Cholesterol cao khi mang thai: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị?

Mức cholesterol toàn phần mong đợi ở người lớn là dưới 200mg/dL. Tuy nhiên, việc có cholesterol cao khi mang thai là hoàn toàn bình thường và hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi. Cholesterol là một chất sáp được gan sản xuất để hỗ trợ một số chức năng, như tổng hợp hormone. Sữa béo và thịt gia cầm giúp cơ thể có đủ lượng cholesterol cần thiết.

Việc tăng nồng độ cholesterol trong thai kỳ là tạm thời và không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, đối với phụ nữ có mức triglyceride cao trước khi mang thai, cholesterol có thể tăng hơn nữa và có tác dụng phụ.

Hãy cùng Mytour khám phá về những nguy cơ và lời khuyên để kiểm soát cholesterol cao trong thai kỳ qua bài viết dưới đây.

Các loại Cholesterol

Cholesterol gồm hai loại: cholesterol LDL (lipoprotein có tỉ trọng thấp) và HDL (lipoprotein có tỉ trọng cao). Ngoài ra, còn có triglyceride (TGs) được phát hiện trong máu.

Cholesterol LDL chiếm phần lớn lượng cholesterol trong cơ thể, sự dư thừa có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Đó là lý do cholesterol LDL còn được gọi là 'cholesterol xấu'.

HDL cholesterol được gọi là 'cholesterol tốt' vì nó loại bỏ cholesterol xấu khỏi động mạch.

Cholesterol bao gồm hai loại: cholesterol LDL (lipoprotein có tỉ trọng thấp) và HDL (lipoprotein có tỉ trọng cao) (Ảnh: Freepik)

Triglyceride không phải là cholesterol mà là chất béo trong máu xuất phát từ lượng calo được tiêu thụ từ thức ăn. Cơ thể tích trữ TGs trong tế bào mỡ và giải phóng chúng khi cần năng lượng. Mức triglyceride cao tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.

Dấu hiệu và triệu chứng của cholesterol cao khi mang thai

Không có dấu hiệu và triệu chứng cụ thể về mức cholesterol cao khi mang thai. Vì vậy, nếu không kiểm tra máu, cholesterol cao có thể không được phát hiện trong nhiều năm. Trong những trường hợp như vậy, cholesterol thừa có thể tạo thành mảng bám trong thành động mạch, gây tắc nghẽn. Sự tích tụ mảng bám liên tục có thể làm hẹp động mạch và gây tắc nghẽn.

Nếu có tắc nghẽn ở động mạch đến não, có thể dẫn đến đột quỵ (Ảnh: Freepik)

Một động mạch đến tim bị tắc nghẽn có thể gây ra cơn đau tim. Nếu có tắc nghẽn ở động mạch đến não, có thể dẫn đến đột quỵ. Do đó, việc theo dõi nồng độ cholesterol trong máu trước và sau khi mang thai là rất quan trọng, đặc biệt nếu mẹ bầu có mức tăng cholesterol máu có tính gia đình (FH). FH là một bệnh di truyền khiến mức cholesterol LDL tăng cao, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch vành từ khi còn nhỏ.

Chẩn đoán mức cholesterol cao khi mang thai

Xét nghiệm lipid máu cơ bản (lipid profile hoặc lipid panel) là một cách để chẩn đoán tăng cholesterol trong máu. Hầu hết phụ nữ mang thai khỏe mạnh không cần theo dõi mức cholesterol trong thai kỳ. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu có các yếu tố nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm lipid máu.

Xét nghiệm sẽ đánh giá tổng mức cholesterol, LDL và triglyceride trong máu. Hướng dẫn mới nhất về cholesterol khuyên mẹ bầu nên duy trì mức cholesterol trong giới hạn như sau:

1. Cholesterol toàn phần (mg/dL)

• Dưới 200: Bình thường
• 200 đến 239: Cao giới hạn
• 240 trở lên: Cao

2. Cholesterol LDL (mg/dL)

• Dưới 100: Tối ưu
• 100 đến 129: Gần tối ưu
• 130 đến 159: Cao giới hạn
• 160 đến 189: Cao
• 190 trở lên Rất cao

3. Triglyceride (mg/dL)

• Dưới 150: Bình thường
• 150 đến 199: Cao giới hạn
• 200 đến 499: Cao
• 500 trở lên: Rất cao

Theo các chuyên gia, mức cholesterol trong thai kỳ tăng từ 25 đến 50 phần trăm. Sự gia tăng này rất quan trọng đối với việc sản xuất và chức năng của các hormone steroid (estrogen và progesterone), chịu trách nhiệm cho quá trình phát triển của em bé trong thai kỳ. Cholesterol có vai trò trong sự phát triển não bộ, chân tay và tế bào của thai nhi cũng như sự lành mạnh của sữa mẹ.

