Buzz
Mytour giới thiệu tài liệu Soạn văn 7: Ca Huế trên sông Hương để hỗ trợ chuẩn bị bài một cách nhanh chóng.
Các bạn học sinh lớp 7 được mời tham khảo tài liệu chi tiết được giới thiệu dưới đây.
Chi tiết về soạn văn Ca Huế trên sông Hương
I. Tác giả
- Bài viết “Ca Huế trên sông Hương” được sáng tác bởi Hà Ánh Minh.
II. Tác phẩm
1. Nguyên bản
Tác phẩm được xuất bản trên tờ báo “Người Hà Nội”.
2. Cấu trúc
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “lý hoài nam”: Sự quyến rũ của những giai điệu dân ca Huế.
- Phần 2: Phần còn lại. Đêm hò Huế trên dòng sông Hương.
3. Tóm lược
Huế từ lâu đã nổi tiếng với những bản hò. Mỗi dòng hò, dù ngắn ngủi hay dài dòng, đều truyền đạt những cảm xúc, tâm trạng chân thành. Bên cạnh đó, những giai điệu hò Huế cũng phản ánh sự khao khát, niềm hy vọng sâu sắc. Vào buổi tối, những du khách trên thuyền rồng trên sông Hương lắng nghe những giai điệu hò thực sự là một trải nghiệm đáng nhớ. Ca Huế là kết tinh của âm nhạc dân gian và âm nhạc triều đình, thể hiện qua hai dòng điệu Bắc và Nam. Ca Huế là một niềm vui tinh tế, quyến rũ. Phụ nữ Huế lại tỏ ra phong phú và sâu lắng, kín đáo từ bên trong.
III. Đọc - Hiểu văn bản
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của hò Huế
a. Vẻ đẹp của hò Huế
- Huế nổi tiếng với nhiều loại hò: hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả; hò khi cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm, chèo cạn, bài thai; hò đưa linh buồn bã; hò giã gạo, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm; hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện… gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.
- Ngoài ra còn có các điệu lý như: lý con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
- Trên thuyền, dàn nhạc bao gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam, cùng với đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp.
- Bốn khúc nhạc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt, các ngón đàn trau chuốt. Âm thanh từ đàn, êm dịu và sôi động, tạo nên bản hò sâu lắng đến tận lòng người.
- Những khúc nhạc Nam mang nét buồn bã, thương cảm, bi ai, vương vấn như: nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Cũng có những bản nhạc pha trộn điệu Bắc và Nam, không vui, không buồn,…
- Mỗi bài hò Huế, dù dài hay ngắn, đều chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc. Sử dụng từ ngữ địa phương một cách tự nhiên và phổ biến, đặc biệt trong các câu hò tri thức, ngôn ngữ được biểu đạt một cách tinh tế và đa dạng.
- Hò Huế thể hiện lòng mong chờ, khát vọng thiết tha của con người Huế.
- Âm nhạc ca Huế phong phú, vui tươi và cảm động, đầy những tiếc thương và oán trách. Lời ca dịu dàng, trang trọng, sâu lắng, thể hiện tình cảm con người, tình yêu quê hương, và phẩm hạnh cao quý.
=> Ca Huế nổi bật với sự đa dạng và phong phú về âm nhạc, cũng như sâu sắc trong tình cảm.
- Ca Huế mang đậm dấu ấn văn hóa và con người Huế.
b. Xuất xứ của ca Huế
- Ca Huế ra đời từ sự pha trộn giữa âm nhạc dân gian và âm nhạc cung đình. Sự kết hợp này mang lại cho ca Huế sự độc đáo, thể hiện ở cả nội dung và hình thức, cũng như trong cách biểu diễn của các ca sĩ, nhạc sĩ và trang phục…
- Đặc điểm nổi bật của âm nhạc dân gian là các điệu ca dân gian, những điệu hò, điệu lý thường phản ánh một cách sinh động các tình cảm vui buồn của con người. Trong khi đó, âm nhạc cung đình thường được sử dụng trong các nghi lễ quan trọng của vua chúa hoặc tại các đền đài linh thiêng, thường mang một sắc thái trang trọng và uy nghiêm.
2. Phong cảnh của ca Huế trên sông Hương
* Khung cảnh thiên nhiên:
- Buổi tối, thành phố sáng như ngàn sao. Lớp sương dần dần trở nên dày hơn, làm cho cảnh vật phủ một màu trắng mịn.
- Trăng bắt đầu lên. Gió nhẹ nhàng thổi, làm cho sóng trên dòng sông nhấp nhô.
- Đêm đã khuya. Từ xa, chùa Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên chiếu sáng như một viên ngọc trên bờ xa.
=> Phong cảnh thiên nhiên huyền ảo, mơ màng.
* Cảnh trên thuyền:
- Trong phòng thuyền, dàn nhạc bao gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Các ca sĩ mặc áo dài, đội khăn quàng, khăn buộc.
- Các ca sĩ trình diễn những bài hát Nam lắng đọng, đầy nỗi buồn, thương cảm, và nỗi niềm...
