Buzz
Xin chào các bạn, hôm nay tôi muốn chia sẻ những kinh nghiệm quý báu về việc tự xuất bản sách một cách cá nhân hoặc dưới dạng dự án nhỏ mà không cần phải qua các công ty sách lớn. Hãy cùng khám phá nhé! Với tinh thần 'Lửa cháy lớn từ một ngọn lửa nhỏ'...
Hình chụp artbook “Lam Mộc Kỷ - Vol1” | Dự án Việt Sử Kiêu HùngQuyên góp để nhận sách này tại www.vietsukieuhung.com
1. Xác định mục tiêu rõ ràng từ đầu: In ra để đạt được điều gì?
Vì mục đích xuất bản sẽ quyết định toàn bộ quá trình sản xuất sách, từ quy trình thiết kế đến gia công.Ví dụ: Nếu bạn muốn in một cuốn sách ảnh hoặc artbook, thì thông thường mục đích là để tạo ra trải nghiệm đọc tốt nhất. Trong trường hợp này, bạn cần xem xét kích thước và hình dáng của cuốn sách để chọn loại giấy và bố cục phù hợp. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng từ việc lựa chọn kích thước, thiết kế trang trí, đến chất liệu in ấn...
Về phần cá nhân, tôi đã có kinh nghiệm in 2 cuốn sách, mỗi cuốn in 1000 bản (phiên bản giới hạn). Cả hai đều là artbook của dự án Việt Sử Kiêu Hùng. Mục đích chính là để biểu dương sự đóng góp của những người ủng hộ. Vì vậy, tôi đã cố gắng hết sức để tạo ra những cuốn sách chất lượng nhất trong phạm vi chi phí cho phép.
Đối với cuốn thứ hai, tôi tự tin rằng đây là một trong những quyển tiểu thuyết lịch sử hoàn hảo nhất tại Việt Nam trong thời điểm hiện tại. (Nếu có ai thấy có quyển nào xuất sắc hơn, xin hãy để lại bình luận để tôi có thể mua và nghiên cứu học hỏi.)
Bởi vì mục đích của tôi là biểu dương lòng biết ơn những người đã đồng hành cùng dự án, không phải để 'trả nợ', nên tôi đã dành rất nhiều thời gian nghiên cứu. Dưới đây là những chia sẻ chi tiết của tôi về quá trình này. Bài viết có thể sẽ khá dài, bạn có thể đánh dấu lại để dễ dàng tham khảo sau này.
Artbook để biểu dương, không phải để 'trả nợ', vì vậy phải đáng giá.2. Nội dung sách và việc duyệt kiểm
Tất cả các sản phẩm in ấn số lượng lớn tại Việt Nam đều phải trải qua quá trình kiểm duyệt. Mức 'số lượng lớn' có thể khác nhau tùy thuộc vào định nghĩa của từng nhà in, nhưng thường là từ 1000 bản trở lên.
Tại sao mức 1000 bản lại quan trọng?
- Vì các máy in offset thường được sử dụng rộng rãi và chúng có hạn chế về số lượng in mỗi lần. Mỗi lần chạy máy offset thì tối thiểu phải in 1000 bản. Điều này là vì công nghệ máy in offset giá rẻ và phổ biến.
- Nếu bạn chọn in số lượng ít hơn bằng kỹ thuật số, thì không có giới hạn về số lượng. Máy in kỹ thuật số có thể in từ 1 bản trở lên. Một số nhà in có thể vượt qua giới hạn này bằng cách in theo phần. Tuy nhiên, giá cả sẽ cao hơn.
Mặc dù có thể có cách 'lách' nhưng nếu nội dung sách của bạn quá nhạy cảm, không có nhà in nào dám tiếp nhận (trừ khi bạn chi trả số tiền rất lớn, đủ để bù đắp rủi ro). Nếu không, bạn có thể tự mua máy in kỹ thuật số để tự in. Tuy nhiên, việc phát hành nội dung không qua kiểm duyệt sẽ vi phạm pháp luật. Vì vậy, hãy cân nhắc kỹ lưỡng về nội dung của bạn. Đề nghị: Gửi đi yêu cầu xin giấy phép trước khi xuất bản.
*Lưu ý: Sách có nội dung tiếng nước ngoài, đặc biệt là tiếng Trung Quốc sẽ phải trải qua quá trình kiểm duyệt khắt khe hơn và phức tạp hơn. Sách có chứa bản đồ địa lý cũng sẽ gặp khó khăn trong quá trình kiểm duyệt, đặc biệt là bản đồ của Việt Nam.
