Chia sẻ kiến thức chuyên môn từ Bác sĩ nội trú Lê Thanh Tuấn - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Nha Trang. Bác sĩ có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực khám, điều trị và phẫu thuật các bệnh lý ổ bụng.

Các loại chỉ khâu trong lĩnh vực y tế đều đóng vai trò quan trọng trong việc kín miệng vết thương hay vết mổ phẫu thuật. Chúng được phân loại theo nhiều tiêu chí, bao gồm cấu trúc sợi chỉ, thành phần, nguồn gốc vật liệu,... Trong đó, có một loại chỉ rất phổ biến và được ưa chuộng là chỉ tự hòa tan.

Ngược lại với chỉ không tự hòa tan, chỉ tự hòa tan có đặc điểm nổi bật là có thể tự phân giải dưới tác động của enzyme trong tổ chức mô cơ thể sau một khoảng thời gian nhất định, đặc biệt là khi vết thương đã ổn định. Do đó, người bệnh không cần phải tái khám để loại bỏ chỉ. Điều này là một ưu điểm quan trọng khiến cho chỉ tự hòa tan trở nên phổ biến và được lựa chọn rộng rãi trong lĩnh vực y tế.

Về vật liệu, chỉ tự hòa tan là một loại chỉ khâu được sản xuất từ các vật liệu đặc biệt, chẳng hạn như protein có nguồn gốc từ động vật hoặc polymer tổng hợp mà các enzyme sinh lý trong cơ thể có thể phân giải và hấp thụ. Các vật liệu chủ yếu bao gồm:

• Simple catgut: Được chế tạo từ collagen có nguồn gốc tự nhiên, chủ yếu từ ruột và huyết thanh động vật. Chủ yếu được sử dụng trong các phẫu thuật phụ khoa.
• Polydioxanone (PDS): Vật liệu tổng hợp dùng trong các phẫu thuật ổ bụng và có thể được sử dụng trong phẫu thuật tim ở bệnh nhân trẻ.
• Poliglecaprone (MONOCRYL): Một loại chỉ tự hòa tan được sử dụng rộng rãi trong phẫu thuật ngoại vi, phẫu thuật thẩm mỹ, và phẫu thuật chấn thương.
• Polyglactin (Vicryl): Chất liệu này thích hợp cho việc đóng vết thương ở các vùng như tay và mặt.

Quyết định sử dụng loại chỉ khâu nào, kỹ thuật khâu thế nào phụ thuộc vào kích thước, độ sâu, vị trí, và loại vết thương, cũng như sự chuyên môn và kinh nghiệm của từng bác sĩ.

Trong trường hợp vết thương ở ngoại da, thì chỉ tự hòa tan ít khi được sử dụng do yếu tố bền bỉ của nó. Ngược lại, khi cần đóng vết thương ở vị trí sâu, bác sĩ thường ưa chuộng sử dụng chỉ tự hòa tan vì khả năng hòa tan tự nhiên mà không cần phải lo lắng về việc cắt chỉ sau này.

Ngoài ra, khi vết thương trên da có độ căng, khả năng bị kéo lệch không nhiều, chỉ tự hòa tan là sự lựa chọn tốt để giúp bác sĩ điều chỉnh linh hoạt theo hình dạng vết thương, từ đó giảm nguy cơ phải mở lại và giảm thiểu sẹo.

Do đó, chỉ tự hòa tan thường được ưa chuộng trong các trường hợp sau:

• Phẫu thuật răng miệng, như việc nhổ răng khôn.
• Khâu các vết thương cơ bắp và mô liên kết.
• Điều trị ghép da.
• Một số phẫu thuật ổ bụng, trong đó bao gồm cả sinh mổ bắt con.
• Khâu các vết cắt âm đạo và tầng sinh môn sau khi sinh nở.

Thời gian cần cho các mũi khâu bằng chỉ tự hòa tan tan đi hoàn toàn sẽ phụ thuộc vào loại vật liệu của từng loại chỉ. Do đó, bác sĩ sẽ xem xét các đặc tính của vết thương cùng với vị trí trên cơ thể để lựa chọn loại chỉ tự hòa tan phù hợp.

Ví dụ, sau khi bác sĩ thực hiện phẫu thuật chỉnh hình và đóng vết mổ, họ có thể chọn chỉ tự hòa tan bắt đầu tan chảy sau vài tháng. Ngược lại, sau khi sinh mổ, bác sĩ có thể sử dụng các mũi khâu tự hòa tan sẽ hòa tan trong vài tuần.

Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn chăm sóc của bác sĩ sau khi vết thương được khâu bằng chỉ tự hòa tan. Đa phần trường hợp, bệnh nhân có thể bắt đầu vệ sinh và tắm rửa nhẹ nhàng sau 24 giờ kể từ lúc đóng mũi khâu. Tuy nhiên, việc ngâm mình trong bồn tắm nên tránh trong một thời gian nhất định.

Một số điều cần tuân thủ khi chăm sóc vết thương bằng chỉ tự hòa tan gồm:

• Thay băng đúng cách để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Vệ sinh và tắm rửa theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Ôm nhẹ khu vực vết thương để khô sau khi tắm.
• Giữ cho vết thương luôn sạch sẽ và khô ráo.
• Không sử dụng bất kỳ băng dính hoặc gạc không được chỉ định bởi bác sĩ.
• Tránh việc đặt xà phòng trực tiếp lên vết thương.
• Tránh tắm bồn hoặc bơi lội cho đến khi vết thương đã hoàn toàn lành.
• Tránh các hoạt động có thể làm căng dãn vết thương.
• Chọn quần áo vừa vặn và thoáng khí cho khu vực vết thương.
• Rửa tay kỹ lưỡng trước khi tiếp xúc với vết thương hoặc thay băng.

Như tên gọi, chỉ tự tiêu sẽ tự nhiên tan biến mà không cần can thiệp. Không nên tự mình loại bỏ mũi khâu mà không có sự đồng thuận của bác sĩ. Tuy nhiên, cũng không cần phải cắt chỉ trước thời hạn để đảm bảo vết thương lành mạnh.

Chỉ cần theo dõi và chăm sóc vết thương theo hướng dẫn, giảm nguy cơ nhiễm trùng và các vấn đề liên quan. Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng như:

• Vùng da xung quanh vết thương sưng, đỏ, và nóng.
• Cảm giác đau tăng lên từ vết thương.
• Mùi khó chịu hoặc có chất dịch bất thường chảy ra từ vết thương.
• Sốt, cảm giác không khỏe.

Nếu nghi ngờ vết thương bị nhiễm trùng, hãy đến bác sĩ sớm để tránh các biến chứng nghiêm trọng như viêm mô tế bào và nhiễm trùng huyết.

Để kết luận, chỉ tự tiêu là loại chỉ có thể tự phá vỡ và hấp thụ hoàn toàn, không cần phải quay lại bác sĩ để cắt chỉ. Dù loại chỉ nào, đều cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ sau khi xuất viện, không tự ý loại bỏ mũi khâu mà không có sự đồng thuận của bác sĩ để đảm bảo vết thương lành mạnh và tránh nhiễm trùng.

Nguồn tham khảo: healthline.com; medicalnewstoday.com