Chùa Bà Thiên Hậu - nơi linh thiêng ở trung tâm quận 5

Chùa Bà Thiên Hậu - ngôi cổ tự linh thiêng của cộng đồng người Hoa ở Sài Gòn

Địa chỉ: 710 Nguyễn Trãi, Phường 11, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh

Giờ mở cửa: 6h30 - 16h30

Chùa Bà Thiên Hậu (hay Hội quán Tuệ Thành) là một trong những điểm thờ cổ nhất của cộng đồng người Hoa tại Sài Gòn, đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân địa phương và mang giá trị tinh thần lớn. Ngay bên cạnh chùa là Hội quán Tuệ Thành của người Hoa gốc Quảng Đông. Chùa được tôn vinh bà Thiên Hậu và nổi tiếng với sự linh thiêng, đặc biệt vào những dịp lễ Tết khi thu hút dòng người đến thăm viếng suốt cả ngày.

Chùa thờ bà Thiên Hậu nổi tiếng với sự linh thiêng, thu hút sự quan tâm và tới thăm của nhiều bạn trẻ.

Chùa Bà Thiên Hậu còn được biết đến với tên gọi khác là Hội quán Tuệ Thành.

Hướng dẫn cách đến chùa 

Vì chùa nằm trong khu phố người Hoa lâu đời và nổi tiếng của thành phố Hồ Chí Minh nên việc đi đến đây không quá phức tạp. Cách đơn giản nhất là đi thẳng theo đường Nguyễn Thị Minh Khai, Hùng Vương, Hồng Bàng và rẽ trái tại đường Lương Nhữ Học để vào đường Nguyễn Trãi.

Lịch sử và truyền thuyết của chùa Bà Thiên Hậu 

3.1 Lịch sử hình thành của Hội quán Tuệ Thành 

Hội quán được xây dựng bởi nhóm người Hoa gốc Tuệ Thành (tức Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông) di cư sang Việt Nam, họ đã cùng nhau góp vốn và xây dựng. Do quá trình xây dựng và tu bổ kéo dài nên hiện không có tài liệu cụ thể để biết chính xác năm xây dựng của hội quán. Theo một số ý kiến, chùa Bà Thiên Hậu ngày nay được xây dựng vào năm 1760.

Hiện nay trong hội quán vẫn còn giữ đại hồng chung và bộ lư Pháp lam, bản đề “Đạo Quang năm thứ 10” năm 1830. Sách “Gia Định thành thông chí” của tác giả Trịnh Hoài Đức soạn khoảng năm 1820 cũng đã đề cập đến Hội quán Tuệ Thành.

Giếng trời ở ngay trung tâm của chùa

3.2 Truyền thuyết về chùa Bà Thiên Hậu

Câu chuyện về những người Hoa đầu tiên đến Việt Nam để lập nghiệp đã kéo dài hàng ngàn năm. Họ mang theo tư trang và văn hóa phương Bắc, với niềm tin rõ rệt vào thần linh. Chùa Bà Thiên Hậu, nơi thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu (gọi là Bà Thiên Hậu), tên thật là Lâm Mặc Nương, là người Mi Châu, Phúc Kiến, là một điểm tâm linh nổi bật.

Đây là một nhân vật có thật sống vào thời nhà Tống, Trung Quốc. Theo truyền thống, Bà Thiên Hậu được sinh ra vào tháng thứ 14 (trái với quy luật 9 tháng 10 ngày thông thường). Khi lớn lên, Lâm Mặc Nương thể hiện rõ khả năng thiên văn khi thường xuyên quan sát sao trời, dự báo thời tiết và giúp đỡ ngư dân.

Một lần, khi cha và hai anh trai đang vận chuyển muối đi bán tại Giang Tây, thì thuyền gặp phải bão lớn. Lúc đó, Lâm Mặc Nương đã tỉnh dậy để cứu mọi người. Bà cắn chéo áo của cha bằng răng, nắm hai tay của hai anh trai. Nhưng đáng tiếc, khi bà bị mẹ gọi dậy, bà vừa mở miệng để trả lời thì sóng cuốn cha đi và chỉ cứu được hai anh trai. Từ đó, truyền thuyết về khả năng của Lâm Mặc Nương lan rộng hơn, bà trở thành nữ thần được ngư dân tôn sùng và thường xuyên được kính trọng mỗi khi tàu thuyền gặp nguy nan.

Chùa Bà Thiên Hậu thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu linh thiêng

Đặc trưng kiến trúc độc đáo tại chùa

Chùa Bà Thiên Hậu được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống của người Hoa, bao gồm bốn ngôi nhà kết nối với nhau tạo thành hình dạng của chữ 'khẩu' hoặc 'quốc'. Giữa ba dãy nhà là tiền sảnh, trung sảnh và hậu sảnh. Ở giữa những dãy nhà này là một không gian trống được gọi là thiên tỉnh, giúp cho không gian trở nên thoáng đãng và nhận đủ ánh sáng tự nhiên cũng như giúp cho không gian không bị ngột ngạt vị khói.

Các phòng điện được trang trí với các chi tiết hoa lá, chim, thú và hoành phi, câu đối, thường được phối hợp với các màu sắc như đỏ và vàng. Bên cạnh đó, trong khu vực của chùa Bà Thiên Hậu còn có các bức tranh nổi tiếng với hình ảnh các loài vật thuộc 'tứ linh'.

