Trước khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 18 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Em đã từng tham gia hoặc quan sát trò chọi dế chưa? Em hiểu về trò chơi này như thế nào?
Phương pháp giải:
Sử dụng kiến thức và trải nghiệm cá nhân để trả lời.
Lời giải chi tiết:
- Tôi đã từng tham gia trò chọi dế khi đi thăm ông bà ở quê.
- Về trò chơi: Trong cuộc đấu, hai con dế sẽ đối đầu với nhau. Khi cửa lồng mở ra, chúng sẽ nhìn thấy nhau và một trong hai con sẽ tấn công đối phương. Một số con sẽ ra dáng để thể hiện sức mạnh, trong khi con khác sẽ di chuyển để tìm điểm yếu. Mỗi con dế có chiến thuật riêng. Chúng sử dụng răng sắc và càng sắc để tấn công. Có con thận trọng hơn, chỉ né tránh và tấn công vào vùng mềm của đối thủ, trong khi con khác lại tấn công mạnh mẽ để gây tổn thương ngay từ đầu.
Trước khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trước khi đọc trang 18 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Em nghĩ thế nào về hậu quả của việc một vị vua yêu thích trò chơi chọi dế?
Phương pháp giải:
Sử dụng kiến thức và suy luận cá nhân để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Trò chơi chọi dế phù hợp với trẻ em. Một vị vua có nhiều trách nhiệm quan trọng đối với quốc gia. Nếu quá mê mẩn trò chơi, vua có thể bỏ qua các vấn đề quốc gia quan trọng, dẫn đến suy thoái kinh tế và mất bình yên. Đồng thời, sự đam mê này của vua cũng khiến quan lại cống nạp các món quà quý giá để lấy lòng, gây gánh nặng cho nhân dân và nền kinh tế.
Đọc văn bản 1
Trả lời Câu hỏi 1 Đọc văn bản trang 18 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Thời gian, không gian và sự việc liên quan đến chọi dế.
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn và xác định thời gian, không gian và các chi tiết liên quan đến trò chơi chọi dế.
Lời giải chi tiết:
- Thời gian: Đời Tuyên Đức thời nhà Minh.
- Không gian: Diễn ra trong cung và trong dân gian.
- Sự việc liên quan:
+ Trong cung, trò chơi chọi dế được ưa chuộng và yêu cầu dân gian phải cống nạp.
+ Quan lại đòi hỏi dân làm nhiều công việc để tìm kiếm con dế tốt nhất cho vua.
Đọc văn bản 2
Trả lời Câu hỏi 2 Đọc văn bản trang 19 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Hoàn cảnh của nhân vật chính trong truyện
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn hai để chỉ ra hoàn cảnh nhân vật chính
Lời giải chi tiết:
- Nhân vật chính: Thành.
- Hoàn cảnh: Thành tham gia thi Đồng tử nhưng không đỗ, tính cách nhút nhát nên bị bắt làm lí trưởng để đi sách nhiễu dân. Vì không dám làm điều đó mà cũng không có gì để bù lại, Thành bị đánh đập tàn bạo và luôn suy nghĩ đến việc tự tử.
Đọc văn bản 3
Trả lời Câu hỏi 3 Đọc văn bản trang 19 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Cô đồng bói toán có liên quan đến những sự việc nào trong truyện
Phương pháp giải:
Đọc đoạn 3 để xác định sự việc liên quan đến cô đồng bói toán.
Lời giải chi tiết:
Cô đồng bói toán gợi ý cho vợ Thành bằng một bức vẽ có liên quan đến việc bắt dế.
Đọc văn bản 4
Trả lời Câu hỏi 4 Đọc văn bản trang 20 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Dự đoán điều gì xảy ra sau khi con Thành sống lại nhưng “thần thái ngây ngốc như người gỗ, cứ ngủ mê mệt”?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn 5 để chỉ ra điều xảy ra sau khi con trai Thành sống dậy
Lời giải chi tiết:
- Sau khi con trai Thành sống dậy, Thành không quan tâm đến việc mất con dế, chỉ biết nằm đó buồn bã.
