'Bé nên ăn dặm bao nhiêu lần mỗi ngày?' là vấn đề mà nhiều bậc phụ huynh quan tâm. Cách tránh hóc xương hoặc nguy cơ nghẹn cũng là một kỹ năng quan trọng mà cha mẹ nên nắm vững. Dưới đây, Mytour mời bạn cùng nghe bác sĩ Trần Thị Huyên Thảo đưa ra câu trả lời cho câu hỏi 'Bé ăn dặm bao nhiêu là đủ?' dựa trên giải thích khoa học và các lưu ý quan trọng trong việc ăn dặm đúng cách nhé!
Mẹ hướng dẫn bé ăn dặm
Thời gian thích hợp để bé bắt đầu ăn dặm
Thường khi đủ 6 tháng, bé sẽ bắt đầu ăn dặm một cách tự nhiên. Khoảng 4-6 tháng là thời điểm bé đã sẵn sàng để thử ăn dặm vì hệ tiêu hóa của bé đã phát triển đầy đủ. Khi bé có khả năng giữ đầu khi được bế ở tư thế ngồi, hoặc khi bé nằm sấp nhưng vẫn có thể nâng đầu và giữ tay thẳng, đều là dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng để bắt đầu ăn dặm. Khi đó, bé đã cứng cáp hơn.
Bố mẹ nên cho bé ăn bao nhiêu lần mỗi ngày?
Theo bác sĩ Huyên Thảo, việc bé ăn bao nhiêu lần trong ngày sẽ phụ thuộc vào từng trẻ và tình hình cụ thể. Tuy nhiên, thường số lần cho bé ăn sẽ tùy thuộc vào sự phát triển của bé. Dưới đây là một số gợi ý chung mà chúng ta có thể tham khảo:
- Khi bé cần hỗ trợ khi ngồi (bé chưa ngồi vững): cho bé ăn 2-3 lần/ngày, và sử dụng thức ăn nát, nghiền nhuyễn, hoặc thức ăn semi-solid (không quá cứng, cũng không quá mềm).
- Khi bé ngồi vững vàng: cho bé ăn 2-3 lần một ngày, sử dụng thức ăn giống như thức ăn của gia đình, và một lượng nhỏ thức ăn như dầm mềm, không có cục.
- Khi bé biết bò: cho bé ăn 3-4 lần/ngày, sử dụng thức ăn của gia đình, thức ăn dầm mềm, với cục nhỏ, thức ăn giòn, tan trong miệng khi bé cắn vào, ví dụ như bánh gạo.
- Khi bé biết đi: lý tưởng là 3 bữa ăn chính và 2 bữa ăn phụ một ngày. Cha mẹ nên chọn thức ăn có thể cắt nhỏ, nên ăn thức ăn có nhiều dạng khác nhau, thức ăn cắt cỡ bằng một miếng cắn của bé, và các thức ăn hình dạng ngón tay (finger food).
- Trong ngày, bé cũng cần uống thêm sữa mẹ, sữa công thức, phụ thuộc vào hoàn cảnh và độ tuổi của bé.
Quan sát sự phát triển các kỹ năng vận động của bé khi ăn uống:
Việc quan sát sự phát triển của kỹ năng của bé sẽ giúp cha mẹ xác định khi nào bé sẽ tự ăn, hoặc tiếp tục hỗ trợ bé, khi nào thì cho bé ăn bằng muỗng một cách hiệu quả, cũng như các loại thức ăn nào phù hợp hơn cho sự phát triển của bé:
- Từ 6-9 tháng tuổi: bé có thể uống từ ly mà cha mẹ cầm, có thể ăn thức ăn mềm từ muỗng, bắt đầu nhai, thích thú khi cầm thức ăn, và bắt đầu tự ăn bằng tay.
- Từ 9-12 tháng tuổi: bé sẽ bắt đầu sử dụng muỗng. Lúc này, bé tự bốc ăn bằng tay thành thạo hơn, cầm nắm thức ăn chuyên nghiệp hơn, và bắt đầu ăn thường xuyên hơn.
- Từ 12-18 tháng tuổi: bé biết cầm nắm thức ăn và thả thức ăn ra bằng các ngón tay. Bé bắt đầu sử dụng muỗng tốt hơn, nhưng vẫn còn hơi lóng ngóng, và biết đưa muỗng vào miệng. Bé có thể tự uống từ ly, nhưng vẫn còn đổ vương vãi nhiều.
