Chọn một đoạn quan trọng trong Đại cáo, phân tích để nhận biết tác dụng của nghệ thuật lập luận, sự chọn lựa về hình ảnh, ngôn từ, nghệ thuật đối lập và nhịp điệu của câu biểu ngẫu mang đến bài văn mẫu đặc sắc. Thông qua đó, giúp học sinh có cơ hội tiếp xúc với những bài văn mẫu chất lượng, gần gũi với chương trình học.
Phân tích một phần quan trọng trong Đại cáo Bình Ngô dưới đây sẽ là tài liệu hữu ích cho học sinh trong việc mở rộng kiến thức văn học, phát triển kỹ năng tự học và tự đọc, và làm giàu trải nghiệm văn hóa văn học của họ. Đồng thời, giúp học sinh hiểu cách trả lời câu 3 trang 18 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 10 - Cánh diều tập 2.
Phân tích một phần quan trọng trong Đại cáo Bình Ngô
Đoạn khởi đầu trong bài Đại cáo Bình Ngô được coi là đoạn quan trọng nhất vì nó thể hiện tư tưởng nhân nghĩa - yếu tố chủ đạo của bài thơ, được tác giả diễn đạt rõ ràng, sâu sắc. Ý tưởng về nhân nghĩa được thể hiện trong hai câu đầu tiên.
Tinh thần nhân nghĩa vững bền trong dân chúng
Bài cáo bắt đầu bằng việc tác giả khẳng định rõ ràng về ý nghĩa quan trọng của tinh thần nhân nghĩa. Theo quan điểm của Nguyễn Trãi, kế thừa từ triết lý nhân nghĩa của Nho giáo, tinh thần nhân nghĩa làm cho cuộc sống của dân chúng yên bình, hạnh phúc. Đặt dân chúng làm trung tâm luôn là nguyên tắc không thể thiếu trong mọi thời đại. Đó luôn là ước mơ mà Nguyễn Trãi dành cả cuộc đời để theo đuổi.
Trong 8 câu thơ tiếp theo, tác giả rõ ràng khẳng định quyền tự do dân tộc và giá trị của sự tự do thông qua việc nhắc lại lịch sử hào hùng của dân tộc ta một cách trang trọng và tự hào.
Như từ ngàn xưa nước Đại Việt đã tồn tại
Với văn hiến tự hào đã đặt ra từ lâu
Tác giả đưa ra những bằng chứng rõ ràng và thuyết phục. Nước Đại Việt đã tồn tại từ xa xưa với truyền thống văn hiến đã kéo dài hàng ngàn năm lịch sử. Tại đây, tác giả sử dụng từ ngữ “tự hào” để thể hiện lòng tự hào, khẳng định vị thế, vai trò của dân tộc ta.
Núi sông biên giới ngăn cách
Phong tục ở Bắc và Nam khác biệt
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần qua hàng đời bảo vệ nền độc lập
Đến thời Hán, Đường, Tống Nguyên mỗi phương xưng bá đều đúng
Dù mạnh yếu tại từng thời điểm khác nhau,
Nhưng anh hùng luôn hiện hữu
Không chỉ dừng lại ở việc khẳng định lãnh thổ và chủ quyền độc lập, tác giả nhắc đến văn hiến, lịch sử, phong tục, tập quán và nhân tài đất nước. Điều này làm nên nền tảng mới cho một quốc gia tự chủ.
=> Đoạn mở đầu của Bình Ngô Đại Cáo như một bản hòa nhạc đầu tiên đầy hùng vĩ, tự hào về chủ quyền Tổ quốc. Những dòng thơ mạnh mẽ, những bằng chứng chính xác, lập luận chặt chẽ mà tác giả đưa ra đã làm tăng thêm giá trị tinh thần về dân tộc kiên cường, về độc lập chủ quyền của dân tộc, về tư tưởng lấy dân làm trung tâm, chắc chắn sẽ thắng lợi.