Buzz
Chính sách tiền tệ là gì?
Chính sách tiền tệ, hay còn được gọi là chính sách lưu thông tiền tệ, là quá trình quản lý cung tiền được thực hiện bởi ngân hàng trung ương để điều hành và tác động trực tiếp đến tình hình kinh tế nhằm mục đích ổn định và phát triển kinh tế. Chính sách tiền tệ được phân chia thành hai dạng là chính sách tiền tệ thắt chặt và chính sách tiền tệ mở rộng, hay còn gọi là nới lỏng tiền tệ.
Chính sách tiền tệ là công cụ để điều tiết và tác động trực tiếp đến nền kinh tế, có vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh tế. Dưới đây chúng ta sẽ tìm hiểu chính sách nới lỏng tiền tệ là gì?
Chính sách nới lỏng tiền tệ là gì?
Chính sách tiền tệ mở rộng, hay còn gọi là chính sách nới lỏng tiền tệ, là chính sách tiền tệ nhằm thúc đẩy nền kinh tế và kiểm soát tình hình tài chính của quốc gia thông qua các công cụ ngoại hối và tín dụng. Chính sách tiền tệ mở rộng giúp kích cầu nền kinh tế bằng cách bơm tiền vào thị trường, làm giảm lãi suất và tăng chi tiêu tiêu dùng và sản xuất kinh doanh, giảm tỷ lệ thất nghiệp.
Chính sách tiền tệ mở rộng được áp dụng khi nền kinh tế đang suy thoái.
Các dấu hiệu của suy thoái kinh tế:
- Đồng USD tăng mạnh
- Vận tải biển suy yếu
- Dự báo bi quan về tổng sản phẩm quốc nội (“GDP”)
- Nhu cầu dầu mỏ yếu
- Thị trường chứng khoán suy giảm
- Biến động thị trường lao động
- Bất ổn chính trị, mâu thuẫn chính sách
- Điều kiện tín dụng
- Lãi suất trái phiếu
- Nợ xấu gia tăng
- Các yếu tố ngoại sinh như thời tiết hay chiến tranh
Các công cụ mà ngân hàng trung ương áp dụng trong chính sách tiền tệ mở rộng bao gồm:
- Giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc
- Giảm lãi suất cho vay
- Thực hiện nghiệp vụ mở thị trường
- Can thiệp vào tỷ giá hối đoái
Mục tiêu thực hiện chính sách tiền tệ mở rộng
Mục tiêu của chính sách tiền tệ bao gồm các mục tiêu chính và mục tiêu trung gian, bao gồm:
1/ Mục tiêu chính của chính sách tiền tệ
Điều chỉnh lạm phát và ổn định giá trị đồng tiền
Chính sách tiền tệ có thể ảnh hưởng đến việc tăng hoặc giảm giá trị đồng tiền để kiểm soát lạm phát và duy trì ổn định giá trị đồng tiền. Kiểm soát lạm phát không có nghĩa là làm cho tỷ lệ lạm phát giảm xuống 0 mà là duy trì tỷ lệ lạm phát ở mức hợp lý, từ đó kích thích tăng trưởng kinh tế.
Thúc đẩy việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp
Nới lỏng chính sách tiền tệ thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng quy mô sản xuất của các doanh nghiệp. Điều này sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp.
Tăng trưởng kinh tế bền vững
Chính sách nới lỏng tiền tệ ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến tăng trưởng kinh tế bằng cách thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, cải thiện chỉ số kinh tế lên mức khả quan hơn
2/ Mục tiêu trung gian
Ngoài ra, chính sách tiền tệ còn hướng đến các mục tiêu trung gian:
Đảm bảo ổn định thị trường tài chính
Việc chuyển đổi vốn từ tiết kiệm sang hoạt động mở rộng sản xuất kinh doanh góp phần tạo nên một hệ thống tài chính ổn định
Đảm bảo ổn định lãi suất
Sự ổn định lãi suất là nền tảng quan trọng đối với sự ổn định của nền kinh tế, giúp các kế hoạch kinh doanh và tài chính được thực hiện theo đúng kế hoạch, đồng thời các dự án đầu tư cũng được triển khai đúng tiến độ
Đảm bảo ổn định thị trường ngoại hối
Sự ổn định tỷ giá hối đoái là yếu tố cần thiết để đảm bảo hoạt động thương mại quốc tế ổn định. Điều này có tác động đến luồng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thông qua tỷ giá hối đoái.