- Dự đoán của em là sau này Thành sẽ tìm được con dế mới và con dế này sẽ luôn chiến thắng các đối thủ và nhảy nhót theo điệu nhạc khi nghe tiếng đàn sáo.
Đọc văn bản 5
Trả lời Câu hỏi 5Đọc văn bản trang 20 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Con dế mới bắt được có gì kì lạ?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn 6 để chỉ ra điểm kì lạ của con dế mới bắt được
Lời giải chi tiết:
- Khi Thành chụp tay vào, thấy con dế biến mất và khi mở tay ra lại thấy nó nhảy nhót lên.
- Hình dáng của nó giống con chó, có đầu vuông và chân dài.
Đọc văn bản 6
Trả lời Câu hỏi 6Đọc văn bản trang 20 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Điều em dự đoán ở trên có chính xác không?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn 7, 8 và đối chiếu phần dự đoán bên trên để đưa ra kết quả.
Lời giải chi tiết:
- Điều em dự đoán là đúng.
- Con dế của Thành chiến thắng tất cả các đối thủ và khi nghe tiếng đàn sáo còn nhảy nhót theo điệu nhạc. Nhờ đó, Thành được thăng chức lớn, sở hữu ruộng vườn rộng lớn, lầu gác nguy nga và trở nên giàu có hơn cả các gia đình danh giá.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 22 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Nêu các sự kiện tạo nên cốt truyện và nhận xét ngắn gọn về không gian, thời gian, nhân vật chính trong truyện.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản để chỉ ra sự kiện tạo nên cốt truyện và nhận xét ngắn gọn về không gian, thời gian, nhân vật chính.
Lời giải chi tiết:
- Sự kiện tạo nên cốt truyện là việc nhà vua thích chơi chọi dế.
- Thời gian: Đời Tuyên Đức nhà Minh.
- Không gian: Trong cung, dân gian.
- Nhân vật chính: Thành – thi lâu nhưng không đỗ, bị bắt ép làm chức lí trưởng phải đi tìm dế cho các quan cống nộp lên trên.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 22 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Vì chọi dế, gia đình Thành gặp khó khăn như thế nào? Nhưng sau đó, nhờ dế mà gia đình Thành được gì? Phân tích ý nghĩa của sự trái ngược giữa hai tình huống
Phương pháp giải:
Đọc kĩ toàn bộ văn bản để lí giải hoàn cảnh của Thành. Sau đó, gia đình Thành được hưởng lợi nhờ dế chọi. Từ đó phân tích ý nghĩa của sự trái ngược giữa hai tình huống.
Lời giải chi tiết:
- Do chọi dế, gia đình Thành trải qua cảnh khó khăn về tài chính, thậm chí con trai còn tự tử.
- Nhưng sau đó, khi bắt được một con dế khác, vì nó đấu giỏi mà được quan thích hơn, còn biết nhảy theo điệu nhạc khiến vua vui mừng. Từ đó, gia đình Thành trở nên giàu có, hơn cả những gia đình giàu có.
- Phân tích về ý nghĩa của sự trái ngược: Truyện phê phán sở thích chọi dế của nhà vua, chỉ vì một niềm vui nhỏ mà đẩy nhân dân vào cảnh khốn khó. Tuy nhiên, cũng từ đó mà gia đình Thành được hưởng lợi và thăng tiến trong xã hội.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 22 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Truyện có những yếu tố kỳ ảo nào? Những yếu tố này có ý nghĩa gì trong truyện?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ toàn bộ văn bản để xác định yếu tố kỳ ảo và nhận xét về ý nghĩa, vai trò của chúng trong truyện.
Lời giải chi tiết:
- Chi tiết kỳ ảo: Thành tìm thấy một con dế, con trai sống lại và linh hồn biến thành con dế để giúp gia đình trở nên giàu có phú quý.
