Buzz
Vùng đất nổi tiếng Xứ Châu Đốc – An Giang, sở hữu nhiều đền chùa linh thiêng. Trong đó, Chùa Tây An, hay còn được gọi là Tây An Cổ Tự, là một công trình Phật giáo thuộc phái Bắc Tông, tọa lạc tại ngã ba dưới chân núi Sam, thuộc phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Đặc biệt, chùa là biểu tượng lịch sử cho sự giao lưu kiến trúc giữa Việt Nam và Ấn Độ.
Chùa Tây An - Tầm nhìn từ xa
Nằm cách trung tâm Châu Đốc khoảng 5km, Chùa Tây An thuộc quần thể di tích nổi tiếng ở An Giang, khu du lịch Núi Sam, bao gồm cả chùa Phước Điền (chùa Hang), lăng Thoại Ngọc Hầu và miếu Bà Chúa Xứ. Được Bộ Văn hóa xếp hạng là di tích “kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia” vào ngày 10 tháng 07 năm 1980, và Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam chính thức công nhận đây là “ngôi chùa có kiến trúc kết hợp phong cách nghệ thuật Ấn Độ và kiến trúc cổ dân tộc đầu tiên tại Việt Nam”.
Sắc màu rực rỡ tại ngôi chùa
Có nhiều quan điểm khác nhau về nguồn gốc của tên “Tây An”. Một số cho rằng đó là ngôi chùa ở phía Tây thành An Giang. Còn người khác lại nói rằng Tây An là biểu tượng cho vật liệu từ Trấn tây, Tây Thành và sự xây dựng trên đất An Giang. Một số ý kiến khác lại tin rằng Tây An là lời chúc mong bình an cho miền Tây Nam đất nước, với hi vọng rằng vùng đất mới này sẽ được an cư lâu dài.
Theo một số nguồn tin, người sáng lập chùa Tây An là Nguyễn Nhật An, một quan trị của triều đình Minh Mạng, xây dựng vào năm 1820. Khi được phái đi Cao Miên, ông đã tuyên thệ xây dựng một ngôi chùa thờ Phật tại chân núi Sam nếu chuyến đi thành công. Sau khi hoàn thành, ông mời Hòa thượng Hải Tịnh đến trụ trì. Đến năm 1847, chùa chọn thêm Hòa thượng Pháp Tang làm trụ trì. Ông không chỉ là một chí sĩ yêu nước, mà còn đóng góp nhiều vào việc phát triển vùng Bảy Núi và là một cứ điểm chống Pháp. Hòa thượng còn là người nổi tiếng trong việc chế tạo thuốc trị bệnh, được tôn vinh với danh hiệu Phật thầy Tây An sau khi mất.
Chùa Tây An đã trải qua 7 đời truyền thừa và nhiều lần tu sửa kể từ thời Phật thầy Pháp Tang đến nay. Kiến trúc ngày nay được tạo hình dưới sự tôn tạo của Hòa Thượng Bửu Thọ vào năm 1958. Ông đã thêm vào 3 ngôi lầu cổ, tạo điểm nhấn mới cho mặt tiền chùa và chỉnh sửa chánh điện, kết hợp nét kiến trúc phương Đông với ảnh hưởng của kiến trúc Ấn Độ. Từ năm 1993 đến nay, Thượng tọa trụ trì Thích Huệ Kỉnh đã tổ chức trùng tu và xây dựng nhiều công trình mới để phục vụ du khách từ khắp nơi hành hương đến mỗi năm.
Khi du lịch An Giang và ghé thăm Châu Đốc, du khách sẽ trầm trồ trước vẻ đẹp hùng vĩ của Chùa Tây An, tựa lưng vào nền cao, mở ra không gian thoáng đãng trên diện tích 15.000m2. Toàn bộ kiến trúc của Chùa Tây An được xây dựng theo lối nghệ thuật cổ xưa của Việt Nam, xen kẽ với sự độc đáo từ kiến trúc Ấn Độ theo phong cách Nam Bộ.
Chùa Tây An - Hòa quyện giữa Ấn Độ và Việt Nam
Chất liệu xây dựng chủ yếu là gạch ngói và xi măng, mặc dù thời gian trôi qua nhưng vẻ đẹp của chùa vẫn giữ nguyên, đọng lại từ những thời kỳ trùng tu. Phía sau, Núi Sam hiện lên như một bức tranh tự nhiên, làm nổi bật Chùa Tây An với tông màu xanh thẫm. Điểm nhấn độc đáo nhất chính là ba ngôi lầu cổ, mái tròn hình củ hành, mang đến một hình ảnh màu sắc tươi vui và hài hòa.