- Tiếng nhạc từ các nhạc cụ lan tỏa, âm nhạc trầm bổng, vang dội, hòa quyện, mở đầu cho đêm ca Huế... các ngón tay trên đàn chơi như ngón nhấn, trèo, vỗ, đập...
- Tiếng gà kêu từ làng Thọ Cương, cùng với tiếng chuông từ chùa Thiên Mụ vọng ra trong cảnh đẹp của một đêm tĩnh lặng.
=> Tác giả đã sử dụng các kỹ thuật văn học như so sánh, liệt kê, các từ miêu tả và hình ảnh, để mô tả cảnh thiên nhiên tươi đẹp và phong phú, cùng với nét đẹp văn hóa thanh lịch và đậm đà bản sắc dân tộc Huế.
Viết lại văn bản về Cuộc sống tại Thủ đô Huế một cách súc tích
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Trước khi đọc bài này, bạn đã biết gì về thành phố cổ Huế? Hãy đề cập một số điểm đặc trưng của Huế mà bạn biết
Một số điểm đặc trưng của thành phố Huế:
- Thủ đô cũ của vương triều Tây Sơn và triều Nguyễn nằm ở Huế.
- Thành phố có nhiều công trình kiến trúc lịch sử nổi tiếng như Đại Nội và các lăng mộ của vua Nguyễn.
- Huế còn nổi tiếng với di sản văn hóa phong phú, đa dạng, trong đó, ca Huế là một phần không thể thiếu.
=> Thành phố mang nét đẹp u buồn nhưng đầy lãng mạn.
Câu 2. Hãy liệt kê tên các bài hát dân ca Huế và tên những dụng cụ âm nhạc được đề cập trong bài văn, để thấy sự đa dạng phong phú của âm nhạc Huế trên sông Hương.
- Các bài hát dân ca: chèo cạn, bài thai, đưa linh, giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, bài vung, hò xay, hò nện...
- Các bản nhạc: lý con sáo, lý hoài xuân, lí hoài nam, nam ai, nam bình, tương tư khúc, hành vân, tứ đại cảnh.
- Dụng cụ âm nhạc: đàn tranh, đàn nguyệt, tỳ bà, đàn tam, đàn bầu, sáo, cặp sanh.
Câu 3. Sau khi đọc bài văn này, bạn hiểu thêm điều gì về khu vực này?
- Có thêm thông tin về các điểm du lịch nổi tiếng, những di sản lịch sử quan trọng.
- Huế nổi tiếng với văn hóa âm nhạc cung đình và truyền thống âm nhạc dân tộc phong phú.
- Nghe nhạc Huế trên thuyền rồng sông Hương là một trải nghiệm thú vị và lãng mạn.
Câu 4. Hãy khám phá và trả lời các câu hỏi dưới đây:
a. Ca Huế ra đời như thế nào?
b. Vì sao các bài hát Huế vừa sống động, vui tươi, lại đồng thời trang trọng, uy nghi như vậy?
c. Tại sao người ta nói nghe nhạc Huế là một trải nghiệm tinh tế?
Gợi ý:
a. Ca Huế được hình thành từ âm nhạc dân gian và âm nhạc cung đình.
b. Các điệu nhạc Huế sôi động, vui tươi bởi chúng kết hợp âm nhạc dân gian và mang tính trang trọng, uy nghi từ âm nhạc cung đình.
c. Nghe nhạc Huế mang lại niềm vui tinh tế vì:
- Âm nhạc Huế làm phong phú tinh thần con người, hướng tới những giá trị đẹp của lòng nhân ái ở Huế.
- Âm nhạc Huế không chỉ đẹp mắt mà còn duyên dáng từ nội dung đến hình thức, từ cách biểu diễn đến trang phục, từ ca sĩ đến nhạc sĩ, từ giọng hát đến trang điểm và trang phục.
- Âm nhạc Huế là một phần không thể thiếu trong văn hóa Huế, là biểu tượng tinh thần của người dân Huế.
II. Thực hành
Địa phương của bạn có những điệu nhạc dân ca nào? Hãy liệt kê tên các điệu nhạc đó. Hãy thực hiện một số điệu nhạc để chuẩn bị cho Chương trình Địa phương (phần Văn và Tập làm văn) vào cuối năm.
Gợi ý:
Một số bài hát dân ca nổi tiếng ở các vùng miền như:
- Dân ca Quan Họ: Ba mươi sáu thứ chim.
- Dân ca Phú Thọ: Đố hoa
- Dân ca Quan Họ Bắc Ninh: Bèo dạt mây trôi, Hoa thơm bướm lượn.
- Dân ca Phú Thọ: Bà Rí (hát ghẹo).
- Dân ca Bắc Bộ: Cây trúc xinh, Cò lả, Qua cầu gió bay.
- Dân ca Thanh Hoá: Đi cấy.
- Dân ca Nghệ An: Ví dặm.
- Dân ca miền Trung: Lý ngựa ô Huế.
- Dân ca Quảng Nam: Lý thương nhau, Hò ba lý.
- Dân ca Nam Bộ: Lý cây bông, Lý con sáo, Bắc kim thang, Lý chim quyên, Lý ngựa ô, Lý quạ kêu...
