Chùa Mía - biểu tượng của kiến trúc truyền thống ở Hà Nội

Địa chỉ của chùa Mía - nơi linh thiêng ở xứ Đoài

Địa chỉ: xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội

Giờ mở cửa: mở cửa tất cả các ngày trong tuần, từ 07:00 đến 17:00

Giá vé vào cổng (cập nhật tháng 7.2023): miễn phí

Với lịch sử lâu đời và vẻ đẹp tự nhiên, xứ Đoài Sơn Tây là điểm đến không thể bỏ qua. Trong số những địa danh nổi tiếng, làng cổ Đường Lâm với chùa Mía là điểm đến đặc biệt thu hút nhiều du khách.

Chùa Mía, hay còn gọi là Sùng nghiêm Tự, là biểu tượng của kiến trúc truyền thống ở xứ Đoài, đồng thời là nơi bảo tồn nhiều tượng Phật có giá trị và lịch sử.

Trải nghiệm du lịch chùa Mía là trải nghiệm thanh tịnh và tâm linh, khiến du khách chìm đắm trong vẻ đẹp và huyền bí của ngôi cổ tự nổi tiếng này.

Chùa Mía, hay còn gọi là Sùng nghiêm Tự, là một trong những ngôi cổ tự hiếm hoi của xứ Đoài vẫn giữ nguyên kiến trúc truyền thống đến ngày nay

Phương tiện di chuyển đến chùa Mía

Chùa Mía nằm cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 45km về hướng Tây. Việc di chuyển đến đây có thể mất từ 1 tiếng rưỡi đến 2 tiếng.

Bạn có thể sử dụng xe máy, ô tô hoặc xe bus để đến chùa Mía Sơn Tây. Xe bus có các tuyến số 70 (Bến xe Kim Mã), 71 (Bến xe Mỹ Đình), 77 (Bến xe Hà Đông), 32 hoặc 92 (Bệnh viên Xanh Pôn). Tại Bến xe Sơn Tây, bạn có thể đi taxi hoặc xe ôm khoảng 600 mét để đến Làng cổ Đường Lâm và chùa Mía.

Nếu đi bằng xe máy hoặc ô tô cá nhân, có ba lộ trình từ Mytour.vn có thể tham khảo.

- Đường đi 1: Từ Nguyễn Trãi (QL6) - Khuất Duy Tiến - Đại lộ Thăng Long (ĐCT08) - Thị trấn Quốc Oai - Đường 80 - Quốc lộ 32 - Thị trấn Phúc Thọ - Làng cổ Đường Lâm. Thời gian dự kiến: 1 giờ 5 phút

- Đường đi 2:

- Đường đi 3: Nguyễn Trãi (QL6) - Khuất Duy Tiến - Đại lộ Thăng Long (ĐCT08) - Cầu Yên Bài - Xuân Khanh (Thị xã Sơn Tây) - Làng cổ Đường Lâm

Lịch sử xây dựng chùa Mía

Vùng đất nơi chùa được xây dựng trước đây được gọi là Cam Giá, hay còn gọi là Mía trong tiếng Nôm. Vì vậy, ngoài tên gọi Sùng Nghiêm Tự, người ta thường gọi chùa với tên gọi chùa Mía.

Theo bia cổ đại tại chùa, ngôi cổ tự được xây dựng vào năm 1621, cách đây hơn 4 thế kỷ. Ban đầu, chùa Mía chỉ là một ngôi miếu nhỏ, và đã bị hư hoại nhiều do thời gian và biến cố lịch sử.

Năm 1632, bà Ngô Thị Ngọc Diệu, phi tần của chúa Trịnh Tráng, người làng Nam Tổng Nguyễn, đã kêu gọi nhân dân các làng Đông Sàng, Mông Phụ, Cam Thịnh góp công tu bổ chùa Mía. Chùa được đổi tên từ miếu thành chùa Mía, vì các làng thuộc tổng Mía, quê hương của bà Cung phi để tôn vinh công đức bà bỏ ra xây dựng.

Người dân còn tạc một tượng bà Ngô Thị Ngọc Diệu, đặt trong chùa và xây dựng một đền phủ riêng để thờ cúng. Dần dà, bà chúa Mía trở thành Thánh Mẫu được người dân quanh vùng kính nể và tôn thờ.

Ngày nay, mặc dù trải qua nhiều biến cố, thăng trầm, chùa Mía vẫn giữ nguyên kiến trúc truyền thống, trở thành điểm tham quan nổi tiếng khắp xứ Đoài, thu hút người dân đến chiêm ngưỡng, thắp hương.

