Chia sẻ bí quyết hữu ích để giúp trẻ phát triển kỹ năng nói từ sớm

Những khoảnh khắc bé bắt đầu tập nói cũng là những giây phút mà bố mẹ đầy hạnh phúc. Theo đánh giá của các chuyên gia, quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ thường được thể hiện qua cách chúng tương tác ngôn ngữ. Vậy, làm thế nào để hướng dẫn trẻ phát triển kỹ năng nói và hiểu ngôn ngữ một cách tốt nhất? Mytour đã tổng hợp những thông tin dưới đây để giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về các giai đoạn quan trọng trong quá trình học nói của trẻ.

Các giai đoạn quan trọng trong quá trình học nói của trẻ

Từ khi mới sinh ra, trẻ đã bắt đầu tiếp thu ngôn ngữ thông qua các yếu tố như lời nói, hình ảnh, cách diễn đạt và biểu cảm của bố mẹ. Để phát triển kỹ năng nói, trẻ sẽ trải qua các giai đoạn nhỏ từ việc phát ra âm thanh đầu tiên cho đến khi có thể phát âm chuẩn và nói những câu dài. Dưới đây là những giai đoạn quan trọng trong quá trình học nói của bé:

Trẻ 3 tháng tuổi

Trẻ sẽ phản ứng bằng cách cười khi nhìn và nghe bố mẹ nói chuyện.

Trẻ bắt đầu học nói từ khi 3 tháng tuổi. Nguồn ảnh: freepik

Trẻ 6 tháng tuổi

• Trẻ sẽ bắt đầu nói chuyện bập bẹ và phát ra âm thanh khi chơi một mình hoặc chơi với bạn
• Sử dụng âm thanh như hét lên để thể hiện sự không hài lòng hoặc hạnh phúc với một điều gì đó
• Khi bố mẹ nói chuyện, trẻ cũng tạo ra âm thanh để phản ứng
• Trẻ sẽ học cách phát âm các nguyên âm như a, e, o và các phụ âm đơn giản như b, m

Trẻ 9 tháng tuổi

• Mô phỏng âm thanh của bố mẹ
• Cố gắng nói những từ mà trẻ nghe được
• Phát âm các từ đơn giản như “ba ba”, “ma ma”,...
• Trẻ tạo ra những từ có âm sắc riêng mặc dù chưa rõ
• Có phản ứng khi nghe thấy tên của mình

Trẻ 12 tháng tuổi

• Trẻ có thể hiểu các yêu cầu đơn giản
• Mô phỏng âm thanh và từ ngữ tốt hơn
• Tạo ra âm thanh với các âm khác nhau
• Gọi mẹ, má, ba,... rõ ràng hơn
• Nói những từ đơn giản như “có” hoặc “không”

Trẻ 2 tuổi có khả năng nói những câu đơn giản. Nguồn ảnh: freepik

Trẻ 2 tuổi

• Trẻ học cách kết hợp 2 hoặc nhiều từ lại với nhau
• Đặt câu hỏi cho bố mẹ với những câu đơn giản
• Phát âm các từ chính xác hơn
• Gọi tên các thành viên trong gia đình hoặc tên của đồ vật và bộ phận cơ thể
• Trẻ chỉ vào các đối tượng hoặc hình ảnh trong sách khi nhận diện được
• Chỉ vào đồ chơi hoặc đồ ăn khi trẻ muốn
• Có thể nói các câu có tối đa bốn từ một cách dễ dàng
• Trẻ biết và hiểu những từ đơn giản

Trẻ 3 tuổi

• Trẻ nhận biết và gọi tên được hầu hết các đồ vật quen thuộc
• Trẻ hiểu và sử dụng các đại từ và giới từ
• Trẻ biết tên của mình và bạn bè cũng như tuổi và giới tính của mình
• Trẻ nói được từ 2 - 3 câu đơn giản
• Trò chuyện một cách rõ ràng để người lạ cũng có thể hiểu

Cách dạy trẻ nói chuyện sớm là gì?

Giao tiếp với trẻ

Trẻ đã bắt đầu hấp thụ giọng nói và ngôn ngữ từ bố mẹ ngay từ khi còn bé. Việc nói chuyện với trẻ nhiều hơn sẽ giúp trẻ phản xạ ngôn ngữ tốt hơn. Bằng cách sử dụng hành động và biểu cảm trên khuôn mặt, bố mẹ sẽ thu hút sự chú ý và tương tác của trẻ.

Hát những bài có giai điệu dễ nhớ

Trẻ nhỏ thích những bài hát có giai điệu. Bố mẹ có thể hát hoặc đọc những bài hát dân gian để khuyến khích trẻ nhìn miệng và học theo. Những bài hát có giai điệu cũng giúp trẻ học từ mới và kích thích trí nhớ của trẻ.

