Chùa Phi Lai

Chùa Phi Lai là một ngôi chùa nổi tiếng thuộc đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa và là một di tích lịch sử quốc gia tọa lạc tại An Giang, Việt Nam.

Vị trí, nguồn gốc, và hoạt động thờ cúng

Chùa Phi Lai nằm đối diện với chùa Tam Bửu, tổ đình của đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa, cách núi Tượng khoảng 200m về phía Đông, thuộc thị trấn Ba Chúc, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.

Chùa được xây dựng bởi Ngô Lợi và các tín đồ vào ngày 19 tháng 1 năm 1877. Tương tự như chùa Tam Bửu, chùa Phi Lai đã trải qua nhiều lần trùng tu do bị thực dân Pháp đốt phá (Đạo nạn), mới có diện mạo như hiện tại.

Theo Sơn Nam: Chùa Phi Lai tại núi Tượng là nơi thờ cúng đấng tối cao Ngọc Hoàng Huyền Khung Cao Thượng Đế, tượng trưng bằng một tấm vải đỏ không có hình tượng (gọi là trần điều). Có một bàn nhỏ hơn dành cho 'tứ đại thần châu', tức bốn hòn đảo của cõi tiên. Đây là nơi tu tiên, thuộc đạo Lão... Đạo Phật cổ truyền với từ bi bác ái, làm lành lánh dữ không đủ sức mạnh thúc giục tín đồ đứng lên võ trang khởi nghĩa. Cần thêm bùa phép, nhưng chỉ quanh quẩn với các loại như 'sái đậu thành binh', 'tận thế', 'súng bắn không lủng', 'âm dương ngũ hành', bùa phép Năm ông... Người dân mất nước đã phản ứng trước sự áp bức của thực dân.

Cuộc thảm sát

Vào lúc ba giờ chiều ngày 20 tháng 4 năm 1978, tức rằm tháng 3 năm Mậu Ngọ, quân đội Pôn Pốt (Campuchia) đã vượt biên giới và xâm nhập vào chùa Phi Lai. Quân Pôn Pốt đã bắn xối xả và ném lựu đạn, khiến hơn 80 người thiệt mạng ngay tại chỗ. Những người dân hoảng loạn chạy ra ngoài cửa bị quân Pôn Pốt dùng cây đập vào đầu hoặc bắn chết thêm hơn 100 người nữa. Có 40 người đang ẩn náu dưới bàn Phật, cũng bị lựu đạn làm chết 39 người, chỉ còn một phụ nữ sống sót nhờ nép vào góc và được những xác chết che chắn.

Sau khi thoát nạn, vào ngày 30 tháng 4 năm 1978, người dân Ba Chúc trở về. Khi vào chùa Phi Lai, họ thấy nhiều vết máu in trên tường. Phía trước chính điện, máu lẫn nước vàng cao khoảng 0,2m. Mùi tử khí nồng nặc khắp nơi, do rất nhiều xác chết nằm ngồi đủ kiểu đang thối rữa...

Theo Bia Căm thù Ba Chúc, tổng số nạn nhân trong cuộc thảm sát là 3.157 người dân vô tội. Một số bị giết hại tại các chùa, số khác bị giết ở nhiều địa điểm khác. Hiện nay, Nhà Mồ Ba Chúc trưng bày 1.159 bộ hài cốt, số còn lại đã được thân nhân đem chôn hoặc nằm lại trong các hang động sâu trên núi Tượng...

Di tích lịch sử

Vào ngày 10 tháng 7 năm 1980, chùa Tam Bửu, chùa Phi Lai và Nhà Mồ, ba địa điểm tiêu biểu trong Khu chứng tích tội ác diệt chủng Pôn Pốt tại Ba Chúc, đã được Nhà nước Việt Nam công nhận là di tích lịch sử quốc gia.

Ghi chú

• Ngô Lợi
• Thảm sát Ba Chúc
• Chùa Tam Bửu
• Núi Tượng
• Đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa

Kết nối ngoài

• Khám phá vùng đất dòng sông đỏ máu trên trang báo Quân đội nhân dân.
• Khám phá Ba Chúc Lưu trữ 2008-10-02 tại Wayback Machine trên trang báo An Giang.