Chuẩn bị bài đọc: Hạt gạo làng ta, Tiếng Việt lớp 5

Chuẩn bị cho bài đọc Hạt gạo làng ta

Soạn bài Hạt gạo làng ta, tập đọc, Phần 1

Nội dung chính: Bài thơ tôn vinh người lao động và hạt gạo, nổi bật sự cần cù và vui vẻ của người nông dân trong quá trình làm việc.

Câu 1 (trang 140 sgk Tiếng Việt 5): Đọc khổ thơ 1, em hiểu hạt gạo được làm ra từ những yếu tố nào?

Trả lời:
Hạt gạo hình thành từ sự kết hợp của thiên nhiên và đóng góp của con người, từ phù sa làm phong phú đất đồng, nước hồ sen giúp lúa phát triển, và lòng nhiệt huyết của con người (người mẹ) thể hiện qua công sức trong cả quá trình làm việc, từ một nắng đến hai sương.

Câu 2 (trang 140 sgk Tiếng Việt 5): Các hình ảnh nào thể hiện sự đổ mồ hôi của người nông dân?

Trả lời:
Những bức tranh sống động: giọt mồ hôi rơi xuống đất, những buổi trưa tháng sáu nóng bức, nước như nấu sôi, cá cờ chết trôi, cua bò nổi lên bề mặt, và hình ảnh mẹ em gặt cấy đều là biểu tượng cho sự vất vả của người nông dân.

Câu 3 (trang 140 sgk Tiếng Việt 5): Trẻ em đóng góp như thế nào trong quá trình sản xuất hạt gạo?

Trả lời:
Tuổi nhỏ, bên cạnh người mẹ và người chị, tích cực tham gia lao động ở nơi hậu phương, chống hạn, bắt sâu, bón phân, và làm mọi công việc nhỏ như cỏ, đóng góp quan trọng trong việc sản xuất hạt gạo phục vụ cho chiến trường.

Câu 4 (trang 140 sgk Tiếng Việt 5): Tại sao tác giả chọn từ 'hạt vàng' để mô tả hạt gạo?

Trả lời:
Hạt gạo được gọi là hạt vàng bởi vì giống như việc đào được hạt vàng đòi hỏi rất nhiều mồ hôi và công sức, sản xuất hạt gạo cũng đòi hỏi sự cống hiến và vất vả không ngừng từ người nông dân. Tác giả so sánh hạt gạo với hạt vàng để tôn vinh giá trị cao quý của nó.

Câu 5 (trang 140 sgk Tiếng Việt 5): Ghi nhớ bài thơ.

Trả lời:

Học viên tự học.

Soạn bài Hạt gạo làng ta, tập đọc, Ngắn 2

A. KỸ NĂNG ĐỌC DIỄN CẢM

Bài thơ Hạt gạo làng ta của Trần Đăng Khoa được sáng tác theo hình thức thơ bốn chữ, mang đậm tinh thần của những bài đồng dao. Nhịp thơ chủ yếu được ngắt lập từng dòng thơ, thể hiện sự tươi mới và hồn nhiên của trẻ thơ. Tuy nhiên, khi đọc cũng cần chú ý đến những dòng thơ ý chưa hoàn chỉnh, đòi hỏi 'vắt' ý thơ qua những dòng thơ tiếp theo để trọn vẹn. Cấu trúc bài thơ mang đặc điểm của thể thơ 'vắt dòng'. Vì vậy, tùy thuộc vào ý thơ để chọn cách ngắt nhịp phù hợp với từng dòng thơ và khổ thơ.

- Ví dụ về cấu trúc thơ (1): Đọc vắt dòng từ dòng 2, 4, 6 sang dòng thơ kế tiếp. Cấu trúc thơ thứ 3 từ dòng 2, 4, 6, 8 đọc vắt liền đến dòng thơ tiếp theo. Khổ thơ 4 từ dòng 1, 2, 3 đọc vắt liền. Tuy nhiên, hai câu thơ cuối được ngắt thành từng nhịp:

Niềm vui / hát ca /
Hạt vàng / quê hương

B. TÌM HIỂU NỘI DUNG BÀI

Câu 1: Đọc khổ thơ 1, hiểu rằng hạt gạo được tạo nên từ sự kết hợp của thiên nhiên và sự đóng góp của con người. Phù sa bồi đắp ruộng, nước từ hồ sen tưới cho lúa, cùng tình cảm và công sức của con người (đặc biệt là người mẹ) tạo nên hạt gạo trên đồng ruộng khiến cho cây lúa trở nên mạnh mẽ và tươi tốt.

Câu 2: Các hình ảnh nào thể hiện cuộc sống khó khăn của người nông dân?

Trả lời: Đó là những diễn đạt hình ảnh như:
- Những giọt mồ hôi rơi xuống đất.
- Những buổi trưa trong tháng sáu nắng nóng.
- Nước đổ như nồng chảy từ nồi sôi.
- Cảnh cá chết đầy sông cờ.
- Con cua bò lên bờ.
- Mẹ em hạ cấy xuống đất.

Câu 3: Trẻ con đã đóng góp như thế nào để sản xuất hạt gạo?

Trả lời: Trẻ con, bao gồm cả mẹ, chị và thế hệ khác ở lại nơi an ninh phải nỗ lực lao động chăm chỉ để tạo ra hạt gạo, phục vụ cho chiến tranh. Dù là buổi sáng, trưa hay chiều, trẻ con luôn có mặt ở đồng ruộng, đối mặt với khắc nghiệt thời tiết, diệt sâu bệnh, và làm đủ công việc từ bón phân đến làm cỏ... họ đều đóng góp công sức để sản xuất hạt gạo.

Hạt gạo không chỉ là sản phẩm của đất đai và trời, mà còn là kết tinh của sự hy sinh máu, mồ hôi, nước mắt và trí tuệ của con người. Hạt gạo thật sự là hạt vàng.

"""""---HẾT"""""---

Ngoài ra, việc Soạn bài Trồng rừng ngập mặn là một phần quan trọng trong chương trình Tiếng Việt lớp 5, mà các em cần chú ý đặc biệt.

Dưới đây là phần Soạn bài Hạt gạo làng ta, tập đọc. Học sinh có thể xem lại để nắm rõ Tập làm văn: Làm biên bản cuộc họp và cùng với phần Soạn bài Luyện từ và câu: Ôn tập về từ loại, tuần 14, tiết 2 hoặc chuẩn bị cho bài học với nội dung bài Chuỗi ngọc lam để học tốt môn Tiếng Việt lớp 5 hơn.