Buzz
Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Đò Lèn, được hướng dẫn học thêm trong chương trình của môn Ngữ Văn.
Hy vọng tài liệu này sẽ hỗ trợ trong quá trình tìm hiểu chương trình môn Ngữ Văn lớp 12. Mời tham khảo chi tiết bên dưới.
Chuẩn bị bài Đò Lèn
I. Tác giả
- Nguyễn Duy (1948) tên gốc là Nguyễn Duy Nhuệ.
- Xuất thân từ xã Đông Vệ, thị xã Thanh Hóa (hiện là thành phố Thanh Hóa).
- Với việc mất mẹ sớm, ông lớn lên dưới sự chăm sóc của bà ngoại, bà là người gần gũi nhất với nhà thơ.
- Năm 1966, Nguyễn Duy gia nhập quân đội và tham gia vào đội thông tin, tham chiến trên nhiều chiến trường.
- Vào cuối năm 1975, ông và đồng đội chuyển đến tiếp quản Vũng Tàu.
- Vào năm 1976, ông bắt đầu công tác tại Thành phố Hồ Chí Minh, trở thành biên tập viên cho báo Văn nghệ miền Nam.
- Nguyễn Du bắt đầu sáng tác thơ từ khi còn là học sinh trung học.
- Năm 1973, ông đoạt giải Nhất trong cuộc thi thơ của báo Văn nghệ với bài thơ: Hơi ấm ổ rơm, Bầu trời vuông, Tre Việt Nam.
- Thơ của ông kết hợp một cách hài hòa giữa sự duyên dáng, lãng mạn với sự sâu sắc của cuộc sống.
- Nguyễn Duy cũng là một trong số ít những nhà văn hiện đại đã đóng góp vào việc làm mới thể thơ lục bát thông qua sự khám phá và sáng tạo, tạo ra một cấu trúc, hình ảnh và ngôn ngữ độc đáo và hấp dẫn cho thể loại thơ truyền thống này.
- Trong năm 2007, Nguyễn Duy được vinh dự nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Một số tác phẩm nổi bật:
- Thơ: Cát trắng (1973), Ánh trăng (1984), Đãi cát tìm vàng (1987)...
- Thể loại khác: Em - Sóng (kịch thơ, 1983), Khoảng cách (tiểu thuyết, 1986), Nhìn ra bể rộng trời cao (bút ký, 1986)...
II. Tác phẩm
1. Bối cảnh sáng tác
Bài thơ được sáng tác vào năm 1983, khi nhà thơ trở về quê hương và hồi tưởng lại những kỷ niệm từ thời thơ ấu.
2. Cấu trúc
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “bà tôi đi bán trứng ở ga Lèn”: Hình ảnh của người bà trong ký ức.
- Phần 2. Phần còn lại: Sự thức tỉnh và tiếc nuối của người cháu về tình cảm dành cho bà.
III. Trả lời các câu hỏi
Câu 1. Trong bài thơ, cách tác giả tái hiện cái tôi của mình khi còn nhỏ như thế nào? Tác giả nhìn nhận cái tôi của mình trong quá khứ như thế nào, vừa quen thuộc vừa mới mẻ?
- Cái tôi của tác giả khi còn nhỏ được tái hiện qua:
- Tính hồn nhiên, tinh nghịch: chơi ở cống Na, bắt chim sẻ, ăn trộm nhãn chùa Trần...
- Sự mê mải với thế giới tưởng tượng: thăm đền Cây Thị, tham gia lễ đền Sòng, trải nghiệm hương thơm của trầm, hoa huệ, lắng nghe văn hát của cô đồng...
- Nét quen thuộc: Tác giả tái hiện lại những ký ức tuổi thơ một cách chân thực, sống động.
- Nét mới: Nhìn nhận lại những kỷ niệm không hoàn hảo như “ăn trộm nhãn chùa Trần” một cách chân thực.
=> Đây là một sự đổi mới trong quan điểm và cảm nhận của các tác giả sau năm 1975: Dám đối mặt với sự thật, dám nói ra sự thật từ một góc nhìn không thiên vị.
Câu 2. Tình cảm sâu đậm của tác giả dành cho người bà được thể hiện ra sao một cách cụ thể?
- Bà là một phần không thể thiếu trong ký ức tuổi thơ, gắn bó với nhiều kỷ niệm: nắm tay bà đi chợ Bình Lâm…
- Nhận ra sự vô tư tâm khi còn là một cậu bé:
- Chưa hiểu biết: vô tâm, chưa thấu hiểu được khó khăn của bà.
- Trong sáng: cảm nhận sự trong sáng và vô tư của tuổi thơ.
- Một mặt thực: bà là người phụ nữ với cuộc sống cực khổ, khổ cực.
- Một mặt tưởng: bao gồm các linh hồn thần tiên, phật tử, thánh thần; mùi hương của hoa huệ, trầm.
=> Không nhận ra những khó khăn của người bà một cách vô tư.
- Tình thương của nhà thơ dành cho bà khi đã trưởng thành:
- Khi trở thành người lính, tôi biết yêu thương bà.
- Ân hận, đau lòng vì bà đã ra đi: Khi tôi nhận ra tình yêu dành cho bà, thì đã quá muộn/bà chỉ còn lại như một bóng hình thoáng qua.
=> Sự trân trọng và yêu thương bà.
Câu 3. Cách thể hiện tình thương của tác giả dành cho bà có điều gì đặc biệt? So sánh cách sử dụng hình ảnh thơ giữa hai tác giả viết về chủ đề cùng một đề tài: Bếp lửa (Bằng Việt) và Đò Lèn (Nguyễn Duy).
- Cách thể hiện tình yêu thương đối với bà của Nguyễn Duy: Diễn đạt một cách trực tiếp thông qua lời nói, không sử dụng bất kỳ hình tượng biểu đạt nào.
- So sánh Bằng Việt và Nguyễn Duy:
- Bằng Việt: Tình cảm đối với người bà được thể hiện qua hình ảnh của bếp lửa. Tác giả truyền đạt sự kính trọng và biết ơn của người cháu dành cho bà, cũng như tình yêu đối với quê hương, gia đình, và đất nước.
- Nguyễn Duy: Hiện lên qua những kí ức từ quá khứ đến hiện tại. Tác giả thể hiện sự yêu quý và tôn trọng bà, đồng thời hối tiếc về việc không thể ở bên và chăm sóc cho bà.
