Giới thiệu Chùa Phổ Minh Quảng Bình
Địa chỉ: Đức Ninh Đông, Đồng Hới, Quảng Bình
Quảng Bình tự hào với di sản lịch sử, văn hóa và thiên nhiên phong phú. Trong số đó, không thể không nhắc đến các địa danh như Chùa Quan Âm Tự, Chùa Ngoạ Cương Quảng Bình... nhưng nổi bật nhất vẫn là Chùa Phổ Minh - trung tâm Phật học lừng danh của tỉnh.
Chùa do hòa thượng Thích Phổ Minh thành lập vào năm 1920 và tọa lạc tại vùng đất “Tiền hướng Mâu Sơn chưng tú khí” của xóm Ải, làng Đức Phổ, xã Đức Ninh, huyện Quảng Ninh ngày xưa (nay là thôn Đức Trường, phường Đức Ninh Đông, Đồng Hới). Đặc biệt, nơi đây gần Chùa Đại Giác Quảng Bình giúp việc tham quan thuận tiện hơn.
Chùa Phổ Minh Quảng Bình là nơi sinh ra nhiều vị cao tăng đạo có đạo đức cao, đã đóng góp quan trọng cho sự phát triển của Phật giáo Việt Nam trong những năm 50, 60. Đặc biệt, chùa vẫn giữ lại 14 pho tượng Phật cổ từ Tổ đình Sắc tứ Minh Đức - cổ tự do của 12 dòng họ làng Đức Phổ, thành lập vào đầu thế kỷ 17 nhưng hiện không còn tồn tại nữa.
Chùa Phổ Minh Quảng Bình là điểm đến tâm linh hàng đầu của tỉnh
Khám phá ngôi chùa linh thiêng nhất
2.1 Khám phá về hòa thượng Phổ Minh
Hòa Thượng có tên thật là Đặng Giới, được biết đến với pháp danh Hồng Tuyên, tự Chánh Giáo, hiệu Từ Thông, sinh năm Đinh Hợi (1889). Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình truyền thống Phật giáo ở làng Đức Phổ, xã Đức Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình. Người dân ở Đức Phổ thường gọi hòa thượng với tên thân thương là thầy Đặng Giới hoặc hòa thượng Phổ Minh.
Ông mất cha mẹ từ khi còn nhỏ và khi lên 10 tuổi, ông được chú ruột đưa đến Huế để học Phật pháp tại Tổ đình Quốc Ân. Sau 12 năm tập trung vào việc học Phật pháp và nghiên cứu kinh sách, hòa thượng trở về quê nhà để truyền bá Phật pháp và xây dựng Chùa Phổ Minh Quảng Bình từ năm 1928 – 1930, biến nơi đây thành nơi để các tín đồ tu học và để phát triển Phật giáo địa phương.
Để thực hiện ước nguyện của mình, hòa thượng rất quan tâm đến việc đào tạo tăng sĩ, đã gửi nhiều tăng sĩ trẻ đến Huế để học Phật giáo tại Phật đường Báo Quốc. Ngoài ra, ông cũng thực hiện các nghi lễ quan trọng như truyền giới cho hàng nghìn người. Đây cũng là thời kỳ phát triển cao nhất của Phật giáo Quảng Bình: Hội quán Tỉnh hội Phật giáo được thành lập, xuất hiện Sơn môn Tăng già, và xây dựng nhiều chùa và tịnh thất khác nhau trên khắp tỉnh.
Năm 1951, hòa thượng phối hợp với Chi hội Phật giáo và Hội Phật học địa phương để biến Chùa Phổ Minh Quảng Bình thành trung tâm Phật học của tỉnh, đào tạo các cấp độ từ sơ cấp đến trung cấp. Từ năm 1957 trở đi, hàng năm ông kêu gọi các tăng ni đến đây tu học, trau dồi giới hạnh và giữ gìn sự thanh quyến. Theo đó, cách sống và sinh hoạt của các tăng già cũng dần trở nên quy củ hơn.
Ngoài việc tận tụy với công việc Phật tử và hoằng dương chánh dương, hòa thượng Phổ Minh còn tích cực tham gia các hoạt động yêu nước tại Quảng Bình. Ông đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng trong cả Phật giáo và xã hội, như là Ủy viên Trung ương Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam, Trưởng Chi hội Phật giáo Thống nhất tỉnh Quảng Bình, đại biểu Hội đồng Nhân dân tỉnh Quảng Bình.
Những ghi chú trong lòng vị thầy ở chùa cũng cho thấy, hòa thượng từng được tôn kính là Đường đầu Hòa thượng tại một Hội thảo lớn tổ chức tại Quảng Bình. Vào ngày 3/3/1968, hòa thượng thụ pháp và qua đời ở tuổi 73. Một bảo tháp được dựng ngay trong khuôn viên của Chùa Phổ Minh Quảng Bình.