- Ý nghĩa, vai trò trong truyện: Những chi tiết này tạo ra một câu chuyện đầy bất ngờ và thú vị, phản ánh sâu sắc về xã hội đương đại. Từ đó, truyện không chỉ là giải trí mà còn là cơ hội để suy ngẫm về giá trị nhân văn và cuộc sống.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4Sau khi đọc trang 22 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Tính chất hiện thực của truyện được thể hiện qua những chi tiết sự việc nào? Em có suy nghĩ gì về thái độ của tác giả khi miêu tả hiện thực đó.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ toàn bộ văn bản để xác định chi tiết thể hiện tính chất hiện thực. Từ đó, đưa ra suy nghĩ về thái độ của tác giả.
Lời giải chi tiết:
- Tính chất hiện thực của truyện được thể hiện qua những chi tiết:
+ Trong cung, việc chơi chọi dế là phổ biến và yêu cầu dân gian cống nộp.
+ Quan thích dế chọi, khiến người dân phải chịu mọi khó khăn về tài chính.
+ Thành, người chất phác, bị ép làm chức vụ không mong muốn, gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
+ Con dế giỏi khiến gia đình Thành trở nên giàu có, vượt qua mọi khó khăn.
-> Thái độ của tác giả phản ánh sâu sắc về xã hội, chỉ ra những khía cạnh đen tối và những góc khuất của cuộc sống. Tác giả châm biếm và phê phán sự tham lam, bất công trong xã hội.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 22 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Phân tích lời người kể trong đoạn văn từ “Thành giở đi giở lại” đến “kì hạn nộp quan”.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn này để phân tích lời người kể chuyện.
Lời giải chi tiết:
- Đoạn văn này mô tả cụ thể hành động của Thành khi đi tìm con dế, từ việc bắt dế cho đến việc nâng niu chăm sóc con dế.
-> Mô tả này làm cho đoạn văn thêm sống động, giúp người đọc cảm nhận được những khung cảnh một cách chi tiết như thực tế.
sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 22 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Những đặc điểm nào của truyện truyền kỳ được thể hiện trong truyện Dế chọi?
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài, nhớ lại những đặc điểm của truyện truyền kỳ để chỉ ra những điểm này trong truyện.
Lời giải chi tiết:
- Từ đầu đến cuối truyện, mọi tình tiết đều xoay quanh câu chuyện về dế chọi.
- Truyện có những chi tiết biến ảo, kỳ lạ.
- Sử dụng những yếu tố kì bí, chi tiết kỳ ảo để phản ánh hiện thực.
Viết kết nối đọc
Trả lời Câu hỏi Viết kết nối với đọc trang 22 SGK Văn 9 Kết nối tri thức
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu nhận xét của em về tính chất kỳ ảo của truyện Dế chọi.
Phương pháp giải:
Đọc lại toàn bài, nhớ lại tính chất kỳ ảo của truyện để nêu nhận xét bằng đoạn văn.
Lời giải chi tiết:
Dế chọi là câu chuyện đầy những yếu tố bí ẩn, là một trong những điểm đặc trưng của “Liêu Trai chí dị”. Từ đó, câu chuyện tái hiện một phần của thực tại đen tối trong xã hội, tạo ra một tác phẩm có giá trị thực sự. Yếu tố kỳ ảo đầu tiên là việc cô đồng gửi bức tranh cho Thành, mở ra cơ hội cho gia đình Thành được cứu vãn. Sau đó, sự thất vọng khi con trai nhảy xuống giếng, nhưng lại bất ngờ khi con trai sống dậy, biến thành con dế. Nhờ đó, gia đình Thành thăng tiến trong xã hội, có cuộc sống giàu sang quyền quý. Từ những yếu tố kỳ ảo trong văn bản, chúng ta thấy được tính chất kỳ ảo được tác giả sử dụng đã tạo nên một câu chuyện đầy bất ngờ và thú vị, phản ánh sâu sắc về xã hội đương đại.