Gia Cát Lượng, bậc thiên tài thông minh, đã sáng tạo ra Bát quái trận để giúp Thục Hán chiến thắng hàng loạt trận đánh, từng bước giúp Lưu Bị lấn át thiên hạ.
Trong thời kỳ Tam Quốc, có câu 'loạn thế sinh anh hùng', với nhiều nhân vật tài năng như Trương Phi, Quan Vũ, Triệu Vân, Tào Tháo, Lưu Bị...
Gia Cát Lượng, được coi là vị thần toán với trí tuệ chiến lược vượt trội, là một trong những nhân vật được ngưỡng mộ nhất trong thời Tam Quốc và cả sau này. Bát quái trận của ông được truyền kỳ với sức mạnh khủng khiếp đủ để đánh bại hàng trăm ngàn quân địch.

Gia Cát Lượng, hay còn gọi là Ngọa Long, tài năng và tinh ranh, từ khi còn trẻ đã sống cùng cha ở Kinh Châu. Sau khi cha qua đời, ông chuyển đến Long Trung, Tương Dương và trở thành thừa tướng của nhà Thục Hán khi trung niên.
Khi Lưu Bị muốn khôi phục triều đại Hán và thống nhất thiên hạ, ông đã tập hợp những tài năng xuất sắc từ khắp nơi. Từ Thứ và Tư Mã Huy đã đề cử Gia Cát Lượng cho Lưu Bị, nhấn mạnh rằng ông không chỉ thông minh mà còn có phẩm chất cao quý. Sau đó, Lưu Bị đã ba lần mời Gia Cát Lượng xuống núi.
Lưu Bị không biết rõ về tài năng chiến thuật của Gia Cát Lượng nên quyết định tự mình tới Long Trung để mời ông xuống núi hỗ trợ thực hiện ước mơ lớn lao của mình, cùng với sự điều hành của Quan Vũ và Trương Phi.

Lần thứ hai Lưu Bị tới gặp Gia Cát Lượng, trời đang tuyết phủ trắng xóa. Tuy nhiên, ông đã phải ra ngoài trong thời tiết khắc nghiệt đó, để lại Lưu Bị một bức thư thể hiện lòng tôn trọng và mong muốn sự hỗ trợ của ông trong việc thống nhất thiên hạ.
Trước khi lần thứ ba mời Gia Cát Lượng, Lưu Bị quyết định ăn chay ba ngày. Tuy nhiên, Quan Vũ lại không tin rằng ông có thể có tài năng đặc biệt, đồng thời khuyên ông từ bỏ việc cố gắng mời Gia Cát Lượng.
Trương Phi muốn tự mình thuyết phục Gia Cát Lượng, nhưng Lưu Bị không đồng ý. Thay vào đó, ông đã tới thăm Gia Cát Lượng và bắt đầu cuộc trò chuyện với ông trong nhà tranh.
Khi đến, họ phát hiện Gia Cát Lượng đang ngủ, phải đợi ông tỉnh dậy mới có thể bắt đầu cuộc trò chuyện.
Sau vài cuộc trò chuyện, Gia Cát Lượng thấy lòng quyết tâm và chân thành của Lưu Bị nên quyết định hỗ trợ. Ông đề xuất một kế hoạch chiến lược liên minh với Tôn Quyền, tiến công phía Đông và bình định Trung Nguyên.
Sau đó, Gia Cát Lượng và Lưu Bị cùng hợp sức, chiếm đóng thành trì từ này đến khác, lập ra vương triều Thục Hán.
Bát quái trận - Sức mạnh siêu phàm
Bát quái trận hoạt động theo nguyên tắc của Bát quái. Trong 'Tam quốc diễn nghĩa', đã ca ngợi sức mạnh kỳ diệu của loại trận pháp này của Gia Cát Lượng, có khả năng chống lại 100.000 binh lính tinh nhuệ.
Từ các tư liệu lịch sử, có thể thấy Bát quái trận là một thực thể, sử dụng chủ yếu các khối đá xếp thành đống và sắp xếp theo 8 hướng tương ứng với 8 quẻ: Càn, Khảm, Cấn, Chấn, Tốn, Ly, Khôn, Đoài; kết hợp với kiến thức thiên văn và địa lý để tăng cường sức mạnh và tính hiệu quả chiến đấu.

Một chiến thuật là 'kẻ ở trong tối, ta ở bên ngoài ánh sáng', có thể gây ra sự bất ngờ. Binh lính thực hiện Bát quái trận đã được huấn luyện, biết rõ từng điểm mạnh yếu trong trận pháp. Khi quân địch tiến vào, họ sẽ cảm thấy như lạc vào một mê cung, và bị tấn công bất ngờ mà không kịp phản ứng.
Một là sự áp đặt hành động của đối thủ. Trong không gian hạn chế, vũ khí lớn và dài không thể được sử dụng, điều này là điều địch không ngờ tới. Do đó, 'chúng cầm vũ khí lớn, còn chúng ta sử dụng vũ khí nhỏ, tận dụng lợi thế linh hoạt của binh khí nhỏ để phản kích, đánh bại kẻ thù'.
Hai là tác động vào tâm lý. Khi đối phương lạc vào thế trận, họ sẽ không tránh khỏi nỗi sợ hãi, trong khi quân binh của chúng ta đã quen với địa hình và chiến thuật, tạo ra sự ưu thế. Đúng như mọi người biết, tâm lý đóng vai trò quan trọng trong chiến thuật.
Thực tế cho thấy việc triển khai trận chiến của Gia Cát Lượng không chỉ dựa vào sự thông minh trong binh pháp, mà còn là việc sử dụng tâm lý con người.
Bát quái trận có thể bị phá hủy?
Trong thời kỳ Đông Tấn, Hoàn Ôn, giữ chức Tư mã, đưa quân tiến vào Ba Thục và bất ngờ phát hiện ra Bát đồ trận với hàng loạt khối đá. Ông đã nhận ra điểm yếu sâu kín của Bát quái trận.

Tư Mã Hoàn Ôn nhận định rằng Bát quái trận hoạt động như một hệ thống hoàn chỉnh. Nếu tấn công phần đầu, phần đuôi sẽ đồng loạt phản công; nếu tấn công phần giữa, hai bên sẽ đối đầu; nếu tấn công phần đuôi, phía đầu sẽ chặn lại tiến công. Do đó, Tư Mã Hoàn Ôn đã lựa chọn con đường khác.
Tại sao Tư Mã Hoàn Ôn không tấn công sau khi hiểu biết trận pháp?
Trên thực tế, Tư Mã Hoàn Ôn đã nhận ra trận pháp nhưng không biết cách vượt qua, do đó ông không muốn lãng phí thời gian và người. Ông không dám chắc rằng sau khi tiến vào có thể thoát ra được hay không. Chỉ có thể tìm đường tử vong nếu đối mặt trực diện. Vì vậy, ông đã lựa chọn con đường an toàn hơn.