Mặc dù nhiều người muốn 'thể hiện chân thật', nhưng hãy nhớ rằng 'Chợ lớn không phải là nơi để thử nghiệm' nhé. Tất nhiên, đó chỉ là trêu đùa thôi. Tuy nhiên, việc kiểm duyệt sẽ rất khó nếu nội dung của bạn chứa các yếu tố phá hoại chính trị, công kích tôn giáo, đồi trụy, và những nội dung nhạy cảm khác. Vì vậy, hãy cẩn thận với quyết định của mình. Nếu bạn không được cấp phép và vẫn cố gắng in chui, bạn có thể sẽ rất dễ 'ngồi tù viết tiếp phần 2'.
Artbook Đa Bang (đã hết) dù đã cố gắng tối ưu nhưng vẫn cần đủ thông tin về tác giả, tựa sách và logo của nhà xuất bảnQuy trình xin giấy phép:
- Gửi bản in thảo: Bạn chỉ cần in ra 1 bản (hoặc 2, tùy theo yêu cầu của nhà xuất bản), sử dụng giấy A4 đen trắng, sau đó gửi cho nhà xuất bản cùng với các thông tin sau:
- Thông tin của người gửi yêu cầu: bao gồm thông tin từ chứng minh nhân dân, địa chỉ và số điện thoại
- Tên sách, tên tác giả (hoặc bút danh)
- Số lượng in
- Thông tin về nhà in (bạn phải tìm được nhà in trước khi nhận được giấy phép)
-
Kiểm tra lỗi chính tả: Sẽ được tiến hành theo chuẩn chính tả của người có kiến thức. Các nhà xuất bản thường thực hiện kiểm tra một cách nghiêm ngặt và chính xác. Họ sẽ ghi chú từng lỗi và đưa ra gợi ý cách sửa đổi cho bạn. Thực sự, phần này là đáng giá tiền nhất (đặc biệt đối với những bản mod Mytour, có lẽ họ sẽ tính phí gấp ba. hehe).
- Kiểm tra nội dung: Quá trình này sẽ phụ thuộc vào nội dung của sách. Nhà xuất bản có thể cho rằng nó 'không phù hợp' và yêu cầu bạn chỉnh sửa. Sau khi chỉnh sửa xong, tác phẩm của bạn sẽ không còn là của bạn nữa. Có thể so sánh như bạn đặt ra một bữa ăn hấp dẫn trên bàn nhưng chưa kịp chụp ảnh để đăng lên instagram thì mỗi người đều chọc vào một đĩa. Nếu bạn cảm thấy bực bội, có thể tìm nhà xuất bản khác để xin phép. Sẽ phụ thuộc vào khả năng thuyết phục của bạn.
Cả hai tập artbook, chúng tôi đều đánh dấu [16+] để cảnh báo về nội dung. Tuy nhiên, vẫn có một số điều phải sửa đổi làm chúng tôi cảm thấy bực mình.
Phí xin giấy phép:
- Tùy thuộc vào số lượng sách in, thể loại, độ dài, chi tiết, mức độ học thuật,…
- Mỗi nhà xuất bản sẽ áp dụng mức giá khác nhau, phụ thuộc vào 'tên tuổi' và uy tín. Nghĩa là mức độ 'bảo kê' về nội dung. Ví dụ, nhà xuất bản Trẻ có lẽ là đắt nhất với mức giá lên đến 15% giá bìa (đã tính theo cắt cổ).
- Nếu muốn tái bản mà không chỉnh sửa, thì chi phí giấy phép có thể được giảm một chút, nhưng cũng không nhiều.
- Ví dụ: Sách của chúng tôi thuộc thể loại tiểu thuyết lịch sử, có minh họa nhưng không có bản đồ, in 1000 bản, xin giấy phép từ nhà xuất bản Văn Hóa Văn Nghệ, thì chi phí khoảng từ 2 đến 3 triệu đồng.
- Thường là khoảng 20 ngày, tùy thuộc vào nhiều yếu tố.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian: Có nhiều lỗi chính tả không? Có sửa đổi nội dung không? Cần phải thêm người bảo chứng nội dung không? Vân vân… Sau đó, tất cả sẽ được chuyển đến Hà Nội để hoàn tất thủ tục.
- Giấy phép cùng hợp đồng in 3 bên: Bạn – NXB – Nhà in.
- Sau khi hoàn thành giấy phép, bạn cần in sách và gửi lại cho NXB từ 15-20 cuốn (theo yêu cầu cụ thể), kèm theo hợp đồng đã được ký bởi nhà in.
- Xong.
Một số tác giả chỉ quan tâm đến nội dung, sau đó đặt việc dàn trang, thiết kế cho sách vào vai của nhà in. Kết quả là cuốn sách trở nên như một món quà không được trau chuốt, không có tâm hồn. Dàn trang, font chữ… thường trở nên cẩu thả, không chăm chút.