Bé sẽ uống nước từ ly
Chọn lựa thêm nước cho bé
Trẻ dưới 6 tháng tuổi được bú sữa mẹ không cần uống thêm nước. Khi bé bắt đầu ăn dặm, cha mẹ nên cho bé uống nước thêm.
Nếu bé cảm thấy khát, hãy cho bé uống nước giữa các bữa ăn và trong các bữa ăn phụ. Nếu lựa chọn nước trái cây cho bé, hãy chắc chắn rằng đó là nước trái cây 100% (không thêm đường hoặc bất kỳ chất phụ gia nào khác). Cha mẹ nên cho bé uống nước từ ly, và hạn chế nước trái cây cho bé tối đa từ 125ml đến 175ml mỗi ngày.
Có một số loại thức ăn mà bé không nên ăn:
Cha mẹ không nên cho bé uống nước ngọt hoặc thức ăn có đường, như kẹo hộp, các loại nước ngọt đóng chai. Và không nên cho bé dưới 1 tuổi ăn hoặc uống mật ong, vì nguy cơ nhiễm độc botulism gây liệt.
Có một số loại thức ăn có thể gây dị ứng, cha mẹ không cần tránh hoặc trì hoãn các loại thức ăn này, nên cho bé tiếp xúc với các loại thức ăn này thường xuyên.
Những điều cha mẹ cần biết khi bé bắt đầu ăn dặm
Cha mẹ cần luôn rửa tay trước khi bé bú mẹ, và rửa tay bé trước khi ăn. Nếu bé chưa mọc răng, cha mẹ vẫn có thể vệ sinh nướu răng cho bé bằng một khăn ẩm, mỗi ngày 2 lần để giữ vệ sinh răng miệng cho bé.
Đôi khi có bé khó ăn, không muốn ăn dặm, cha mẹ đừng áp đặt bé ăn thêm vì điều đó có thể làm cho bé càng khó chịu, chán ăn hơn. Hãy giữ thời gian khoảng 20 phút, tạo không gian thoải mái cho bé. Cha mẹ nên hiểu về một số chu kỳ biếng ăn để biết con mình có thuộc trường hợp này không. Nếu thời gian biếng ăn kéo dài quá, cha mẹ nên đưa bé đến bác sĩ.
Bài viết liên quan: Bác sĩ chia sẻ những sai lầm khi ăn dặm có thể khiến bé biếng ăn. Cha mẹ có gặp phải không?
Nguy cơ bị hóc xương, mắc nghẹn và cách phòng ngừa:
Vì bé nhỏ không biết cách nhai thức ăn thành từng miếng nhỏ, và bé cũng chưa học được cách nôn thức ăn lên nếu bị nghẹn nên hóc xương hoặc mắc nghẹn là một nguy cơ đối với bé khi ăn dặm. Các loại thức ăn dễ gây hóc nghẹn thường là các thức ăn nhỏ, dạng tròn, hoặc hình ống, như xúc xích, quả nhỏ nguyên quả, các loại hạt, cà rốt cắt tròn và các loại kẹo nhỏ. Vì thế, cha mẹ nên bảo vệ bé bằng cách:
- Luôn giữ mắt đắm chúm khi bé ăn
- Bé phải được ngồi ổn định khi ăn
- Khi sử dụng các loại rau củ tươi, cha mẹ nên băm nhỏ ra, để bé dễ nhai hơn
- Cần nấu chín mềm các loại trái cây, quả cứng
- Đối với các loại thức ăn tròn, như xúc xích, quả nho, nên cắt lát dọc, thay vì cắt ngang
- Loại bỏ hạt của quả trước khi cho bé ăn
- Đối với các loại thịt nên thêm nước vào nấu mềm rồi xay nhuyễn ra.
- Hạn chế cho bé ăn các loại đậu nguyên hạt, kẹo cứng, kẹo mút, kẹo singum, bắp rang hoặc cá có xương thì phải lấy hết xương ra.
Sử dụng máy xay nhuyễn thức ăn cho bé
Tóm lại
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp cha mẹ cho bé ăn dặm đúng cách và đầy đủ, tốt cho sự phát triển của bé. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể tìm hiểu thêm về các phương pháp ăn dặm khác nhau để hỗ trợ cho bé tốt hơn.
Quỳnh tổng hợp từ những chia sẻ trên facebook của bác sĩ Trần Thị Huyên Thảo