
Chimera (/kaɪˈmɪərə/) hay hợp thể khảm là một thuật ngữ trong di truyền học dùng để chỉ một sinh vật hoặc một mô, cơ quan có chứa nhiều bộ nhiễm sắc thể khác nhau (gồm nhiều bộ ADN khác nhau), thường hình thành qua sự kết hợp của nhiều hợp tử hoặc sự dung hợp các bộ gen khác nhau.
Nguồn gốc từ ngữ
Thuật ngữ này bắt nguồn từ 'chimera' trong thần thoại Hy Lạp, mô tả một quái vật có đầu sư tử, thân dê và đuôi rồng, bị tiêu diệt bởi anh hùng Bellerophon cưỡi ngựa có cánh Pegasus. Từ khái niệm này, trong di truyền học, chimera ban đầu chỉ cơ thể 'dị lưỡng bội', sau đó - với sự phát hiện thêm ở cấp độ phân tử - còn chỉ các tế bào hoặc mô có ít nhất hai bộ gen khác nhau.
Ý nghĩa
Chimera khác với thể khảm (mosaic) ở chỗ, chimera là một sinh vật hoặc mô chứa nhiều quần thể tế bào với các bộ gen khác nhau.
Trong y học, chimera ám chỉ một người có hai loại tế bào với bộ gen khác biệt. Ví dụ, một số người có thể mang nhiều nhóm máu khác nhau trong cơ thể, được gọi là 'máu chimera'. Khoảng 8% các cặp sinh đôi khác trứng thuộc loại này.
Các dạng
- Chimera phân tán (dispermic)
- Chimera sinh đôi (twin chimeras)
- Vi chimera (microchimeras)
- Chimera đơn tính (parthenogenetic và androgenetic chimeras)
Tần suất xuất hiện
Theo nhà sinh học Charles Boklage từ Đại học East Carolina, 'hiện tượng Chimera ở con người rất phổ biến nhưng khó phát hiện, thường chỉ được phát hiện trong những tình huống không ngờ.' Do đó, các báo cáo về Chimera rất hiếm.
- Quái vật Chimera
- Thần thoại Hy Lạp
- Dị lưỡng bội