Buzz
Trước khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 41 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Thế kỷ XVIII bắt đầu, nhiều cuộc chiến tranh đã diễn ra trên lãnh thổ Việt Nam. Hãy nêu một cuộc chiến bạn biết.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức cá nhân để trình bày một cuộc chiến xảy ra tại Việt Nam thế kỷ XVIII.
Lời giải chi tiết:
- Cuộc chiến Trịnh – Nguyễn:
+ Xảy ra từ cuối thế kỷ 17 đến đầu thế kỷ 18, cuộc chiến này giữa hai thế lực Trịnh và Nguyễn đã tạo ra một giai đoạn khó khăn trong lịch sử Việt Nam.
Trước khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trước khi đọc trang 41 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Theo bạn, sự khác biệt giữa việc tiễn đưa trong chiến tranh và trong cuộc sống hàng ngày là gì?
Phương pháp giải:
Tham khảo kiến thức cá nhân để phân tích sự khác biệt.
Lời giải chi tiết:
Trong cuộc sống hàng ngày, việc tiễn đưa có thể là khi đi học xa nhà, đi xuất khẩu lao động... Người thân có thể dự đoán ngày trở về và tiếp tục liên lạc thường xuyên, không có nguy cơ đến tính mạng. Trong khi đó, trong chiến tranh, việc tiễn đưa có thể là lần gặp cuối cùng vì trong chiến tranh, việc hy sinh là điều thường xuyên xảy ra, nguy cơ mất mạng rất cao. Người thân không biết được khi nào họ trở về, gặp khó khăn trong việc liên lạc và không thể biết được tình hình thực tế của họ.
Đọc văn bản 1
Trả lời Câu hỏi 1 Đọc văn bản trang 41 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Miêu tả những chi tiết về người lính khi chuẩn bị ra trận
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn để tìm ra những chi tiết miêu tả.
Lời giải chi tiết:
Người lính bước đi với cung tên trên vai
…tim đầy nghĩa vợ, con
Xót xa ngóng đợi…
-> Người lính khi chuẩn bị ra trận, họ mang theo cung tên (dụng cụ chiến đấu) trên vai, nhưng trong lòng đầy những tâm tư về gia đình, tình yêu thương vợ con và niềm tiếc nuối khi nghĩ đến những gì sắp xảy ra trên chiến trường.
Đọc văn bản 2
Trả lời Câu hỏi 2 Đọc văn bản trang 42 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Khát vọng của người chinh phu.
Phương pháp giải:
Đọc đoạn tiếp theo để chỉ ra khát vọng của người ra chiến trường.
Lời giải chi tiết:
- Khát vọng của người chinh phu:
Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt
Xếp bút nghiêng theo việc đao cung
Thành liền mong tiến bệ rồng…
Chí làm trai dặm nghìn da ngựa…
Giã nhà đeo đức chiến bào…
-> Người chinh phu mang sức trẻ, sự nhiệt huyết trách nhiệm, tinh thần hào kiệt ra chiến trường chiến đấu vì đất nước. Chàng cất giấy bút, đồ học tập để mang lên vũ khí chiến đấu, quyết tâm tung hoành ngang dọc không ngại hiểm nguy mới xưng đáng làm trai.
Đọc văn bản 3
Trả lời Câu hỏi 3Đọc văn bản trang 42 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Tâm trạng của người chinh phụ.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn tiếp theo để chỉ ra tâm trạng của người chinh phụ.
Lời giải chi tiết:
- Tâm trạng:
Đưa chàng lòng dằng dặc buồn…
Cỏ có thơm mà dạ chẳng khuây
Nhủ rồi nhủ lại cầm tay
Bước đi một dây dây lại dừng.
-> Trước sự việc phải tiễn đưa người chồng ra chiến trường, người chinh phụ mang nặng tâm trạng buồn bã, nỗi buồn khôn nguôi. Dặn dò, khuyên nhủ chàng đủ điều, mãi vẫn còn vương vấn quyến luyến không nỡ rời xa.
Đọc văn bản 4
Trả lời Câu hỏi 4Đọc văn bản trang 43 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Các chi tiết gợi liên tưởng đến binh đao.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn tiếp theo để đưa ra các chi tiết gợi liên tưởng đến binh đao.
Lời giải chi tiết:
- Các chi tiết:
Múa gươm rượu tiễn…
Chỉ ngang ngọn giáo vào ngàn hang beo…
Tiếng nhạc ngựa lần chen tiếng trống…
-> Gợi liên tưởng đến binh đao đến chiến tranh.
Đọc văn bản 5
Trả lời Câu hỏi 5 Đọc văn bản trang 43 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Cảnh li biệt của người chinh phu, người chinh phụ.
Phương pháp giải:
Đọc đoạn thơ tiếp theo để chỉ ra cảnh li biệt.
Lời giải chi tiết:
- Nơi chia tay: Hà lương chia rẽ đường này
-> Cây cầu bắc qua sông đã chia rẽ hai vợ chồng.
