Câu 1
DẤU CÂU
Câu 1 (trang 110, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Xét hai câu văn sau và làm theo yêu cầu:
a. Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lạnh lạnh, tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, ca dao hát hữu tình của người con gái đẹp như trong mộng...
b. Quá đẹp, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt mến thương.
(1) Nêu chức năng của dấu gạch ngang trong các câu trên
(2) Theo em, nếu bỏ đi các cụm từ được ngăn cách bởi dấu gạch ngang thì nội dung câu trên thay đổi như thế nào?
Phương pháp giải:
Hãy nhớ lại kiến thức về dấu gạch ngang để trả lời.
Lời giải chi tiết:
(1) Chức năng của dấu gạch ngang là bổ nghĩa, làm rõ ý cho phần trước của nó
(2) Nếu không có cụm từ được ngăn cách bởi dấu gạch ngang thì nội dung câu văn sẽ thiếu đi sự giải thích bổ sung, khiến câu chuyển thành liệt kê đơn giản, mất đi sự liên kết chặt chẽ giữa các yếu tố.
Câu 2
BIỆN PHÁP TU TỪ
Câu 2 (trang 110, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy chỉ ra biện pháp tu từ so sánh trong các câu dưới đây, cho biết sự giống nhau giữa các đối tượng được so sánh và giải thích ý nghĩa của sự tương đồng đó:
a. Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần và tôi cũng mơ ước, nhưng yêu nhất màu xuân không phải vì thế.
b. Cuối tháng Giêng, có những đêm không mưa, trời sáng lung linh như ngọc, chỉ khoảng mười giờ tối thì trăng mọc cao lên đỉnh đầu
Phương pháp giải:
Áp dụng kiến thức về biện pháp tu từ so sánh để trả lời.
Lời giải chi tiết:
a. - So sánh: đôi mày ai - trăng mới in ngần
- Giống nhau: Cả hai đều mang vẻ đẹp tinh tế, sáng trong.
=> Ý nghĩa: Tăng cường hình ảnh, cảm xúc và nhấn mạnh tình yêu thiên nhiên của tác giả.
b. - So sánh: Trời sáng lung linh như ngọc
- Điểm tương đồng: Đều là những hình ảnh đẹp, có ánh sáng rực rỡ, màu sắc huyền ảo
=> Ý nghĩa: Tăng cường vẻ đẹp của bầu trời, làm nổi bật sự trong sáng, tinh khiết.
Câu 3
Câu 3 (trang 111, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy xác định biện pháp tu từ trong các câu văn sau và giải thích tác dụng của chúng:
a. Chàng trai kia yêu mùa xuân, phải chăng vì lúc đôi mùa giao tiếp, chàng cảm nhận được đồi núi chuyển mình, sông hồ rung động trong cuộc đổi thay không ngừng của cuộc đời?
b. Trên giàn hoa lý, vài con ong chăm chỉ đã bay đi tìm phấn hoa
Phương pháp giải:
Ứng dụng kiến thức về biện pháp tu từ để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
a. BPTT: Nhân hóa - đồi núi chuyển mình, sông hồ rung động
=> Tác dụng: Gợi hình, tăng sức sinh động và làm nổi bật sự sống động của thiên nhiên.
b. BPTT: Nhân hóa - con ong chăm chỉ
=> Tác dụng: Làm sinh động hình ảnh con ong, nhấn mạnh sự cần mẫn, siêng năng.
Câu 4
Câu 4 (trang 111, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Xem xét câu sau và thực hiện yêu cầu:
Ai bảo được núi không yêu nước, bướm không yêu hoa, trăng không yêu gió: ai ngăn cản được chàng trai yêu thiếu nữ, ai cấm được mẹ yêu thương con, ai cấm được cô gái trẻ nhớ nhung chồng thì mới dứt được lòng si mê mùa xuân
a. Xác định biện pháp tu từ trong những từ in đậm của câu trên.
b. Những từ nào khác trong câu cũng thể hiện biện pháp tu từ này?
c. Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ này.
Phương pháp giải:
Áp dụng kiến thức về biện pháp tu từ để trả lời.
Lời giải chi tiết:
a. Biện pháp tu từ: điệp ngữ.
b. 'Đừng yêu' cũng là một ví dụ về điệp ngữ.
c. Tác dụng: Tăng cường sự nhấn mạnh, nhịp điệu cho câu văn, gợi hình, gợi cảm và làm nổi bật tư tưởng của tác giả về tình yêu thiên nhiên, đặc biệt là tình yêu dành cho mùa xuân Hà Nội.
Câu 5
Câu 5 (trang 111, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Mô tả hiệu quả của biện pháp tu từ so sánh trong câu sau và giải thích sự khác biệt của phương pháp này so với các câu trong bài tập 2:
Nhựa sống trong người căng tràn như máu trong thân loài nai, như mầm cây trỗi dậy không thể ngồi yên, phải vươn lên thành lá nhỏ xíu vẫy gọi như đôi uyên ương bên cạnh
Phương pháp giải:
Áp dụng kiến thức về biện pháp tu từ so sánh để trả lời.
Lời giải chi tiết:
- Tác dụng của so sánh: Tăng cường sự sinh động, gợi hình, gợi cảm và phong phú hóa nhịp điệu của câu văn, thể hiện sức sống dồi dào của mùa xuân ảnh hưởng đến cảm xúc và sự tươi mới của con người.
- Điểm khác biệt: Trong bài 2, so sánh được thực hiện giữa các sự vật với nhau, trong khi ở đây, sự vật được so sánh với một hành động đang diễn ra.