Đối với hầu hết các tác phẩm cá nhân, việc đưa sách tặng đi là phổ biến. Nhưng khi làm điều này, bạn cần đảm bảo sách được trình bày một cách chuyên nghiệp để tạo ra ấn tượng đầu tiên tích cực. Và điều này thường bắt đầu từ thiết kế và in ấn.
Yêu cầu về thiết kế:
- Phải phản ánh đúng ý đồ của tác giả. Mọi chi tiết phải có mục đích, không nên chỉ làm đại cho xong, đặc biệt là về hình minh họa.
- Tránh tình trạng làm mất nhịp đọc. Ví dụ, không nên chèn các trích dẫn lớn hoặc hình ảnh không liên quan khi đang đọc đến phần căng thẳng. Cũng không nên xuống dòng hoặc chuyển trang không đúng chỗ, gây gián đoạn tâm trạng của người đọc.
- Cân nhắc giữa trải nghiệm đọc và trải nghiệm xem hình đối với loại sách có hình minh họa. Chúng tôi cố gắng duy trì tỷ lệ gần như 1:1 giữa hình ảnh và văn bản để người đọc không cảm thấy 'ngán' khi đọc sách.
- Chú ý đến việc bảo vệ bản quyền của font chữ và hình ảnh minh họa. Nên sử dụng Google Font miễn phí.
Vì hầu hết mọi người đều mệt mỏi với việc đọc chữ, chúng tôi cố gắng đảm bảo sự cân bằng giữa hình ảnh và văn bản, với tỷ lệ tiệm cận 1:1
Những vấn đề liên quan đến thiết kế:
- Phương pháp thiết kế sẽ định hình cách gia công. Ví dụ, bìa cứng có cán vàng sẽ khác biệt so với in cấn nổi. Hoặc bìa cứng có bìa áo đính kèm như dự án của chúng tôi sẽ khác với bìa mềm có tai gấp.
- Cần có người có kinh nghiệm trong lĩnh vực in ấn, bởi vì thiết kế có thể đẹp trên máy tính, nhưng khi in ra sẽ có thể bị sai màu, bị 'cắn viền', và nhiều vấn đề khác. Có nhiều loại giấy hút màu rất khác nhau, dẫn đến kết quả in khác nhau.
- Thủ tục 'bù trừ cắt' (bleed) sẽ thay đổi tùy theo nhà in và phương pháp in. Nếu không, nội dung của bạn có thể bị cắt mất trong quá trình sản xuất.
Hãy chú ý cả việc chụp ảnh sách sao cho đẹp. Chúng tôi đã đưa sách vào studio để chụp.
4. Lựa chọn phương pháp sản xuất: Từ chất liệu đến công nghệ
Điều quan trọng nhất là: Tìm một nhà in willing to tư vấn nhiệt tình.
Làm thế nào để tìm một nhà in? Đơn giản nhất là bạn đến cửa hàng sách, tìm cuốn sách giống với cuốn bạn muốn, xem nhà in nào đã sản xuất, sau đó đến gặp họ. Điều này sẽ làm cho việc trao đổi trở nên dễ dàng hơn. Câu hỏi tiếp theo sẽ quyết định chi phí sản xuất cuốn sách.
Hầu hết các máy in ở Việt Nam đều là máy in cũ, mua lại từ Trung Quốc, và công nghệ cũng cũ. Do đó, bạn sẽ thấy các artbook cao cấp có giá hàng triệu đều được sản xuất tại Trung Quốc. Tìm một nhà in ở Việt Nam có thể sản xuất được artbook cao cấp thì thực sự là một nhiệm vụ khó khăn. Có rất nhiều chi tiết khác biệt, và những người sở hữu các artbook giá hàng triệu đều biết điều này.
*Chú ý: Các nhà in sẽ chỉ báo giá cho bạn sau khi bạn đã hoàn thiện bản thiết kế cuối cùng.
Những chi tiết quan trọng của một cuốn sách thông thường:
- Khổ sách: Quy chuẩn hay sáng tạo? Sách có kích thước thông thường hay kích thước đặc biệt?
- Bìa: Bìa cứng hay mềm? Mặt ngoài bìa được làm từ gỗ hoặc carton lạnh? Có cần bìa áo không? Có sử dụng ruy băng hoặc nhãn tag không? Có in ép kim không? Có in nổi không? Sử dụng tráng UV để làm nổi bật không? Vân vân…
- Gáy: Mở phẳng, may chỉ, hay dán keo? Có cần bookmark không? Sử dụng vải dán không?