Chùa Tây An - Nét trang trí tinh tế và cầu kỳ
Như mọi ngôi chùa khác, điểm đầu tiên thu hút sự chú ý là khu cổng tam quan. Được chia thành 3 cửa, cửa giữa tại cổng tam quan là không gian tưởng niệm Phật Quan Âm Thị Kính, bồng con của Thị Mầu. Ở hai bên là hai bảng ghi tên đầy uy nghi của chùa - “Tây An Cổ Tự”.
Cổng Tam Quan lung linh với hình tượng Quan Âm Thị Kính
Khuôn viên chùa được quy hoạch rộng lớn và tươi mới với nhiều cây xanh. Ngay khi bước vào, khách tham quan sẽ bắt gặp một cột cờ cao vút khoảng 16m. Bên cạnh đó là hình ảnh của 2 chú voi, trong đó có chú voi trắng 6 ngà và chú voi đen 2 ngà. Voi trắng là biểu tượng của sự ra đời của Đức Phật Thích Ca, trong khi chú voi đen được gọi là Ô Long, với công đức lịch sử là người hỗ trợ triều đình đánh đuổi quân xâm lược.
Hình ảnh 2 chú voi, 1 chú voi trắng 6 ngà và một chú voi đen 2 ngà
Ngay ở bậc thang chùa, có bảng tượng bạch và tượng hắc, vai có hai thần tiên ngồi trên mặt trăng với lưỡi liềm, hai bên là hai lối đi, phân biệt cho đạo hữu nam nữ. Phía sau khuôn viên chùa có nhiều mộ tháp với kiến trúc độc đáo. Điều đặc biệt là khu mộ của Thầy Minh Huyên – người được biết đến như là Phật thầy Tây An. Hàng năm, vào ngày 12/08 âm lịch, hàng ngàn người dân và tăng ni phật tử tới đây để thực hiện lễ khấn và cầu nguyện.
Khuôn viên rộng, nhiều cây xanh mát
Khu vực chánh điện được xây dựng ở giữa khuôn viên chùa. Ngôi chánh điện lớn với mái cong vút 2 tầng, mái lợp ngói đại ống, khác biệt với ngôi chùa cổ miền Bắc. Cột chống lớn làm từ gỗ, sàn nhà lát bằng gạch đá hoa. Hai bên là lầu chiêng và lầu trống hình tứ giác. Trên đỉnh điện trang trí tứ linh: long, lân, quy, phượng cực kỳ độc đáo. Từ độ cao, toàn cảnh di tích Chùa Tây An tựa như một con phượng hoàng đang tung cánh bay.
Khu vực Chánh Điện
Chùa theo trường phái Đại thừa, trưng bày đến 11.270 tượng Phật khắp nơi trong khuôn viên. Hầu hết được chế tác từ danh mộc, điêu khắc tinh tế, đại diện cho nghệ thuật điêu khắc Việt Nam thế kỷ XIX. Ngoài ra, chùa còn trưng bày nhiều hoành phi và câu đối với màu sắc rực rỡ. Từ khu vực chính điện, có thể ghé thăm Đại Hồng chung ở khu lầu chuông, một tác phẩm được khắc vào năm thứ 32 của vị vua Tự Đức (năm 1879).
Bên trong chánh điện, hàng loạt tượng Phật độc đáo
Nếu du khách muốn tránh nắng và đám đông trong ban ngày khi thăm chùa Tây An, họ có thể tận hưởng tham quan và lễ phật vào buổi tối. Lối kiến trúc đặc biệt làm cho chùa lắp đặt những đèn màu vàng, tô điểm cho ngôi chùa trở nên trang trọng và lộng lẫy giữa bức tranh đêm tối.
Chùa Tây An lung linh dưới ánh đèn về đêm
Tây An Cổ Tự - điểm đến nổi tiếng tại Châu Đốc, là bức tranh thiên nhiên hữu tình, cuốn hút mọi du khách. Chùa Tây An không chỉ đẹp về kiến trúc cổ xưa, mà còn là ngôi đền gìn giữ nhiều giá trị văn hóa - tín ngưỡng thiêng liêng, gắn liền với lịch sử khai phá và xây dựng của người dân An Giang.
Đăng bởi: Ngân Nguyễn Trung
Từ khoá: Chùa Tây An Núi Sam Châu Đốc ( Tây An Cổ Tự ) – Di tích “kiến trúc nghệ thuật quốc gia”
