1. Giới thiệu về cấu trúc họng
Họng là một phần quan trọng của hệ thống hô hấp và tiêu hóa, có cấu trúc giống như một ống nằm thẳng đứng ở phía sau mũi và miệng, từ nền sọ chạy xuống đến thực quản. Phần trên của họng rộng lớn như một cái phễu trong khi phần dưới thu hẹp dần.
Họng gồm ba phần chính như sau:
-
Họng trên, hay còn gọi là họng mũi (tỵ hầu);
-
Họng giữa, còn được biết đến là họng miệng (khẩu hầu);
-
Họng dưới, hay còn gọi là họng thanh quản (thanh hầu).
Họng có vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể
Cơ quan này thực hiện nhiều chức năng khác nhau như nuốt thức ăn, nói, nghe, thở và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại xâm nhập qua họng. Cụ thể:
-
Chức năng ăn: Mọi thức ăn và nước uống khi chúng ta tiêu thụ đều phải đi qua họng trước khi đến hệ tiêu hóa;
-
Chức năng nghe: Khi nuốt, vòi nhĩ mở ra để không khí lưu thông vào tai giữa, tạo cân bằng môi trường trong và ngoài màng nhĩ, khi màng nhĩ rung động sẽ tăng khả năng truyền âm thanh;
-
Chức năng nói: Họng cùng với các cơ quan khác như mũi, xoang miệng cấu thành giọng nói của mỗi người;
-
Chức năng bảo vệ cơ thể: Trong họng có tổ chức bạch huyết chính là lá chắn đề kháng hữu hiệu, giúp sản sinh các kháng thể và bảo vệ niêm mạc họng khỏi sự tấn công của virus và vi khuẩn gây bệnh.
2. Mục đích của việc khám họng và thanh quản là gì?
Khám họng và thanh quản được thực hiện cho những trường hợp bệnh nhân báo cáo các triệu chứng không bình thường về họng như đau họng, ho, khó thở, khạc đờm, khàn tiếng, ngứa họng, mất tiếng,... để đánh giá sức khỏe của vùng tai mũi họng và phát hiện các nguy cơ bệnh lý tiềm ẩn tại đây.
Ngoài ra, khám họng và thanh quản cũng áp dụng cho những người nghi ngờ mắc các bệnh lý tại cơ quan này, giúp xác định các phương pháp chẩn đoán cần thiết như nội soi tai mũi họng hoặc sinh thiết nếu phát hiện khối u. Khám họng cũng cần thiết ở những khu vực chưa có cơ sở vật chất và kỹ thuật hiện đại.
2.1. Quy trình khám bệnh
Để thăm khám hiệu quả, bác sĩ cần thu thập các thông tin sau:
-
Khi nào bắt đầu xuất hiện triệu chứng, và chúng kéo dài trong thời gian bao lâu;
-
Mức độ và tiến triển của các triệu chứng;
-
Lịch sử khám bệnh trước đây và việc sử dụng thuốc điều trị;
-
Thói quen sinh hoạt hàng ngày như hút thuốc, uống rượu, ...;
-
Ngoài ra, bệnh nhân cần cung cấp thông tin về nghề nghiệp của bản thân và gia đình, vì đây cũng có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng không bình thường ở họng.
Trước khi tiến hành khám sâu, bác sĩ cần thu thập thông tin cần thiết từ người bệnh
Ngoài ra, có một số dấu hiệu chính nên nghi ngờ về các vấn đề về tai mũi họng như:
-
Khàn tiếng: bao gồm các biến đổi về âm lượng, âm sắc,...;
-
Đau họng: biểu hiện phổ biến và có thể do nhiều nguyên nhân gây ra;
-
Ho nhiều;
-
Vấn đề về nuốt.
Bác sĩ cần hướng dẫn bệnh nhân về tư thế khám, đặc biệt đối với trẻ em cần sự trợ giúp từ người lớn giữ đầu của bé để dễ dàng thực hiện khám.
