| ||
---|---|---|
Campuchia
Thái Lan
Việt Nam
|
||
Tại Việt Nam, chợ nổi thường xuất hiện ở miền Tây Nam Bộ. Đây là đặc trưng văn hóa của vùng sông nước miền Tây, nơi chợ diễn ra trên sông với hàng trăm ghe, thuyền, xuồng của người dân. Chợ hoạt động suốt cả ngày, nhưng nhộn nhịp nhất vào buổi sáng. Các thuyền được chất đầy hàng hóa, chủ yếu là trái cây, và thường có một vài cây sào để treo các sản phẩm bán. Nhờ đó, khách hàng có thể dễ dàng nhìn vào cây sào để biết các mặt hàng có trên thuyền hay không.
Đặc điểm nổi bật
- Chợ nổi là nơi giao thương thực sự của người dân địa phương, nơi họ trao đổi sản vật, nông sản và thực phẩm. Điều này khác biệt hoàn toàn so với chợ nổi Damnoen Saduak ở Thái Lan.
- Thường thì các ghe thuyền không có bảng hiệu; thay vào đó, hàng hóa được treo trên cây sào hoặc mũi thuyền. Cây sào này được gọi là 'cây bẹo.' Người bán sẽ treo các sản phẩm lên cây sào ngay trước mũi thuyền của mình để khách hàng từ xa có thể nhận diện. Ví dụ, nếu bán cam, họ sẽ treo vài quả cam; nếu bán xoài, sẽ treo vài trái xoài; nếu bán chuối, sẽ treo nải chuối, và bán mía thì dựng lên bó mía.
- Để xác định nguồn gốc của các thuyền và cư dân sông nước, bạn chỉ cần nhìn vào mạn thuyền, nơi có ghi mã tỉnh viết tắt bằng hai chữ cái đầu. Ví dụ, nếu thấy 'TG' thì thuyền đó đến từ Tiền Giang. Chợ nổi là điểm tụ tập của nhiều cư dân từ khắp các miền đất nước.
Dù người dân thường 'treo gì bán đó' qua cây bẹo, có ba trường hợp ngoại lệ như sau:
- 'Cái gì treo mà không bán?' Đó chính là quần áo. Vì cư dân chợ nổi sống và sinh hoạt ngay trên thuyền, nên họ thường phơi quần áo trên thuyền, do đó mặt hàng này không phải để bán.
- 'Cái gì bán mà không treo?' Đó là các thuyền bán thực phẩm và nước giải khát, vì những mặt hàng này không thể treo lên được.
- 'Cái gì treo một kiểu mà bán kiểu khác?' Đó là trường hợp treo lá dừa nhưng lại bán thuyền. Khi muốn bán ghe thuyền, người dân thường treo một cây sào với lá dừa trên đó.
Các chợ nổi này hình thành từ lâu mà không có sự quản lý hành chính hay thu thuế nghiêm ngặt. Chợ nổi tự phát do các thương nhân trên sông, nông dân địa phương và những người buôn bán nhỏ lẻ tạo thành.
Đồng bằng sông Cửu Long, với khí hậu nhiệt đới gió mùa, có sự đa dạng phong phú về trái cây, khoai, củ, rau quả. Do đó, việc mua bán các mặt hàng này có thể diễn ra quanh năm. Một số cư dân đã phát triển thói quen mua bán trái cây, khoai củ, rau quả trong thời gian rảnh hoặc truyền nghề từ thế hệ này sang thế hệ khác. Hệ thống sông ngòi dày đặc tạo điều kiện cho các ghe, xuồng di chuyển khắp nơi trong đồng bằng, giúp thương lái dễ dàng tìm mua hàng từ các nông dân và người làm vườn với giá rẻ.
Ở các khu vực khác của Việt Nam, không thể có chợ nổi buôn bán nông sản như vậy do hệ thống sông ngòi không thuận lợi và đê bao ngăn lũ, khiến ghe, xuồng không thể hoạt động và tiếp cận khắp các khu vực đồng bằng.
Những chợ nổi nổi bật
- Chợ nổi Cái Răng: Cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 5 km về phía tỉnh Sóc Trăng. Dự kiến, chợ nổi Cái Răng sẽ trở thành chợ trung tâm tự sản tự tiêu lớn nhất khu vực.
- Chợ nổi Ngã Bảy (Hậu Giang), còn được gọi là chợ nổi Phụng Hiệp. Phụng Hiệp là tên huyện, còn điểm họp chợ là giao điểm của bảy nhánh sông.
- Chợ nổi Ngã Năm (Sóc Trăng): Tọa lạc tại nơi giao nhau của 5 nhánh sông đổ về các ngả: Cà Mau, Vĩnh Quới, Long Mỹ, Phụng Hiệp, Thạnh Trị. Hiện tại, chợ nổi Ngã Năm vẫn giữ được nét mộc mạc, đặc trưng của sông nước miền Tây.
- Chợ nổi Cái Bè: Nằm ở đoạn sông Tiền giáp ranh giữa ba tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long và Bến Tre.
- Chợ nổi Châu Đốc (An Giang): Gần thị xã Châu Đốc...
- Chợ nổi Phong Điền: Cách trung tâm thành phố Cần Thơ 17 km, là nơi mua bán sản phẩm từ vườn.
- Chợ nổi Long Xuyên: Cách trung tâm thành phố Long Xuyên khoảng 2 km, không nổi tiếng như các chợ nổi khác nhưng bạn sẽ cảm nhận được sự phong phú của đặc sản và tình cảm chân thành của người dân Nam Bộ.
- Chợ nổi Cà Mau
- Chợ nổi Trà Ôn