Buzz
'Anh nhớ đến tổ quốc và tình yêu tuổi trẻ, hết lòng dành cho thanh niên, hy vọng cho tuổi trẻ', ông Bùi Văn Nam Sơn chia sẻ với Tuổi Trẻ khi nghe tin GS Cao Huy Thuần qua đời vào đêm 7-7 tại Pháp.
Nhà nghiên cứu Bùi Văn Nam Sơn và GS Cao Huy Thuần có 'mối quan hệ anh em thân thiết sâu sắc' vì ông Thuần là bạn học của anh trai ruột ông Sơn.
Khi Tuổi Trẻ liên hệ, ông Sơn 'biết tin GS Thuần qua đời chỉ trong 15 phút' và ông đã ngẩn người, không biết nên nói gì.
Ông Sơn cho biết vì sức khỏe nên đã lâu ông Thuần không về quê thăm. Hai anh em thường xuyên trao đổi thư từ qua email. Ông cũng là người viết lời tựa cho cuốn sách Thấy Phật của ông Thuần.
'Dành hết tâm huyết và hy vọng cho thanh niên'
Ông Bùi Văn Nam Sơn cho biết hành trình của GS Cao Huy Thuần là hành trình của một nhà trí thức chân chính và hiếm có. Trong lòng ông Sơn, ông anh 'là một người uyên bác, nhẹ nhàng và hiểu sâu sắc về thanh niên'.
'Vì có nhiều kỳ vọng đối với thanh niên, do đó, vào giai đoạn sau này, các tác phẩm của tôi như các cuốn nhật ký được viết riêng cho thanh niên', ông Sơn nhấn mạnh.
Theo ông Sơn, 'dường như GS Thuần luôn nhớ về thời thanh niên của mình ở Huế. Vì vậy, ông dành hết tâm tình và hy vọng cho thanh niên, mong rằng các bạn trẻ sống có ích, yêu đời, hướng thiện và đóng góp cho đất nước'.
Ông Sơn đánh giá GS Cao Huy Thuần là một nhà trí thức dấn thân, không chỉ đơn thuần là một học giả: 'Khi còn ở Việt Nam, ông đã đấu tranh cho hòa bình, dân chủ và bình đẳng tôn giáo. Sang nước ngoài, tâm tình của ông dành cho đất nước càng trở nên mãnh liệt hơn'.
'Báo Tuổi Trẻ là nơi để tập hợp và nhấn mạnh thông điệp dành cho thanh niên. Đây cũng là tâm nguyện cuối cùng của GS Thuần và của thế hệ các nhà trí thức lớn tuổi như chúng tôi - những người sinh vào những năm 1930, trưởng thành tại Việt Nam nhưng vì nhiều lí do phải rời xa quê hương vẫn luôn hướng về và đóng góp cho đất nước', ông Bùi Văn Nam Sơn chia sẻ.
Văn chương đó ghi dấu vẻ đẹp vĩnh cửu của quê hương
GS Huỳnh Như Phương chia sẻ với Tuổi Trẻ, ông đã từng trong thuở thiếu niên tìm cách kết nối với sự bùng nổ của tuổi thanh niên của thế hệ GS Cao Huy Thuần qua những câu chuyện trong đời hay trong sách báo.
Ông đọc lại những bài viết của GS Cao Huy Thuần và thấy được sự sôi nổi, cuồn cuộn của một người thuộc thế hệ đi trước, mặc dù có khoảng cách thời gian.
'Nhưng khi đọc Nắng và hoa, Khi tựa gối khi cúi đầu, Chuyện trò, Nhật ký sen trắng, Sợi tơ nhện, Sen thơm nắng hạ quê mình..., tôi như đã gặp Cao Huy Thuần qua sự đồng cảm văn chương trước khi gặp ông trong đời', GS Huỳnh Như Phương chia sẻ.
Theo ông, GS Cao Huy Thuần viết văn xuôi bằng ngôn ngữ thi ca. Văn của ông để lại nhiều khoảng trống mời gọi người đọc suy ngẫm. Văn chương đó không chỉ làm nên những bông hoa rực rỡ, tươi sáng những tia nắng, mà còn vĩnh cửu hóa màu sắc của những ngày hạ và hương thơm của sen quê hương.
GS Thuần và GS Phương thường trao đổi thư từ qua email. Trong những năm gần đây, sức khỏe của GS Cao Huy Thuần suy yếu nhiều, thường xuyên phải nhập viện, nhưng ông vẫn gửi email đều đặn (mặc dù ngày càng ngắn gọn).
Năm 2022, GS Cao Huy Thuần nhờ GS Phương viết lời tựa cho cuốn Im lặng như lời chia tay. 'Anh Thuần cho biết cuốn sách có thể được xem như lời từ biệt của mình đến độc giả', GS Huỳnh Như Phương nhớ lại.
Trong một lá thư, GS Cao Huy Thuần chia sẻ:
'Như một bông hoa, tôi đã im lặng nở. Như một bông hoa, tôi nghĩ sẽ im lặng tàn.'
Từ đó, trong im lặng và cô đơn, cùng với những bước chân dần đến điểm hẹn cuối cùng, điểm hẹn với im lặng cuối cùng, tôi tìm được chút vui với văn thơ để viết về im lặng...
Mơ mộng hơn một chút, tôi nghĩ về im lặng của những cánh hoa rụng: trong im lặng, chắc hẳn chúng cũng biết chia tay với bao nhiêu cánh bướm.
Tôi cũng phải chia tay với bao nhiêu người bạn. Và như vậy, tôi viết về im lặng trong văn thơ, như một lá thư mỏng, như một lời chia tay...' (trích thư ngày 4-10-2022).
'Các bạn trẻ vẫn có dịp gặp gỡ GS Cao Huy Thuần qua những lời tâm sự chứa đầy suy nghĩ về xã hội và con người, về lý tưởng, ước mơ và hoài bão của tuổi trẻ', GS Phương nói.
Vào những ngày cuối đời, khi nhận tin vui về việc truyện ngắn Cây diêm cuối cùng của ông được đưa vào sách giáo khoa lớp 11, GS Cao Huy Thuần đã gửi những tư liệu văn học chưa công bố cho một tác giả trong nước, với hy vọng rằng đó sẽ là những ngọn lửa của cái đẹp và lòng thiện ý truyền lại cho thế hệ kế cận theo truyền thống văn hóa dân tộc.