Bảng sớ hồng tạo ấn tượng mạnh mẽ và thu hút sự chú ý của du khách.

Tiền sảnh của chùa Bà Thiên Hậu.

Bàn thờ Phúc Đức Chánh thần được đặt ở phía bên phải của tiền sảnh chùa Bà Thiên Hậu, trong khi bên trái là bàn thờ Môn Quan Vương Tả. Du khách đến thăm chùa có thể ngắm nhìn những bia đá kể về truyền thuyết về Bà Thiên Hậu cũng như những bức tranh mô tả hình ảnh của Bà trên sóng nước.

Trung sảnh của chùa Bà Thiên Hậu.

Trong trung sảnh của chùa, du khách có thể chiêm ngưỡng bộ lễ “Phát lan” với 5 món đồ được điêu khắc rất tinh xảo. Phía hai bên có hình ảnh của chiếc thuyền rồng cổ, được chạm khắc với nhân vật vàng son, thể hiện vẻ đẹp cổ điển. Đây cũng là những vật dụng thường được sử dụng trong lễ vía Bà.

Hậu sảnh của chùa Bà Thiên Hậu cũng là nơi chính thực hiện các nghi thức tôn kính, với 3 gian phòng và những tượng thần được trang trí một cách tỉ mỉ với chi tiết thêu.

Hậu sảnh cũng là trung tâm của chùa Bà Thiên Hậu, nơi gắn liền với các nghi lễ và tôn kính, với 3 gian phòng và những tượng thần được trang trí tỉ mỉ với chi tiết thêu.

- Gian trung tâm thờ Bà Thiên Hậu được tạo từ khối gỗ cao 1m, với bàn thờ của Kim Hoa Nương Nương ở bên phải và Long Mẫu Nương Nương ở bên trái.

- Hai gian phụ có các tượng thờ của Quan Thánh, Địa Tạng và Thần Tài được đặt.

Tượng Phúc Đức Chánh Tuần trong khuôn viên của chùa.

Gian trung tâm thờ Bà Thiên Hậu.

Đặc điểm độc đáo không thể bỏ qua khi thăm chùa Bà Thiên Hậu.

Bảo vật quý giá vẫn được bảo quản trong chùa Bà Thiên Hậu.

Khi đến thăm chùa Bà Thiên Hậu, chúng ta không chỉ được chiêm ngưỡng mà còn được khám phá những bảo vật quý hiếm ở đây, bao gồm khoảng 400 món đồ cổ, trong đó có tranh đắp nổi với hình ảnh của Long, Ly, Quy, Phụng. Trên mái hiên, tường và nóc nhà, có những tượng và phù điêu được làm từ gốm nung, lấy cảm hứng từ các truyền thuyết của Trung Quốc.

Ngoài ra, chùa còn sở hữu nhiều sản phẩm như đỉnh trầm, lư trầm và lư hương. Đặc biệt, có 10 bức hoành phi, 9 bia đá, 2 chuông nhỏ, 7 pho tượng thần... được chế tác một cách tỉ mỉ với những chi tiết chạm trổ tinh xảo.

Bảo vật quý vẫn được trưng bày trong khuôn viên của chùa.

Góc check-in để chụp những bức ảnh sống động và đẹp mắt.

Khi đến chùa Bà Thiên Hậu, bạn sẽ được tận hưởng loạt hình ảnh sống động và đẹp mắt trong không gian kiến trúc mang nét cổ điển. Đây là lý do tại sao bạn nên mang theo máy ảnh để ghi lại những khoảnh khắc đẹp tại đây. Vẻ uy nghiêm của chùa cùng với khung cảnh lịch sử được tái hiện một cách trọn vẹn trong từng bức ảnh. Mỗi góc của chùa đều mang một vẻ đẹp riêng biệt. Những bức tường xanh, bảng sớ hồng, tường gạch cổ... là những điểm check-in được du khách yêu thích nhất.

Chùa Bà Thiên Hậu là điểm check-in được du khách từ mọi nơi đều yêu thích.

Địa điểm và việc cầu nguyện tại chùa Bà Thiên Hậu rất ấn tượng.

Đa số du khách đến thăm chùa Bà Thiên Hậu đều muốn cầu nguyện cho sự may mắn và hạnh phúc cho bản thân và gia đình. Bạn có thể đọc văn khấn hoặc viết những nguyện ước của mình lên giấy và treo cùng với vòng nhang để được ước như ý. Một cách khác được nhiều bạn trẻ yêu thích là xin quẻ, hy vọng có thể đoán trước những vấn đề trong tương lai để có thể chuẩn bị sẵn sàng khi gặp khó khăn.

Nhiều người thường đến đây để cầu nguyện.

Tham gia vào không khí của lễ hội 'vía Bà' lớn nhất thành phố.

Du khách có thể ghé thăm chùa Bà Thiên Hậu bất cứ lúc nào, nhưng thời điểm sôi động nhất chính là từ ngày 22 đến 24/3 Âm lịch, khi diễn ra lễ vía Bà Thiên Hậu. Trong ngày này, tượng Bà sẽ được đặt lên kiệu và rước quanh chùa. Ngoài ra, cũng có các hoạt động văn hóa như múa rồng, múa lân, múa sư tử... và nhiều màn biểu diễn nghệ thuật của các nhóm nhạc dân tộc.

Lễ hội 'vía Bà' là dịp đặc biệt để chúng ta được tham quan tượng Bà được đặt lên kiệu và rước đi.