3/ Mối tương quan giữa các mục tiêu
Các mục tiêu này có mối liên kết chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau, đồng thời kéo theo nhau:
- Tăng trưởng kinh tế -> giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo việc làm
- Đảm bảo ổn định lãi suất -> đảm bảo ổn định thị trường tài chính
Tùy theo tình hình kinh tế đặc thù tại từng thời điểm, ngân hàng trung ương sẽ áp dụng các công cụ phù hợp để thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ.
Các công cụ áp dụng chính sách nới lỏng tiền tệ
1/. Giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ lệ phần tiền gửi mà các ngân hàng trung gian phải giữ lại theo quy định của pháp luật. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc có tác động trực tiếp đến khối lượng tiền trong lưu thông, hay còn gọi là sức tạo tiền.
Công thức mở rộng tổng tiền gửi
Nhận thấy rằng, tỷ lệ dự trữ bắt buộc có mối tương quan nghịch với việc mở rộng tổng tiền gửi, ảnh hưởng mạnh mẽ đến khối lượng tiền tệ và tín dụng. Do đó, để tăng khả năng tạo tiền trong nền kinh tế, ngân hàng trung ương có thể giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc.
2/. Giảm lãi suất
Việc giảm lãi suất sẽ có tác động đến các bên đang vay và cho vay (tín dụng)
Trong nền kinh tế, khi Ngân hàng trung ương giảm lãi suất cho vay, người dân thường sẽ rút tiền từ tiết kiệm vì lãi suất gửi thấp. Điều này có thể làm tăng khả năng vay vốn của doanh nghiệp, kích thích hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này có tác động lớn tới cung tiền và tín dụng, cải thiện tình hình kinh tế.
Nghiệp vụ thị trường mở là công cụ chủ yếu của chính sách tiền tệ nói chung và chính sách nới lỏng tiền tệ nói riêng. Nó có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lãi suất cơ bản và cơ sở tiền tệ, cũng như nguồn cung tiền.
Khi thực hiện nghiệp vụ thị trường mở nhằm thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, Ngân hàng trung ương thường mua các chứng từ có giá trên thị trường, từ đó tăng dự trữ và cơ sở tiền tệ. Điều này dẫn đến tăng cung tiền và giảm lãi suất ngắn hạn, phù hợp với mục đích của chính sách tiền tệ.
Nghiệp vụ thị trường mở giúp chủ động điều chỉnh lượng tiền lưu thông mà không phụ thuộc vào nhu cầu vay vốn của các ngân hàng trung gian.
Nghiệp vụ thị trường mở là công cụ quan trọng nhất trong chính sách tiền tệ nói chung và chính sách nới lỏng tiền tệ nói riêng. Đây là yếu tố quyết định đến sự thay đổi lãi suất cơ bản và cơ sở tiền tệ, cũng như nguồn cung tiền chính.
Tỷ giá hoái đổi là một trong những công cụ quan trọng để điều chỉnh giá trị đồng nội so với đồng ngoại tệ. Ngân hàng trung ương có thể can thiệp bằng cách mua bán ngoại tệ trên thị trường quốc tế để điều chỉnh chính sách tiền tệ.
Để thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ thông qua tỷ giá hoái đổi, Ngân hàng trung ương cần phải có dự trữ ngoại hối đủ lớn để có thể mua bán ngoại tệ một cách hiệu quả.
Kết luận về các công cụ thực hiện chính sách tiền tệ cho thấy rằng mỗi trường hợp kinh tế đều có những biện pháp điều chỉnh riêng, phụ thuộc vào chủ trương của nhà nước và tình hình kinh tế hiện tại.
Như đã trình bày, để đạt được hiệu quả cao nhất, thường cần phải kết hợp linh hoạt nhiều công cụ thực hiện chính sách tiền tệ.
Mytour hy vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho nhà đầu tư và mọi người quan tâm đến lĩnh vực này.