Cảnh quan trong chánh điện cũng được trang trí kỹ lưỡng
2.2 Hòa thượng Thích Trí Quang
Hòa thượng Thích Trí Quang nhập gia giờ Phật (vía đức Di Lặc) năm Bính Tý (1936), bổn sư của ông là hòa thượng Thích Hồng Tuyên. Hòa thượng được biết đến như một nhà tu hành đạo đức với sự hiểu biết sâu sắc. Ngoài việc là một học giả Phật học xuất sắc, ông còn được biết đến với vai trò tác giả và dịch giả của nhiều tác phẩm có giá trị trong lĩnh vực kinh điển và văn học.
Hòa thượng Thích Trí Quang từng dành nhiều năm để tu tập tại chùa Phổ Minh
2.3 Lịch sử trùng tu của Chùa Phổ Minh Quảng Bình
Chùa Phổ Minh Quảng Bình được thành lập năm 1920, ban đầu chỉ là một ngôi am nhỏ dành cho cúng dường của nữ tín chủ Cửu Khanh và Phật tử làng Đức Phổ. Ba năm sau, chùa được cải tạo để trở nên sang trọng hơn nhưng vẫn được xây dựng bằng tre. Đến năm 1928, chùa được xây dựng lại hoàn toàn với kiến trúc rộng rãi hơn, gồm hai gian ba chái và được xây bằng gạch, lợp ngói.
Quanh khu vực chùa có một vườn cây cổ thụ được bảo vệ bằng thành quách. Năm 1938, chùa được triều đình nhà Nguyễn sắc ban biểu hiệu “Sắc tứ Phổ Minh tự”. Từ năm 1948 đến 1952, phong trào phát triển mạnh mẽ, chùa được chọn làm trụ sở của Chi hội Phật giáo và Hội Phật học Quảng Bình.
Trong thời gian này, chùa đã trải qua nhiều đợt trùng tu lớn, xây dựng thêm 3 gian nhà cao rộng. Hai bên cạnh chùa cũng xuất hiện nhà tăng và nhà thiền sang trọng. Năm 1968, trong thời kỳ chiến tranh, chùa bị các máy bay Mỹ tấn công phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại móng.
Năm 1970, hòa thượng Phổ Minh qua đời và cộng đồng Phật tử tự quyết tâm và góp sức xây dựng lại chùa. Sau hơn 20 năm, vào ngày 21/5 năm Bính Tuất (2006), lễ đặt đá trùng tu Tổ đình Phổ Minh chính thức diễn ra. Vào ngày 26/1 năm 2007, chùa hoàn thành và tổ chức lễ khánh thành. Kiến trúc mới của chùa theo phong cách truyền thống miền Trung, với đường hai bên có lầu chuông, lầu trống và tam quan phía trước. Trong khuôn viên chùa còn có tháp Tổ và bảo tháp thờ Hòa thượng Phổ Minh, cao 5m, có tổng cộng 3 tầng, được xây lại trong quá trình trùng tu này.
Tiếng chuông đồng vang trong Chùa Phổ Minh Quảng Bình
2.4 Kiến trúc của chùa
Trước tam quan và bên trong chánh điện của Chùa Phổ Minh Quảng Bình vẫn lưu giữ hai cặp đối xưa. Đại hồng chung và chiếc trống lớn đều đặt ở tiền sảnh, chúng là quà tặng của các vị cao tăng và Phật tử xa xứ dành cho chùa nhân dịp khánh thành. Bên cạnh các tượng Phật như Thích Ca, A Di Đà, Bồ Tát Quan Thế Âm..., chùa còn giữ pho tượng Phật cổ của chùa Minh Đức ngày xưa.
Hiện nay, chùa Phổ Minh Quảng Bình thờ phụng 5 ngôi long vị: long vị của Hòa thượng Đắc Ân, long vị của Hòa thượng Đắc Quang, long vị của Tổ sư Từ Niệm trụ trì Tổ đình Sắc tứ Minh Đức của làng Đức Phổ xưa, long vị thờ 5 vị Hòa thượng trụ trì chùa Linh Quang và long vị của Hòa thượng Phổ Minh. Hòa thượng Đắc Ân và hòa thượng Đắc Quang là hai anh em ruột.
Kiến trúc của chùa phản ánh rõ nét văn hóa truyền thống
Tượng Phật được thờ trong lòng chùa
Chùa Phổ Minh Quảng Bình như một đóa sen thơm ngát nằm bên trong lòng tỉnh, từng được Trần Nhân Tông chọn làm nơi nghỉ ngơi và xây dựng am trì kiến. Nếu bạn có thời gian, hãy khám phá nhiều điểm đến thú vị khác như Cổng Trời - Cha Lo Quảng Bình.
Thụy Anh
Nguồn: Tổng hợp.