Soạn bài Chiều sông Thương: Thực hành đọc (Hữu Thỉnh), Ngữ văn lớp 7 - Kết nối tri thức với cuộc sống
Soạn bài Chiều sông Thương: Thực hành đọc và Kết nối tri thức với cuộc sống
1. Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ: thể thơ, ngôn ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ,...
- Bài thơ tuân theo thể thơ năm chữ.
- Trong tác phẩm, tác giả chỉ sử dụng chữ cái đầu tiên viết hoa và một dấu chấm duy nhất để tạo cảm xúc liền mạch.
- Từ ngữ: Ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc.
- Hình ảnh: Hình ảnh tinh tế, gần gũi, đầy sức hấp dẫn.
- Vần: Gieo vần chân (ngõ - họ, Hạ - quả).
- Nhịp: Nhịp thơ 2/3, 3/2 linh hoạt tùy từng câu.
- Biện pháp tu từ:
+ Nhân hóa: Sông 'muốn nói', cánh buồm 'hát', lúa 'cúi, giấu', 'con' gió xanh, nước 'chảy ngoan', 'sắc mặt' mùa màng tạo nên cảnh vật sống động.
+ Điệp cấu trúc: 'Nước vẫn nước đôi dòng/ Chiều vẫn chiều lưỡi hái' nhấn mạnh sự liên tục của dòng sông (như khi nhà thơ vẫn ở quê hương quan họ).
+ Điệp cấu trúc: 'Ôi con sông màu nâu/ Ôi con sông màu biếc' nhấn mạnh xúc động của nhà thơ khi nhìn thấy con sông quê hương.
+ So sánh: 'Hạt phù sa rất quen/ Như cổ tích' hạt phù sa được so sánh với cổ tích, tạo cảm giác quen thuộc và kì diệu như cổ tích.
+ So sánh: 'Mấy cô coi máy nước/ Mắt dài như dao cau', thể hiện sự sắc sảo, thông minh qua hình ảnh của mắt những người coi máy nước được so sánh với dao cau.
Chăm sóc bài thơ Chiều sông Thương (Hữu Thỉnh), Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống
2. Hình ảnh đẹp của sông Thương khi chiều buông.
Ấn tượng về vẻ đẹp của sông Thương khi hoàng hôn buông lỏng được thể hiện qua những hình ảnh:
- Cảnh đẹp bên bờ sông: Hoa Quan họ nở bên sông 'nở tím bên sông Thương, hoa Quan họ dùng dằng'.
3. Cảm xúc, suy nghĩ về sông Thương, về quê hương quan họ.
Qua bài thơ 'Chiều sông Thương', nhà thơ Hữu Thỉnh đã chia sẻ nhiều cảm xúc sâu sắc về sông Thương và quê hương quan họ. Tác giả trầm mặc, ngẩn ngơ trước hình ảnh dòng sông Thương khi bóng chiều buông lỏng. Sông Thương được mô tả với hoa Quan họ nở tím hai bên bờ, nước chảy đôi dòng theo chiều lưỡi hái, trên sông xuất hiện những con thuyền. Bằng ngôn ngữ tinh tế và biện pháp tu từ nhân hóa 'sông có điều muốn nói', 'cánh buồm đang hát lên' và điệp cấu trúc 'nước vẫn nước đôi dòng/ chiều vẫn chiều lưỡi hái', nhà thơ tạo nên bức tranh sống động, bình dị và thân thuộc. Sông Thương, như một hồn quê, gợi cho nhà thơ những tưởng tượng và cảm xúc sâu sắc về quê hương xa xôi, dòng sông như một phần của con người, có linh hồn, có trạng thái giống như con người. Sông Thương là nơi nhà thơ gửi lời chúc phúc, hy vọng về một mùa màng bội thu, làm cho quê hương thịnh vượng, ấm no 'cho sắc mặt mùa màng/ đất quê mình thịnh vượng/ những gì ta gửi gắm, sắp vàng hoe bốn bên', 'dâng cho mùa sắp gặt, bồi cho mùa phôi thai'. Quê hương quan họ, với dòng sông Thương, cánh đồng lúa 'mạ đã thó lá mới', mùa màng thịnh vượng, hạt phù sa, nghé con đang đợi, là hình ảnh mơ mộng luôn khiến tác giả xúc động và bồi hồi thốt lên 'ôi con sông màu nâu, ôi con sông màu biếc...' đó chính là tình cảm quê hương tha thiết luôn rơi vào tâm hồn nhà thơ.
Thông qua bài thơ Chiều sông Thương, chúng ta nhận thức được tình yêu sâu sắc đối với quê hương quan họ và dòng sông Thương của nhà thơ Hữu Thỉnh. Bài thơ đồng lòng làm nổi bật chủ đề học phần Khúc nhạc tâm hồn: tình yêu gia đình, quê hương, và đất nước.
Những bài soạn văn mẫu lớp 7 chi tiết và đầy đủ khác:
- Soạn bài Khi nhắm mắt và mở cửa sổ (Nguyễn Ngọc Thuần), Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống
- Soạn bài Thực hành ngôn ngữ Việt trang 64, Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống