| Cù kì | |
|---|---|
| Một đĩa cua cù kì luộc | |
| Phân loại khoa học | |
| Vực: | Eukaryota |
| Giới: | Animalia |
| Ngành: | Arthropoda |
| Phân ngành: | Crustacea |
| Lớp: | Malacostraca |
| Bộ: | Decapoda |
| Họ: | Menippidae |
| Chi: | Myomenippe |
| Loài: | M. hardwickii
|
| Danh pháp hai phần | |
| Myomenippe hardwickii (Gray, 1831) | |
Chú kì (tên khoa học: Myomenippe hardwickii), còn gọi là cua sấm, cua đá, hay cùm vùm, thuộc họ Menippidae.
Phạm vi phân bố
Loài này xuất hiện ở các vùng biển ấm như Malaysia, Indonesia. Tại Việt Nam, chúng được tìm thấy ở bờ biển Quảng Ninh và Khánh Hòa, nhưng chỉ ở Quảng Ninh, cù kì mới có giá trị thực phẩm cao.
Các đặc điểm
Loài cua này có thể dễ dàng nhận diện với mai màu nâu, mắt xanh lá sáng và hai càng rất to. Nó sống trong các khe đá, mảnh gỗ ven bờ biển và rừng ngập mặn, cũng như trong vỏ trai, trang trại nuôi trồng thủy sản, nhà bè và đê chắn sóng. Nó rất chậm chạp, bám vào đá rất chắc chắn và có thể phát triển đến kích thước lớn (chiều rộng lên đến 12 cm). Chế độ ăn của nó bao gồm các loài phù du, giáp xác nhỏ và chúng có thể trở thành loài gây hại ở các trang trại nuôi vẹm xanh.
Không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều nơi khác, người ta còn tin vào một điều không có cơ sở khoa học, rằng khi cù kì cắp vào, nó chỉ nhả ra khi có tiếng sấm vang lên. Do đó, ngoài tên gọi phổ biến là Stone crab (cua đá), người ta còn gọi nó là Thunder crab (cua sấm). Thực tế, loài này rất hung hăng và bướng bỉnh, nó sẽ cắp chặt đối phương cho đến khi cảm thấy an toàn mới nhả ra.
Giá trị thực phẩm
Loài cua này có giá trị thực phẩm và là đặc sản nổi tiếng ở Quảng Ninh (Bái Tử Long, Hạ Long và Móng Cái). Cù kì thường được người dân đảo Vạn Gia đánh bắt và mang về, dù thịt không ngon bằng cua nhưng vẫn ngon hơn ghẹ và có giá cả phải chăng hơn cua, nên rất được ưa chuộng. Tuy nhiên, thịt cù kì chỉ có ở hai càng, phần thân thì xốp và hầu như không có thịt. Cù kì có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau như nấu bún, hấp, rang me, nướng than hồng, xào miến hay làm ruốc cho trẻ em.