Khám phá chùa Mía, bạn sẽ được đắm chìm trong không gian yên bình, tĩnh lặng và phong phú về tâm linh của ngôi cổ tự đẹp nhất nhì xứ Đoài

Kiến trúc của chùa Mía, tái hiện một cách chân thực nét đẹp truyền thống

4.1 Cấu trúc và phân khu của chùa Mía

Chùa Mía được xây dựng theo hình dáng chữ Mục trên đỉnh đồi đá ong ở làng Đông Sàng, được chia thành ba khu vực. Các công trình tại chùa Mía bao gồm các đặc điểm kiến trúc truyền thống của chùa, như: gác chuông, sân vườn, cây đa trăm tuổi, nhà thụ trai, Bái đường, chùa hạ, chùa trong và thượng điện.

4.2 Các công trình đặc biệt tại chùa Mía là gì?

Khi bước qua cổng tam quan, bạn sẽ bắt gặp tòa tháp Cửu Phẩm Liên Hoa hiện lên uy nghiêm ở góc bên phải. Đây là tòa tháp mới, cao 13 mét, gồm 9 tầng, trọng với niềm tin vững chãi vào Xá Lợi Đức Phật. Tháp có dáng như ngọn bút thiên, được xem là biểu tượng của sự bình yên cho Làng cổ Đường Lâm.

Cổng tam quan của chùa Mía được xây theo kiến trúc “trường hoa chắn mái”, với phần nối giữa hai cột trụ tạo hình cuốn thư, có chữ khắc nổi “Sùng Nghiêm Tự”. Hai bên là hình rồng uốn lượn tinh tế, làm cho ngôi chùa Mía thêm phần trang nghiêm. Không thể không nhắc đến cây đa cổ thụ hàng trăm năm tuổi, tỏa bóng mát với bộ rễ tua rua khổng lồ bám sâu vào lòng đất.

Nối liền giữa cổng tam quan và khu nội điện là khoảnh sân vườn rộng lớn. Sân được lát gạch nung sạch sẽ, tạo cảm giác thoải mái với hàng cây tạo bóng mát. Khu vực nội điện bao gồm các công trình tiền đường, đại hùng, bảo điện và thượng điện được xây dựng theo kiến trúc “nội công ngoại quốc”. Kết nối các khu vực này là dãy hành lang hình chữ Mục, tạo cảm giác liên kết.

Khu vực tiền đường tại chùa Mía có thiết kế 7 gian 2 chìa, phía bên trái là tấm bia rùa lớn khắc niên đại xây dựng chùa, vào năm Đức Long thứ 6 (1632) triều Lê. Đây là tấm bia lớn và cổ kính nhất trong khu vực của chùa Mía. Tiền đường có thiết kế cao ráo, là nơi mà người dân và Phật tử sắp đặt lễ vật, điều chỉnh tư thế trước khi vào khu vực Chánh điện.

Chánh điện là nơi tôn thờ Tam Bảo tại chùa Mía. Nơi đây cũng có một Bàn thờ Mẫu Liễu Hạnh để người dân thờ cúng. Ngoài ra, chùa Mía còn có khu vực bái đường song song với tiền đường, có hình dạng chữ Nhị, và giữa hai gian là một khoảng sân nhỏ nhận ánh sáng.

Khu vực nhà Thiêu hương ở chùa Mía được thiết kế với 3 gian và 4 cột, được coi là một liên kết quan trọng giữa Bái đường và Thượng điện. Thượng điện là nơi chứa tòa kim cương của Tam Thế Phật, cũng như nơi có các động được đắp bằng đất và bên trong có nhiều tượng Phật.

Dãy Hành lang La Hán tại chùa Mía cũng thu hút sự chú ý của đông đảo Phật tử với những bức tượng Thập Bát La Hán có đủ hình dạng và biểu cảm. Ngoài ra, đây còn là nơi đặt bàn thờ Đức chúa ông, Đức thánh hiền ở gian cuối.

Chùa Mía được xây dựng theo hình dạng chữ Mục trên một ngọn đồi đá ong ở làng Đông Sàng, chia thành ba khoảnh tách bạch.

Khám phá hệ thống tượng Phật tại chùa Mía.

Tượng Phật tại chùa Mía không chỉ nổi tiếng về số lượng, mà còn đa dạng về hình dáng và biểu cảm. Hiện nay, chùa Mía có 6 tượng bằng đồng, 107 tượng đúc từ đất nung và 174 tượng tạc từ các loại gỗ. Có thể nói, 287 bức tượng Phật tại chùa Mía là 287 gương mặt, dáng vẻ và sắc thái hoàn toàn khác nhau, được bày trí một cách hợp lý, thuận tiện cho việc tham quan.

