Buzz
Văn bản Chữ bầu lên thơ của Lê Đạt sẽ được hướng dẫn tìm hiểu trong chương trình học môn Ngữ văn. Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 10: Chữ bầu lên nhà thơ, rất hữu ích trong việc chuẩn bị bài.
Nội dung chi tiết của tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh lớp 10 chuẩn bị bài một cách đầy đủ và nhanh chóng hơn. Hãy tham khảo ngay bên dưới để chuẩn bị bài hiệu quả hơn.
Chuẩn bị bài Chữ bầu lên nhà thơ
Trước khi đọc
Câu 1. Trong tưởng tượng của bạn, nhà thơ cần phải có đặc điểm gì? Bạn có tin rằng việc sáng tác thơ thường đến từ những khoảnh khắc cao trào của cảm xúc, những lúc “bốc đồng” không?
Nhà thơ được coi là người mang trong mình tinh thần lãng mạn, yêu thích vẻ đẹp. Việc viết thơ đôi khi xuất phát từ những thời khắc đầy cảm xúc, những khoảnh khắc “bốc đồng” vì thơ cần được truyền đạt qua tâm trạng, mặc dù không phải lúc nào cũng như vậy.
Câu 2. Bạn nhớ hoặc có định nghĩa nào về thơ, về nhà thơ hoặc về quá trình sáng tác thơ mà bạn yêu thích?
Chế Lan Viên từng viết trong lời tựa của tập sách Điêu tàn: “Làm thơ là sự phi thường. Thi sĩ không chỉ là người. Nó là người Mơ, người Say, người Điên. Nó là Tiên, là Ma, là Quỷ, là Tinh, là Yêu. Nó vượt ra ngoài hiện tại, nó pha trộn quá khứ, nó bao trùm tương lai. Người ta không thể hiểu vì nó diễn đạt những điều không thể lý giải, mặc dù những điều không thể lý giải đó hoàn toàn hợp lý”...
Trong quá trình đọc
Câu 1. Có phải tác giả đã nhầm khi viết “ý nằm trong lời đã nói hoặc viết ra”?
- “Ý tại ngôn tại: Ý nằm gọn trong lời đã nói hoặc viết ra.
- Các tác phẩm văn xuôi có những câu văn ngắn, dài khác nhau nên dễ dàng diễn đạt ý mà tác giả muốn đề cập đến. Do đó, tác giả không sai khi viết về “ý nằm trong lời đã nói hoặc viết ra”.
Câu 2. “Nghĩ về việc sử dụng” và “nghĩa từ bản thân” - hai cụm từ này có ý nghĩa giống nhau không?
“Nghĩa sử dụng hàng ngày”: Nghĩa được áp dụng trong cuộc sống hàng ngày; “Nghĩa trong từ điển”: Nghĩa được ghi chép trong từ điển, cũng là nghĩa hiểu trong cuộc sống hàng ngày.
=> Hai cụm từ này diễn đạt cùng một ý.
Câu 3. Tác giả “khá ghét” hay “ít ưa” điều gì? Ngược lại, ông “thích” đối tượng nào? Bạn có hiểu đúng ý tác giả muốn truyền đạt không?
- Tác giả “khá ghét” sự hẹp hòi, kiểu quan niệm kỳ lạ: các nhà thơ Việt Nam thường già sớm, vì vậy cũng tàn sớm; “ít ưa” những nhà thơ thiên tài.
- Ngược lại, ông “thích” những nhà thơ một nắng hai sương, mộc mạc canh tác trên bãi giấy, đổi mồ hôi lấy từng hạt chữ.
Câu 4. “Không có chức nhà thơ suốt đời”, vậy khi nào một “nhà thơ” không còn được coi là nhà thơ nữa?
Một “nhà thơ” không còn được xem là nhà thơ nữa khi họ không còn đam mê, không còn nỗ lực lao động với chữ.
Trả lời câu hỏi
Câu 1. Điều chính được thảo luận trong văn bản này là gì?
Tầm quan trọng của ngôn ngữ đối với nhà thơ và quan điểm về việc sáng tác thơ của tác giả.
Câu 2. Trong văn bản, hãy chọn một câu có thể nêu bật ý chính về quan điểm về thơ của tác giả.
“Dù chọn con đường nào, một nhà thơ cũng phải dốc hết tâm trí và lao động với chữ viết, biến ngôn ngữ thông thường thành ngôn ngữ đặc biệt để làm phong phú tiếng mẹ như một người bảo trợ trung thành của ngôn ngữ.”
