỳ quan trọng?
Khi oxy được hấp thụ vào cơ thể, nó sẽ liên kết với Hemoglobin trong hồng cầu, sau đó được vận chuyển khắp cơ thể để cung cấp năng lượng cho các cơ quan hoạt động. Chỉ số SpO2 là một chỉ số quan trọng để đo lường nồng độ oxy trong máu tại các mao mạch.
Để đo chỉ số SpO2, bệnh nhân chỉ cần sử dụng máy đo độ bão hòa oxy theo mạch đập (Pulse Oximeter) kẹp ở ngón tay, ngón chân hoặc dái tai. Không cần can thiệp xâm lấn. Mức SpO2 bình thường thường dao động từ 95 - 100% khi tình trạng sức khỏe ổn định.
Phương pháp đơn giản này giúp bệnh nhân được theo dõi liên tục mà không cần can thiệp xâm lấn.
2. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả đo
Ngoài việc hiểu khái niệm chỉ số SpO2 là gì, bạn cũng cần chú ý các yếu tố sau đây để đảm bảo kết quả đo chính xác khi thực hiện đo chỉ số SpO2 cho bệnh nhân.
Tình trạng của máy
Trước khi đo, hãy kiểm tra pin và tính trạng tổn thương của máy. Không nên sử dụng máy khi nó bị hỏng, có thể gây tổn thương cho bệnh nhân nếu kẹp tay vào.
Màu sắc của da và móng
Chọn ngón tay hoặc ngón chân có màu sắc da và móng bình thường. Tránh vùng da bị tổn thương, chảy máu, bầm tím,… Hướng dẫn bệnh nhân loại bỏ sơn móng hoặc làm sạch bằng cồn 90 độ trước khi đo.
Thuốc
Kết quả đo có thể không chính xác nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc vận mạch. Vì vậy, cần chú ý cho những trường hợp đã được chỉ định sử dụng thuốc này và thực hiện đo trước khi bệnh nhân uống thuốc.
Mạch đập
Nếu bệnh nhân đang gặp tình trạng tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim,... thì rất khó để đánh giá kết quả đo chính xác.
Co mạch
Hiện tượng co mạch có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, khiến các tế bào ngoại vi giảm sự lưu thông máu và có những dấu hiệu như tay chân lạnh, da trắng bệch, tái xanh,... Điều này cũng khiến máy đo không thể nhận diện được tín hiệu.
Bệnh nhân ngộ độc khí CO
Khí CO khi vào cơ thể có thể kết hợp mạnh mẽ với hemoglobin (Hb), làm cho việc máu cung cấp oxy đến tế bào trở nên khó khăn hơn, ảnh hưởng đến việc đo chỉ số SpO2 thông qua máy Pulse Oximeter.
Một số điều cần lưu ý khác
Kết quả kiểm tra cũng có thể không đáng tin cậy do một số yếu tố như sau:
-
Nhiễu tín hiệu do bệnh nhân run rẩy, cử động nhiều.
-
Do độ chính xác không đạt tiêu chuẩn của máy (thường cao hơn hoặc bằng 2%)
-
Khi độ bão hòa oxy (SpO2) nhỏ hơn hoặc bằng 80% hoặc độ bão hòa oxy chức năng (SaO2) nhỏ hơn hoặc bằng 82%. Tuy nhiên, sự khác biệt này không nên vượt quá 5%
-
Tình trạng Hemoglobin (Hb) không bình thường: MetHb (methemoglobin huyết),…
Lớp sơn móng cần được loại bỏ để không ảnh hưởng đến kết quả đo chỉ số SpO2
3. Hướng dẫn cách thực hiện đo SpO2
-
Bước 1: cả bệnh nhân và người thực hiện đo cần rửa sạch tay, làm sạch lớp sơn móng (nếu có), và lau khô.
-
Bước 2: đảm bảo bệnh nhân nghỉ ngơi ít nhất 5 phút trước khi đo, không ảnh hưởng đến hô hấp. Trong trường hợp cấp cứu, đo SpO2 cần được thực hiện ngay lập tức và theo dõi kỹ lưỡng.
-
Bước 3: kẹp máy vào vị trí đã chọn.
-
Bước 4: bật máy bằng nút 'On', quan sát màn hình hiển thị và nghe thấy tiếng 'bíp'.
-
Bước 5: chờ khoảng 10 - 30 giây để có kết quả SpO2 và nhịp tim. Việc đánh giá giới hạn vẫn phụ thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, nhưng thường là:
+ Giới hạn cao nhất: 100%.
+ Giới hạn thấp nhất: 80%.
-
Bước 6: Ghi lại kết quả để dễ dàng theo dõi và lưu ý thêm những điểm sau:
+ Bệnh nhân thở bằng không khí thông thường hay oxy? Liều lượng oxy tại thời điểm đo?
+ Các dấu hiệu và triệu chứng thiếu oxy của bệnh nhân nếu có.
+ Thông báo cho nhân viên y tế khi phát hiện dấu hiệu bất thường.
4. SpO2 thấp xuất hiện trong những bệnh lý nào?
Cách thực hiện đánh giá chỉ số SpO2 nhanh chóng và tiện lợi, tiết kiệm thời gian trong việc theo dõi tình trạng bệnh, đặc biệt là đối với bệnh nhân có diễn biến nặng và SpO2 có thể giảm đột ngột trong một số trường hợp như sau:
Bệnh nhân nhiễm Covid-19
Hệ thống hô hấp là nơi mà virus xâm nhập và tấn công trước tiên. Nếu tình trạng sức khỏe của bệnh nhân tốt và có khả năng chống chọi cao, các triệu chứng có thể nhẹ. Tuy nhiên, trong trường hợp nghiêm trọng hơn, việc kiểm tra liên tục chỉ số SpO2 là rất quan trọng, giúp theo dõi tiến triển và các nguy cơ chuyển biến xấu để hỗ trợ bệnh nhân kịp thời.
Suy tim
Tình trạng suy tim xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau (tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, hẹp/hở van tim,...), làm cho chức năng bơm máu không hoạt động đúng cách, ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Do đó, việc theo dõi SpO2 hỗ trợ đánh giá tình trạng bệnh nhân, tiến độ phản ứng với phương pháp điều trị để đưa ra biện pháp can thiệp phù hợp.
Phù phổi cấp
Bệnh nhân thường có triệu chứng xuất hiện đột ngột, bao gồm khó thở, khạc đờm bọt hồng, tay chân lạnh,... Do đó, cần đánh giá nhanh các chỉ số và dấu hiệu sinh tồn của bệnh nhân để kịp thời hỗ trợ điều trị.
SpO2 là chỉ số quan trọng, cần kiểm tra và đánh giá kết quả một cách cẩn thận để chăm sóc người bệnh.