- Khung cảnh: Bên đường trông bóng cơ bay… Đội quân đã sẵn sàng chờ đợi người chồng hòa nhập và xuất phát đến quân doanh xa xôi.
- Tâm trạng: Người vợ đau đớn vô cùng, xót xa, lòng như cắt thành từng khúc ruột khi phải rời xa người chồng mà không biết bao giờ mới gặp lại.
Đọc văn bản 6
Trả lời Câu hỏi 6Đọc văn bản trang 44 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Cảm xúc của người chinh phu, người chinh phụ sau lúc chia li
Phương pháp giải:
Đọc đoạn tiếp theo để chỉ ra cảm xúc của người chinh phu, người chinh phụ sau lúc chia li.
Lời giải chi tiết:
Sau lúc chia li, người chồng phải đi theo đội quân để tiến về phía địch còn người vợ quay trở về nhà. Tuy vậy nhưng hai người vẫn muốn quay lại nhìn người thương yêu của mình, nhưng đoạn đường đã quá xa rồi không còn thấy nhau đâu nữa.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Chỉ ra những đặc điểm của thể thơ song thất lục bát thể hiện trong đoạn trích Buổi tiễn đưa. Những đặc điểm này cho thấy thể thơ song thất lục bát có gì khác với thể thơ lục bát?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ cả văn bản kết hợp với gợi nhớ kiến thức về thể thơ song thất lục bát và lục bát để chỉ ra và nhận xét về điểm khác nhau
Lời giải chi tiết:
- Đặc điểm của thể thơ song thất lục bát là:
+ Cấu tạo bằng hai cặp câu 7 tiếng, tiếp đến là cặp câu lục bát (6 tiếng và 8 tiếng).
+ Nhạc điệu: lên bổng xuống trầm linh hoạt.
- Điểm khác nhau:
+ Các tiếng trong một câu thơ.
+ Giọng điệu: Thể thơ lục bát sẽ có sự du dương mềm mại hơn còn song thất lục bát vì có sự kết hợp của thể thơ thất ngôn cho nên sẽ có sự trầm bổng linh hoạt hơn.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Đề xuất phương án ngắt nhịp bốn câu thơ sau và cho biết tác dụng của cách ngắt nhịp đó:
Ngồi đầu cầu nước trong như lọc,
Đường bên cầu cỏ mọc còn non.
Đưa chàng lòng dặc dặc buồn,
Bộ khôn bằng ngựa, thủy khôn bằng thuyền.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ lại bốn câu câu thơ để ngắt nhịp phù hợp và đưa ra tác dụng
Lời giải chi tiết:
* Ngắt nhịp
- 2 câu thất (song thất): 3/4
- Câu lục: 2/4
- Câu bát: 4/4
* Tác dụng
- Thể hiện rõ hành động, tâm sự cùng những sự vật xung quanh trong hoàn cảnh tiễn chồng đi chiến đấu. Làm các câu thơ thêm sinh động và hấp dẫn.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Chỉ ra và phân tích tác dụng của phép đối được sử dụng ở một số câu thơ trong đoạn trích.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ toàn bộ văn bản và phân tích tác dụng của phép đối được sử dụng.
Lời giải chi tiết:
- Phép đối:
+ Ngòi đầu cầu…Đường bên cầu…
+ Nước có chảy…Cỏ có thơm…
+ Lòng thiếp…Dạ chàng…
- Tác dụng: Thể hiện hình ảnh có đôi có cặp, hai tấm lòng đều hướng về nhau nhưng lại phải rời xa nhau. Đồng thời làm cho các câu thơ thêm gắn kết, hấp dẫn người đọc hơn.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Theo em người chinh phụ có thực sự muốn lên đường ra trận hay không? Những chi tiết nào cho biết điều đó?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ toàn bài thơ để đưa ra quan điểm của em và chi tiết chứng minh
Lời giải chi tiết:
- Theo em, dù rất thương vợ con nhưng người chinh phụ thực sự muốn lên đường. Điều này thể hiện rất rõ qua các hình ảnh:
+ “Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt,
Xếp bút nghiên theo việc đao cung.
Thành liền mong tiến bệ rồng,
Thước gươm đã quyết chẳng dung giặc trời
Chí làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao.
Giã nhà đeo bức chiến bào,
Thét roi cầu Vị ào ào gió thu.”
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Tiễn chồng ra trận, người chinh phụ mong muốn điều gì? Theo em, vì sao “đưa chàng lòng dằng dặc buồn” nhưng người chinh phụ vẫn để chồng lên đường ra trận?
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bộ văn bản để nhận xét về điều người chinh phụ mong muốn. Giải thích lí do vẫn để chồng lên đường.
Lời giải chi tiết:
- Người chinh phụ mong muốn người chồng không đi ra chiến trường nữa mà ở nhà chăm sóc gia đình.