Câu 3. Trong phần 2 của văn bản, tác giả đã thảo luận với hai quan điểm phổ biến sau:
- Thơ không chỉ liên quan đến cảm xúc đột ngột, “bốc đồng”, mà còn yêu cầu sự cố gắng.
- Thơ không chỉ dành cho những tài năng đặc biệt, xa lạ với việc lao động cần kiến thức và nỗ lực.
Các lập luận và bằng chứng mà tác giả trình bày đã có sức thuyết phục chưa? Xin vui lòng chia sẻ quan điểm của bạn.
Gợi ý:
Tác giả đã trình bày các lập luận rõ ràng và hỗ trợ chúng bằng bằng chứng từ một số nhà thơ nổi tiếng. Có thể nói rằng các lập luận và bằng chứng mà tác giả đưa ra đã khá thuyết phục.
Câu 4. Tác giả không đưa ra định nghĩa trực tiếp về khái niệm “chữ”. Dựa vào “ý tại ngôn ngoại” trong văn bản, bạn có thể thử thực hiện việc này.
Chữ được hiểu như là âm thanh được biểu diễn bằng ngôn từ, thể hiện ý niệm của người viết và được sắp xếp một cách nghệ thuật.
Câu 5. Bạn có ý kiến gì về quan điểm: “Nhà thơ tạo ra chữ chủ yếu không phải ở “nghĩa tiêu dùng”, nghĩa tự vị của nó, mà ở diện mạo, âm lượng, độ vang vọng, sức gợi cảm của chữ trong mối quan hệ tự nhiên với câu, bài thơ”? Nếu bạn đồng ý với tác giả Lê Đạt, hãy đưa ra một ví dụ để minh họa.
- Ý kiến: Đồng tình. Bởi “nghĩa tiêu dùng”, nghĩa tự vị là lớp nghĩa chung, được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày, mà ai cũng có thể hiểu. Nhà thơ cần phải tạo ra những từ ngữ độc đáo, riêng biệt cho bản thân.
- Ví dụ: Ví dụ như bài thơ “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử thể hiện cảm giác của mùa xuân đạt đến độ trọn vẹn, đẹp đẽ nhất.
Câu 6. Bài viết của Lê Đạt đã giúp bạn hiểu thêm điều gì về quá trình sáng tạo thơ ca?
Quá trình sáng tạo thơ ca đòi hỏi sự nỗ lực và kiên trì. Nhà thơ cần phải thấu hiểu và sáng tạo ra những từ ngữ đặc biệt, riêng biệt cho bản thân…
Tổ báo với từ vựng
Viết đoạn văn (khoảng 150 từ) diễn đạt suy nghĩ về một tuyên bố mà bạn cảm thấy ấn tượng trong văn bản Chữ bầu lên nhà thơ của Lê Đạt.
Gợi ý:
Trong bài thơ “Chữ bầu lên nhà thơ” của Lê Đạt, tôi cảm thấy ấn tượng nhất với quan điểm: “Nhà thơ làm chữ chủ yếu không phải ở “nghĩa tiêu dùng”, nghĩa tự vị của nó, mà ở diện mạo, âm lượng, độ vang vọng, sức gợi cảm của chữ trong tương quan hữu cơ với câu, bài thơ”. Đầu tiên, “nghĩa tiêu dùng”, nghĩa tự vị là lớp nghĩa phổ thông, được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày, mà mọi người đều hiểu. Quan điểm của Lê Đạt muốn khẳng định rằng nhà thơ tạo ra chữ cần phải tạo ra con chữ riêng, có nghĩa là tạo ra được ngôn ngữ nghệ thuật riêng. Ở đó, diện mạo, âm lượng, độ vang vọng, sức gợi cảm của chữ được đặt trong mối tương quan hữu cơ với câu, bài thơ. Trong bài thơ Mùa xuân chín, Hàn Mặc Tử đã mô tả hình ảnh của làng quê trong buổi sáng mùa xuân với vẻ đẹp trọn vẹn nhất. Nhà thơ đã chọn và kết hợp từ ngữ như lấm tấm vàng, sột soạt gió, nắng chang chang. Từ đó, chúng ta thấy rằng mọi thứ đều đạt đến mức hoàn hảo, sức sống mùa xuân tràn đầy. Như vậy, nhận định của Lê Đạt là hoàn toàn chính xác, rất sâu sắc.
