Chùa Bầu hay Thiên Bảo, tọa lạc tại trung tâm thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam, là điểm linh thiêng cổ kính của vùng đất trù phú với những truyền thuyết lưu truyền qua thời gian, trở thành niềm kiêu hãnh của cộng đồng.
Chùa Bầu – Di tích lịch sử nghìn năm ở Phủ Lý, Hà Nam
Theo sử sách, chùa Bầu có lịch sử hơn nghìn năm, đặt tại làng Bầu và chợ Bầu ngày nay. Là nơi gìn giữ nền văn hóa tâm linh của nhiều thế hệ, theo ngôn ngữ Hán, chữ Bầu bắt nguồn từ chữ Biều, tượng trưng cho vùng đất nổi bật giữa dòng nước.

Chùa Bầu. Hình: VOV.
Trước đây, khu vực chùa Bầu

Hình: VOV.
Ở giữa hồ, một ngọn tháp uy nghiêm tỏa ra. Hồ nước này kết nối với sông Đáy thông qua một hệ thống mạch nước ngầm, luôn đầy ắp nước quanh năm, không bao giờ cạn. Theo triết lý âm dương ngũ hành, chùa đại diện cho dương, trong khi hồ đại diện cho âm, tạo nên sự cân bằng và hài hòa.

Hình ảnh: Hoàng Phạm.
Nơi chốn chùa linh thiêng, hồ nước trước đền như là một lời nhắc nhở rõ ràng, đều đặn nhấn mạnh việc mọi người khi bước vào khu vực chùa cần làm cho trí tâm mình trở nên thuần khiết trong các nghi lễ tôn giáo.

Hình ảnh: Dũng Đoàn.
Chùa Bầu đặt trên đất độ cao, dẫn đường lối qua những bậc dốc. Trước khi trải qua quá trình tái thiết, ngôi chùa chỉ là một ngôi nhà ba gian nhỏ. Từ năm 2005 đến 2008, công trình tu sửa đã biến nó thành một kiến trúc hùng vĩ, phúng phính như ngày nay.

Hình: Hoàng Phạm.
Chùa Bầu mang kiến trúc gần giống với chùa Quán Sứ ở Hà Nội với tam quan 3 tầng mái, hành lang dài và sâu bao quanh, những gian đền được liên kết bằng những chiếc cầu đá tạo nên một bức tranh cảnh đẹp hòa quyện và thanh tịnh.

Hình: VOV.
Chùa đặt tâm bảo thánh thất của Phật phương diện uy nghi, đượm màu sắc truyền thống. Ngoài việc thờ Phật, chùa còn có bàn thờ Tứ Pháp là một phần quan trọng của tín ngưỡng dân gian Bắc Bộ. Theo truyền thuyết, khu vực xung quanh chùa Bầu luôn tránh khỏi lũ lụt nhờ sự che chở của Đức Pháp Vân Phật, một trong Tứ Pháp, và bà Thủy cung phu nhân.

Tháp giữa hồ. Hình: Hai Thanh.
Trong khuôn viên chùa Bầu, vẫn lưu giữ 28 bảng đạo sắc phong về Đức Pháp Vân Phật từ triều Vĩnh Thịnh năm thứ 6, tức là năm 1663, được các tăng ni chăm sóc và bảo quản cẩn thận như một bằng chứng rõ ràng cho sự linh thiêng.

Tầm nhìn từ xa vào chùa. Hình: 김 In-gi.
Với thời gian, ngôi chùa trải qua nhiều biến động, đôi khi bị hủy hoại trong những cuộc chiến tranh. Trong thời kỳ kháng chiến, chùa trở thành nơi học tập, trụ sở chiến trường và điều trị cho nhân dân Hà Nam anh dũng. Nhờ vào sự đóng góp của tăng ni và Phật tử từ mọi nơi, chùa đã trở thành một nơi thờ phượng trang trọng như ngày nay.
Tác giả: Thúy Hoàng
Từ khóa: Chùa Bầu – Di tích lịch sử ở Phủ Lý, Hà Nam