- Tuy nhiên người chinh phụ vẫn để chồng ra trận vì người phụ nữ thời xưa không có quyền lên tiếng với những quyết định quan trọng của gia đình. Lí do thứ hai là tôn trọng quyết định của chồng, người chồng rất muốn thực hiện chí làm trai, muốn đứng lên chiến đấu bảo vệ đất nước, không muốn chỉ ở nhà vùi đầu vào sách vở. Cho nên người vợ dù rất buồn nhưng vẫn để chồng đi thực hiện ước muốn của bản thân
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Nhìn nhận và phân tích hiệu quả của những biện pháp tu từ được áp dụng trong bốn câu thơ cuối cùng của đoạn trích.
Phương pháp giải:
Đọc cẩn thận đoạn thơ cuối cùng để nhận diện biện pháp tu từ và phân tích hiệu quả.
Lời giải chi tiết:
- Biện pháp tu từ:
+ Phép đối: “Lòng chàng ý thiếp…”
+ Hỏi về: “…ai sầu hơn ai?”
+ Lặp lại từ: “ngàn dâu”
- Hiệu ứng: Bốn câu thơ cuối cùng làm tổng kết cho đoạn thơ, như một giai điệu buồn về cảm xúc oan trái, đau buồn của nhân vật trữ tình khi chính thức xa nhau. Dù có nhìn lại, họ cũng không thể nhìn thấy nhau nữa. Không ai biết ai đau lòng hơn, bởi mỗi người đều có nỗi đau riêng.
Sau khi đọc 7
Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Cảm xúc của người chinh phụ và người chinh phu trong buổi tiễn đưa giúp em hiểu gì về giá trị của cuộc sống?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để nhận xét về cảm xúc của người chinh phụ và người chinh phu đối với giá trị cuộc sống.
Lời giải chi tiết:
Khúc ngâm vang lên tiếng nói từ lòng sâu thẳm của người chinh phụ. Đó là tác phẩm sâu lắng, là cái nhìn về tình yêu, về sự chia ly và về lý tưởng lớn lao của cuộc sống ngày xưa.
Sau khi đọc 8
Trả lời Câu hỏi 8 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Hình ảnh nào trong đoạn trích khiến em ấn tượng nhất? Tại sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ toàn bài thơ để chỉ ra hình ảnh mà em ấn tượng nhất. Giải thích lý do.
Lời giải chi tiết:
- Hình ảnh ấn tượng:
“Lòng thiếp tựa bóng trăng theo dõi,
Dạ chàng xa tìm cõi Thiên San.”
- Em ấn tượng vì: Tấm lòng của người chinh phụ soi như ánh trăng, dõi theo từng bước người yêu đi xa, luôn hi vọng rằng người sẽ thành công, đạt được những chiến công lớn lao.
Viết kết nối đọc
Trả lời Câu hỏi Viết kết nối với đọc trang 45 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Viết một đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích tâm trạng của người chinh phu khi phải chia tay vợ để ra trận.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ toàn bài thơ để phân tích tâm trạng của người chinh phu.
Lời giải chi tiết:
Trong văn học Việt Nam, nỗi đau của sự chia ly đã được nhiều tác giả lưu ý và miêu tả. Tuy nhiên, có lẽ, không có nỗi đau nào đau đớn bằng nỗi đau của người chinh phụ được thể hiện trong Chinh phụ ngâm khúc. Không chỉ có người chinh phụ nổi bật trong đoạn trích, mà tâm trạng của người chinh phu cũng rất rõ ràng. Chàng mang trong mình lý tưởng to lớn mặc dù tuổi còn trẻ nhưng lại 'vốn dòng hào kiệt' và tài năng, đủ sức để đạt được nhiều thành công vĩ đại nhưng phải đặt bên kia bài vở học để cầm đao ra trận. Anh có thể chinh phục nhiều thành trì, đánh bại bao kẻ thù mạnh mẽ để chiếm lấy kho báu. Với ý chí của chàng, mọi khó khăn cũng chỉ nhẹ nhàng như cánh hồng. Tiễn biệt gia đình, khoác lên 'báu chiến' cũng là vì mục tiêu cao cả. Mong muốn vĩ đại vì đất nước mà quên bản thân. Khi tiếng sáo bắt đầu thổi, báo hiệu đoàn quân chuẩn bị ra trận, lòng người chinh phụ lại tràn đầy cảm xúc sau sự chia ly. Hình bóng người chinh phu càng xa dần, thì người chinh phụ càng ngẩn ngơ nhìn theo nơi nhà. Sự trái ngược giữa nơi chàng 'mưa gió' và nơi thiếp thì 'chiếu chăn', khoảng cách với những bức tường xa xôi, rẽ đôi. Nơi người chồng thì ngoảnh lại 'Hàm Kinh', nơi trụ sở, còn người vợ ở lại thì trông chờ bến 'Tiêu Tương', nơi của những nỗi đau, những giọt nước mắt. Dù hai người có dối gian nhau đi chăng nữa, họ cũng không thể thấy hoặc hiểu được nhau.
