Chiếc vương miện

Vương miện hay còn gọi là mũ miện là một loại mũ đội đầu tượng trưng cho quyền lực, tính hợp pháp, sự bất tử, công bằng, chiến thắng, tái sinh, danh dự và vinh quang của người đội. Vương miện thường đi kèm với ngai vàng, quyền trượng và bảo kiếm, thể hiện quyền lực tối cao và uy quyền của Quân chủ. Trong nghệ thuật, vương miện có thể xuất hiện dưới dạng vòng nguyệt quế của các thiên thần, và ngày nay, vương miện còn được trao cho các hoa hậu đăng quang trong các cuộc thi sắc đẹp.

Vương miện truyền thống được chế tác từ kim loại quý (thường là vàng) và đính những châu báu như ngọc, kim cương, đá quý, mã não... Những chiếc mũ này được làm rất tinh xảo. Ở các nước Đông Á (Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản, Việt Nam...) vương miện không chỉ làm từ kim loại mà còn từ vải, gấm, lụa, gỗ quý, ngà... Bên cạnh hình thức truyền thống, vương miện có thể là một vòng hoa làm từ hoa, lá sồi hoặc gai, đội lên để tượng trưng. Trong nghệ thuật tôn giáo, vương miện của các ngôi sao giống như vầng hào quang. Vương miện của các nhà cầm quyền thường được trang trí bằng đá quý. Hình dáng vương miện ở mỗi quốc gia khác nhau nhưng thường là hình tròn, hình vuông, hình ô van hoặc kết hợp các hình này.

Ở Việt Nam

Ở một số nước phương Đông, ngoài những bảo vật tượng trưng cho quyền uy tối thượng của vua như ấn, kiếm (Thượng phương bảo kiếm) làm từ chất liệu quý như vàng, ngọc, ngà, đồi mồi… thì mũ miện của vua cũng là biểu tượng quan trọng thể hiện uy quyền của Thiên tử. Ở Việt Nam thời phong kiến có mũ lễ bình thiên hay Miện và các loại mũ thượng triều gọi là Xung Thiên hoặc Đường Cân.

Mũ thượng triều được vua sử dụng thường xuyên trong các buổi thiết triều, còn gọi là mũ đại triều. Mũ này được trang trí cầu kỳ bằng vàng và đá quý. Mũ Xung thiên triều Nguyễn, còn gọi là mũ Cửu long thông thiên, có hai cánh chỉ lên trời. Mũ được chế tác tinh xảo trên nền sa đen, đính rồng và hoa cúc bằng vàng, nhụy hoa bằng ngọc. Đặc biệt, mũ này gắn 35 con rồng, nặng 600 gram.

Mũ Bình thiên hay còn gọi là Miện là loại mũ được sử dụng trong nghi lễ Giao (hay còn gọi là tế Nam Giao), là nghi lễ thể hiện quyền lực cao nhất của Thiên tử, người đứng đầu nhà nước Phong Kiến, thay trời làm chủ, cai quản dân chúng. Trong dịp lễ lớn này, vua đội mũ bình thiên và mặc áo cổn, tự mình chủ lễ. Mũ bình thiên thời nhà Nguyễn có 12 dải tua phía trước và 12 dải tua phía sau, mỗi dải đều được thêu với 12 hạt ngọc, dành cho các vị hoàng đế, với khung làm từ những sợi đồng mảnh, bọc nền bằng vải sa màu đen, đính 12 con rồng vàng đang bay, xung quanh là những bông hoa cúc cũng làm từ vàng và những viên ngọc quý. Phiến mũ (Miện Bản) hình chữ nhật phẳng, trước và sau phiến mũ được trang trí với 12 lưu (tua), mỗi lưu đều có 12 viên vàng, ngọc và san hô, rải rác cả hai bên. Mũ có trọng lượng 720 gram.