Bài viết liên quan: Mẹ bầu tăng cân như thế nào là hợp lý ? Gợi ý chế độ ăn uống vào con không vào mẹ

Những ảnh hưởng có thể có của cholesterol cao đối với em bé

Mức cholesterol cao trong thai kỳ hiếm khi gây hại cho thai nhi. Tuy nhiên, nếu mức cholesterol (LDL cholesterol) của mẹ bầu tăng quá cao, chúng có thể gây ra những tác động sau:

• Tăng huyết áp do thai nghén
• Tiền sản giật (nhiễm độc máu khi mang thai)
• Tiểu đường thai kỳ
• Đẻ non và phát triển xơ vữa động mạch ở em bé

Phương pháp điều trị cholesterol cao trong thai kỳ

Sử dụng thuốc giảm cholesterol trong 3 tháng đầu thai kỳ có thể tăng nguy cơ sẩy thai. Vì vậy, các chuyên gia khuyên không nên sử dụng thuốc như statin và ezetimibe từ 3 tháng trước khi thụ thai, trong thai kỳ và khi cho con bú vì chúng có thể gây ra vấn đề cho em bé. Axit nhóm resin là loại thuốc giảm cholesterol an toàn khi mang thai, nhưng có thể gây ra vấn đề về tiêu hóa. Do đó, cần tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng.

Thường thì mức cholesterol sẽ trở lại bình thường sau 3 tháng sinh con. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu có lịch sử tăng cholesterol hoặc nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bác sĩ sẽ kiểm tra sau sinh và kê thuốc khi cần.

Các phương pháp tự nhiên để kiểm soát cholesterol khi mang thai

Cách tốt nhất để kiểm soát cholesterol trong thai kỳ là bắt đầu từ đầu. Mẹ bầu có thể áp dụng những biện pháp sau để duy trì mức cholesterol lành mạnh.

Cách ăn lành mạnh để kiểm soát mức cholesterol trong thai kỳ (Ảnh: Freepik)

• Tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng và lập kế hoạch ăn kiêng ít chất béo theo tình trạng sức khỏe.
• Thực hiện chế độ ăn uống cân đối, lành mạnh với nhiều thực phẩm ít chất béo như sữa ít béo và thịt nạc.
• Thêm vào chế độ ăn uống các thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, hạt, đậu, trái cây và rau.
• Theo dõi cân nặng và kiểm soát chặt chẽ tổng lượng chất béo bão hòa và chất béo trong cơ thể.
• Thực hiện hoạt động thể chất đều đặn và ít nhất 30 phút mỗi ngày, như đi bộ hoặc bơi lội an toàn khi mang thai.
• Tránh ăn thức ăn chiên và chế biến nhiều, như bánh ngọt và bánh quy.
• Hạn chế thức ăn giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ, bơ, và bơ thực vật.
• Tham gia hoạt động giảm căng thẳng, như thực hiện các bài tập thở sâu và thiền để có một thai kỳ khỏe mạnh.

Ngoài ra, mẹ bầu cần thảo luận với bác sĩ về việc bổ sung omega-3. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), việc sử dụng bổ sung omega-3 có thể giảm nguy cơ các vấn đề về tim.

Cholesterol là chất béo tự nhiên tăng cao trong thai kỳ do các thay đổi sinh lý. Những thay đổi này quan trọng cho sự phát triển của em bé và thai kỳ. Đa số mẹ bầu không cần lo lắng về sự tăng này. Tuy nhiên, nếu có tiền sử cholesterol cao hoặc nguy cơ tim mạch, việc kiểm soát cholesterol sẽ giúp ngăn ngừa các vấn đề khi mang thai.