Chuẩn bị bài Bình Ngô đại cáo phần 1: Tác giả, Môn Ngữ văn lớp 10

Nguyễn Trãi được biết đến là một nhà chính trị, văn hóa và văn học lớn của dân tộc, là một nhà thơ, nhà văn chính trị tài ba đã góp phần quan trọng cho văn học dân tộc. Việc tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp của Nguyễn Trãi giúp học sinh lớp 10 hiểu sâu hơn về con người và tư tưởng nhân văn mà ông truyền bá. Bài soạn văn lớp 10 về Đại cáo Bình Ngô, phần tác giả Nguyễn Trãi sẽ giúp học sinh trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa và tổng hợp kiến thức để phục vụ việc học tập trên lớp.
 

1. Chuẩn bị bài  Bình Ngô đại cáo: Phần 1: Tác giả

Câu 1: (Trang 162, SGK Ngữ văn 10, tập 2)

Trả lời:

Nguyễn Trãi là một nhân vật lịch sử vĩ đại với những lý do sau đây:
- Ông tham gia cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, đồng thời là người phò tá Lê Lợi trong việc đánh tan quân Minh, lập ra nhà Lê và mở ra kỷ nguyên độc lập cho dân tộc. Ông vừa là một chiến lược gia xuất sắc với nhiều kế sách chiến lược đánh đuổi kẻ thù, vừa là một nhà chính trị, ngoại giao tài ba, với những tác phẩm như thư từ gửi tướng giặc và giấy tờ giao thiệp với nhà Minh có sức mạnh hùng hậu.
- Sau khi đất nước độc lập, ông là một trong những người tiên phong có đóng góp lớn trong việc kiến thiết và xây dựng triều đại nhà Lê vững bền. Tuy nhiên, ông phải chịu án oan Lệ Chi Viên (1442). Ông có tư tưởng chính trị nhân nghĩa, suốt đời hy sinh vì đất nước và dân tộc, với tình yêu nước và lòng thương dân sâu sắc.

Câu 2: (Trang 162, SGK Ngữ văn 10, tập 2)

Trả lời:
- Một số tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Trãi mà bạn đã đọc: Bình Ngô đại cáo, Côn Sơn ca, Cảnh ngày hè, Bạch Đằng hải khẩu, Cây chuối, Tùng và Dư địa chí tác phẩm viết về địa lý cổ nhất nước ta.
- Giới thiệu sơ lược một số tác phẩm:
+ Bình Ngô đại cáo là bài thơ ca tỏ lòng yêu nước, tố cáo tội ác kẻ thù, được coi là tuyên ngôn độc lập thứ hai của dân tộc.
+ Côn Sơn ca là bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, thể hiện tâm hồn yêu thiên nhiên của tác giả.
+ Cảnh ngày hè là tấm lòng yêu thiên nhiên sâu sắc, tinh tế của Nguyễn Trãi, mong ước một cuộc sống thái bình hạnh phúc cho dân tộc.

Câu 3: (Trang 162, SGK Ngữ văn 10, tập 2)

Trả lời:

Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi rực rỡ nhất được thể hiện trong bài thơ Đường Cao Quyền. Bức tranh về lòng yêu thiên nhiên và tấm lòng yêu nước sâu sắc.
- Trong sáu câu thơ đầu:

“Ngựa gầy hồi trước vây đây
Phong trần mộng mị mảnh vải gấm
Trăm dặm đường xa bát ngát màu son
Chín thiên địa dạng nét phong lành
Cửu đài lâu thái vươn dựng đào
Ngũ hành trùng khuyết sắc hiên ngang'

Nguyễn Trãi “ngựa gầy hồi trước” với một tâm thế hăng hái, quyết tâm, bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống với hình ảnh ngựa gầy, mảnh vải gấm, đường xa bát ngát. Tác giả cảm nhận cảnh sắc qua trải nghiệm khi thấy màu son rực rỡ, qua tâm trạng khi ngắm nhìn địa dạng nét phong lành, đặt chân đến ngựa gầy. Tất cả nói lên Nguyễn Trãi là một con người yêu thiên nhiên sâu sắc, tâm hồn bản lĩnh, đầy kiên định cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên đầy phong phú và đa dạng.
Hai câu thơ cuối là tâm tư của tác giả:

'Dù có Khổng Thương cầm kiếm năm trăm
Dân giàu đủ khắp quanh vùng'

Dù bản thân gặp phải bất công, bị bỏ quên, nhưng Nguyễn Trãi luôn dõi theo một ước mơ, hy vọng nhân dân sống trong yên bình, ấm no và hạnh phúc. Bắt nguồn từ tư tưởng chính trị xoay quanh lòng yêu nước và lòng thương dân sâu sắc của Nguyễn Trãi, một cuộc đời dâng hiến cho đất nước và nhân dân.

Câu 4: (Trang 162, SGK Ngữ văn 10, tập 2)

Trả lời:

Thơ văn của Nguyễn Trãi có những đặc điểm quan trọng sau đây:
- Về nội dung, tác phẩm của ông đậm tư tưởng nhân nghĩa, kết hợp với lòng yêu nước và lòng thương dân, tư duy hòa bình sâu sắc.
- Về nghệ thuật, Nguyễn Trãi là một nhà văn chính trị có uyên bác, tài năng và là nhà thơ trữ tình sâu sắc của dân tộc. Các tác phẩm của ông bằng chữ Hán và Nôm đã mang lại những kiệt tác lịch sử, địa lý và nhân văn sâu sắc, làm phong phú văn hóa dân tộc thêm phần.

Trong chương trình học Ngữ Văn lớp 10, hãy tưởng tượng bạn là một nhà văn tài năng để tái hiện lại trận đánh huyền thoại Mtao Mxây.

Khám phá chi tiết bài văn học dân gian Việt Nam để nắm vững kiến thức, từ đó thành công trong môn Ngữ Văn lớp 10.

Hãy đảm bảo bạn hiểu rõ bài văn học dân gian Việt Nam để tiếp tục chinh phục thành công trong môn Ngữ Văn lớp 10.