Bức tượng đẹp nhất tại chùa Mía phải kể đến tượng Tuyết Sơn, Bá Đại Hòa Thượng, bà Chúa Mía hay tượng Quan Âm Nam Hải. Đặc biệt, hơn một nửa số tượng lưu giữ tại chùa Mía hiện nay được tạc từ gỗ mít, sơn son vàng bên ngoài rực rỡ. Trong khi đó, tượng bà Chúa Mít thì được tạo hoàn toàn từ gỗ mít, đặt trong một khung gỗ, gần Tam bảo điện.

Tam bảo điện là nơi lưu trữ ba tượng Phật Bảo, Pháp Bảo và Tăng Bảo. Phía trên cùng là hàng Tam Thế Phật, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đại diện cho quá khứ, Đức Phật A Di Đà thể hiện hiện tại và Đức Di Lặc tượng trưng cho tương lai.

Nổi bật nhất trong hàng Tam bảo là tượng Phật A Di Đà được đúc hoàn toàn từ đồng nguyên chất. Tượng được tạo theo phong cách thiền trên một tòa sen rất đẹp, với điểm nhấn là tóc Phật xoắn tựa như xoắn ốc, và bên phải là Địa Tạng, bên trái là Đức Mục Liên, đệ tử của Ngài.

Bức tượng đặc biệt tại chùa Mít là pho Hoa Bá Đại Hoàng Thượng, hay còn gọi là Đức Di Lặc. Tượng được tạo dạng ngồi bành thư thái, đường bệ trơn tru, với đôi tai to dài sát vai, nụ cười biểu hiện sự an lành, trong khi vẫn toát lên vẻ uy nghiêm.

Không thể không nhắc đến tượng Phạm Thiên và Đế Thích đang đánh cờ, tượng Bồ Tát Nam Hải Quan Thế Âm, tượng Hộ pháp, Tứ Bồ Tát, và nhiều tượng khác. Tất cả các tượng tại chùa Mít đều sống động, chân thật từ dáng vẻ, cử chỉ đến ánh mắt và được kết nối với các câu chuyện, giảng đạo riêng.

Tượng Phật tại chùa Mía không chỉ nổi tiếng về số lượng, mà còn đa dạng về hình dáng và biểu cảm.

Tại chùa Mía hiện nay có 6 tượng bằng đồng, 107 tượng đúc từ đất nung và 174 tượng tạc từ các loại gỗ.

287 bức tượng Phật tại chùa Mía thể hiện 287 diện mạo, dáng vẻ và cảm xúc hoàn toàn khác nhau, đồng thời được sắp xếp một cách hợp lý, thuận tiện cho việc tham quan.

Tất cả các tượng trưng bày tại chùa Mít đều sống động, chân thực từ dáng vẻ, cử chỉ đến ánh mắt và gắn liền với câu chuyện, lời giảng riêng.

Các điểm tham quan gần chùa Mía.

Giếng cổ ở Đường Lâm là một công trình được xây dựng hoàn toàn từ đá ong và vữa, có niên đại lâu đời quanh khu vực làng cổ. Hiện nay, giếng đã được trùng tu và luôn đầy nước trong veo quanh năm.

Đền thờ Phùng Hưng là ngôi đền lớn nhất dành riêng cho ông Phùng Hưng trên toàn quốc. Công trình thể hiện vẻ đẹp cổ kính với hoa văn cung đình, đồng thời trưng bày những linh vật mang ý nghĩa sâu sắc.

Đền thờ Ngô Quyền yên bình nằm giữa đồng nội xanh mát quanh năm, tạo ra không khí trong lành và dễ chịu. Từ đền, bạn có thể ngắm nhìn khung cảnh Đường Lâm từ trên cao, rất đẹp.

Đình làng Mông Phụ mang vẻ đẹp kiến trúc Việt cổ, với các ngôi nhà sàn được thiết kế hài hòa và ấn tượng, tạo ra một cảm giác đặc biệt từ cái nhìn đầu tiên.

Những lưu ý khi tham quan chùa Mía.

- Chọn trang phục lịch sự, phù hợp với không gian thờ tự.

- Mang giày thể thao hoặc dép thoải mái để dễ dàng di chuyển khi tham quan các địa điểm trong khu vực Làng cổ Đường Lâm.

- Tránh hái hoa, làm tổn thương hoặc chạm vào các tượng Phật trong chùa một cách tự ý.

- Giữ gìn vệ sinh, không vứt rác bừa bãi để không làm mất đi vẻ đẹp của cảnh quan.

- Tránh nói to, la hét, đùa giỡn hoặc nói những điều không phù hợp khi đến chùa.