- Ruột: Bóng hay mờ? Sử dụng giấy mỹ thuật không? Giấy xốp hay giấy đặc?
- Tờ gạt: Là tờ dán vào bìa cứng để giữ ruột sách bên trong, chọn loại giấy nào, dày hay mỏng, có in gì không?
- Có sử dụng các loại giấy kết hợp không? Ví dụ như xen kẽ một vài trang hình?
Chú ý: Quy định trên bìa sách phải bao gồm đầy đủ thông tin về tác giả, tựa sách, và logo NXB. Do đó, nếu bạn muốn có một bìa sách đơn giản, bạn phải thêm một lớp bìa áo với đầy đủ thông tin theo quy định. Và chúng tôi cũng thực hiện như vậy.
Đặc tính của cuốn sách “triệu đô” mà ở Việt Nam vẫn chưa tìm thấy cơ sở sản xuất:
May gáy: Mũi kim được may cách đều, thường có từ 12 đến 24 lỗ kim. Mình đã tìm kiếm mà vẫn chưa thấy nơi nào có thể may gáy sách đạt chuẩn như vậy. Quyển sách “Lĩnh Nam Chích Quái” (bản kỷ niệm từ NXB Kim Đồng) đã được may gáy đều như vậy, nhưng mình chưa biết liệu họ có thể may dày hơn không? Vì mũi kim dày sẽ làm cho cuốn sách trở nên chắc chắn, bền bỉ và không bị biến dạng sau thời gian sử dụng.
Công nghệ in độc đáo: Ép kim phẳng như gương ở ba cạnh, in 3D, in biến màu, in tàng hình…
Các chi tiết cao cấp: Bọc da, cán lá vàng, đóng cạnh bằng đồng, chạm khắc bìa, vẽ trên cạnh sách, pop-ups, và các chi tiết sáng tạo khác được gắn vào bên trong cuốn sách.
Để tiết kiệm chi phí, người ta thường chọn phương pháp in offset, với mỗi lần in 1000 bản. Tuy nhiên, bạn cũng có thể in vài trăm bản tặng cho bạn bè bằng phương pháp in kỹ thuật số, tuy nhiên sẽ đắt hơn. Lưu ý rằng in kỹ thuật số sẽ tạo ra các hạt nhựa được nung nóng và bắn lên bề mặt giấy, làm cho bề mặt trang giấy trở nên bóng.
Trong video này, bạn sẽ thấy nghệ thuật được vẽ trên cạnh sách, tạo nên giá trị quý giá hơn cho cuốn sách
5. Những vấn đề khác: Phụ kiện đi kèm, tỷ lệ hỏng hóc, yếu tố độc đáo…
Tùy thuộc vào kích thước giấy bạn lựa chọn, bạn có thể nhận được 'dư giấy' để làm một số đồ miễn phí, như bookmark chẳng hạn. Đôi khi bạn còn có thể nhận được giấy dư để làm postcard luôn. Điều này sẽ được nhà in tư vấn cho bạn.
Vận chuyển: Hộp đựng cứng như của Tiki? Hoặc có thể là cuộn? Hoặc là phong bì có lớp bọc bong bóng? Tất cả đều tốn kém, và thường phải được xử lý riêng biệt so với sách.
Tiếp theo, bạn có kèm theo sách những món quà gì không? Ví dụ: Poster, móc khóa, và hàng triệu thứ nhỏ nhặt khác dành cho các fan ruột chẳng hạn.
Tỷ lệ hư hỏng: Từ các trải nghiệm của mình và các bạn bè, thì khi in ấn, tỷ lệ hư hỏng thường cao, khoảng từ 5-10% luôn đấy. Vì vậy, bạn cần tính toán số lượng in thêm phụ hao, chứ không chỉ đơn giản là tính vừa đủ là đủ.
LỜI KẾT
Việc đọc sách truyền thống dường như đã ít đi, và việc đọc sách vật lý cũng ít hơn. Tuy nhiên, trải nghiệm cầm trên tay một cuốn sách vẫn là trải nghiệm đọc sách tự nhiên và tuyệt vời nhất. Cảm giác ngửi mùi giấy, chạm vào bề mặt giấy, và lật từng trang sách... Tất cả đều là những trải nghiệm làm cho trẻ em yêu sách hơn, và người lớn trân trọng sách hơn. Và khi một cuốn sách được thiết kế đẹp, sang trọng, người ta cũng sẽ trân trọng nội dung bên trong hơn.
Chúc tác phẩm của các bạn sớm được hiện thực hóa và đến tay những người xứng đáng! Nếu còn thiếu sót, mong các bạn sẽ đóng góp ý kiến để mọi người cùng học hỏi nhé! Cảm ơn các bạn!