Đọc sách cho trẻ nghe từ khi còn nhỏ

Việc đọc sách cho trẻ nghe từ lúc bé mang lại nhiều lợi ích. Đặc biệt, nó giúp trẻ phát triển nhận thức cũng như tạo ra mối liên kết mạnh mẽ giữa bố mẹ và con. Đọc sách cũng thúc đẩy trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ, đồng thời làm cho kỹ năng nói và ngôn ngữ của trẻ phát triển. Sách có nhiều hình ảnh sẽ thú vị hơn cho trẻ nhỏ. 

Việc đọc sách cho trẻ nghe giúp phát triển ngôn ngữ từ sớm. Nguồn ảnh: freepik 

Lặp lại các từ đã nói

Khi bố mẹ trò chuyện, trẻ có thể phản hồi bằng tiếng kêu hoặc âm thanh khác. Bố mẹ có thể lặp lại câu, từ đã nói và tương tác với trẻ. Đặc biệt là khi bé đang cố gắng phát âm một từ mới, mẹ nên lặp lại từ đó nhiều lần.

Dừng một chút để trẻ có thể phản hồi

Trẻ cần thời gian để hiểu và đáp lại lời nói của bố mẹ. Vì thế, hãy kiên nhẫn chờ đợi và giao tiếp bằng ánh mắt để kích thích sự quan tâm của trẻ đối với cuộc trò chuyện.

Nói cho trẻ nghe bằng ngôn ngữ đơn giản

Với trẻ, bạn nên sử dụng câu ngắn và từ ngữ đơn giản như: “Uống sữa”, “ăn cháo”, “ăn cơm”, “đi chơi”,... để trẻ dần hiểu cách sử dụng từ. Bố mẹ có thể lặp lại tên đồ vật hoặc tên bố mẹ để trẻ hiểu được.

Tham gia vào các trò chơi tương tác

Các đồ chơi có thể phát ra âm thanh hoặc ghi âm sẽ giúp trẻ phản xạ nói tốt hơn. Bố mẹ cũng nên chơi cùng trẻ các trò nhập vai để kích thích trí tưởng tượng của trẻ. Sử dụng từ ngữ liên quan để diễn đạt hoặc mô tả về hành động hoặc vật. Ví dụ như con chó kêu gâu gâu, con mèo kêu meo meo,... Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể chọn sách tương tác có chữ và âm thanh được ghi sẵn để bé nghe và học theo. Hoặc các trò chơi như ú òa cũng rất thích hợp khi bé còn nhỏ.

Mô tả các sự vật, sự việc cho trẻ

Dù bận rộn, bố mẹ vẫn có thể dành thời gian để mô tả cho trẻ nghe về công việc của mình. Ví dụ như vừa gấp quần áo vừa nói với trẻ về việc này. Trẻ nhỏ có khả năng chú ý đến giọng nói của bố mẹ và hiểu được bố mẹ đang nói gì.

Bố mẹ có thể trò chuyện và miêu tả cho trẻ nghe về sự vật, sự việc. Nguồn ảnh: freepik 

Hiện lên trước mặt trẻ cách biểu đạt và cử chỉ khi nói

Hãy sử dụng các biểu cảm và hành động, cử chỉ để thể hiện ý nghĩa của lời nói. Trẻ nhỏ thường hiểu những ngôn ngữ không lời này rất nhanh chóng. Việc kết hợp các biểu cảm và hành động cùng với lời nói có thể giúp trẻ hiểu ý của câu nói nhanh hơn. 

Bài viết liên quan: Trẻ 'nói thư tín' có nghĩa là gì? Bí quyết giúp con phát triển ngôn ngữ từ sớm, cách ba mẹ thực hiện tại nhà

Nếu trẻ nói chậm, bố mẹ cần làm gì?

Nếu ở độ tuổi từ 18 đến 30 tháng mà trẻ vẫn chưa nói rõ hoặc có từ vựng kém, gặp khó khăn khi trò chuyện thì trẻ được coi là chậm nói. Trẻ chậm nói có thể gặp khó khăn trong việc vận động cũng như trong khả năng giao tiếp xã hội. Bố mẹ có thể đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa để được tư vấn phù hợp.

Bài viết liên quan: Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ và chậm nói, phụ huynh phải làm thế nào?

Kết luận

Việc trẻ bắt đầu nói là một trong những bước quan trọng trong cuộc đời. Bố mẹ sẽ rất hạnh phúc khi có thể trò chuyện với con, trả lời những câu hỏi ngây thơ của con. Hi vọng rằng những thông tin từ Mytour đã giúp bố mẹ hiểu hơn về hành trình học nói để cùng trẻ tiến bộ hơn.

Thu Phương biên soạn dựa trên thông tin từ momjunction