2.2. Phương pháp kiểm tra họng
Kiểm tra họng bao gồm các bước sau: kiểm tra miệng, kiểm tra họng không sử dụng dụng cụ và kiểm tra họng sử dụng dụng cụ:
-
Kiểm tra miệng: bác sĩ vén má và sử dụng đè lưỡi để quan sát miệng (bề trong của má, răng, nướu, niêm mạc họng và hàm dưới), bệnh nhân cần phải nghiêng lưỡi lên để nhìn thấy được phần dưới của lưỡi và sàn miệng;
-
Kiểm tra họng không sử dụng dụng cụ: bệnh nhân mở miệng rộng, đưa lưỡi ra ngoài và phát ra âm thanh âm thanh kéo dài. Điều này giúp bác sĩ kiểm tra tổng quan về họng và amiđan trong tình trạng bình thường;
-
Kiểm tra họng sử dụng dụng cụ: bệnh nhân mở miệng nhưng không đưa lưỡi ra ngoài, thở nhẹ. Bác sĩ sử dụng dụng cụ đè lưỡi để nhấn nhẹ từ từ xuống, quan sát các cấu trúc như lưỡi gà, niêm mạc họng, phía sau họng, tòa hậu và tòa trước, amiđan.
Tiêu chí đánh giá sức khỏe của họng:
-
Tình trạng bình thường: lưỡi gà không bị lệch, màn hầu cân đối, niêm mạc hồng hào, amidan kích thước bình thường và không bị viêm, thành sau họng sạch sẽ, trụ trước và trụ sau không sưng tấy hoặc chảy máu đỏ;
-
Tình trạng bất thường: amidan bị viêm với mủ, lưỡi gà lệch, hầu họng xuất hiện khối bất thường, viêm họng với những viên hạt, sưng tấy và phù nề ở vùng họng,...
2.3. Kiểm tra thanh quản
Các công cụ cần chuẩn bị cho việc kiểm tra bao gồm: gương soi thanh quản, gương trán, đèn Clar, đèn cồn, thuốc tê, ống soi Chevalier-Jackson;
Phương pháp kiểm tra:
-
Kiểm tra gián tiếp bằng gương: bệnh nhân sẽ được gây tê trước khi kiểm tra. Bệnh nhân ngồi ở tư thế đúng, trong khi đó bác sĩ sử dụng một tay để gắp lưỡi của bệnh nhân, tay còn lại sử dụng để cầm gương soi thanh quản. Cần kiểm tra các phần như dây thanh (màu sắc như thế nào, có bất thường không, có thể di chuyển không, thanh quản có đóng kín không, xoang có sạch không);
-
Kiểm tra trực tiếp bằng ống soi Chevalier-Jackson: phương pháp này được sử dụng để hỗ trợ khi kiểm tra gián tiếp để đánh giá toàn diện tình trạng bệnh lý ở thanh quản.
Tiêu chí đánh giá thanh quản:
-
Tình trạng bình thường: niêm mạc hồng nhạt, đóng kín, có khả năng di động tốt, xoang sạch, không có hạt xơ,...;
-
Tình trạng bất thường: có hạt xơ trên dây thanh, thanh quản bị viêm phù nề, xuất hiện nấm hoặc u nang trên thanh quản, polyp dây thanh,...
Kiểm tra họng là quy trình không xâm lấn, không gây ra cảm giác đau đớn hoặc khó chịu cho bệnh nhân
Trên đây là những chia sẻ từ Mytour về quy trình kiểm tra họng và thanh quản. Nếu bạn đang gặp bất kỳ vấn đề nào liên quan đến họng hoặc cần thực hiện kiểm tra họng, hãy đến Chuyên khoa Tai Mũi Họng của Bệnh viện Đa khoa Mytour để được các chuyên gia kiểm tra và tư vấn. Chuyên khoa có đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao với sự hỗ trợ của các thiết bị y tế tiên tiến sẽ giúp tăng hiệu quả trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh của bạn.