Buzz
Chuẩn bị cho bài giảng về Các Hình Thức Kết Cấu trong Văn Bản Thuyết Minh
Lên kế hoạch soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh, Ngắn 1
Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh, Ngắn 2
I. KẾT CẤU CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
a. Đối tượng và mục đích thuyết minh
- Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:
+ Đối tượng thuyết minh: hội thổi cơm thi ở Đồng Vân.
+ Mục đích thuyết minh: giới thiệu về thời gian, địa điểm, diễn biến của hội thổi cơm thi và ý nghĩa của lễ hội này đối với tinh thần người lao động vùng đồng bằng Bắc Bộ.
- Bưởi Phúc Trạch:
+ Đối tượng thuyết minh: bưởi Phúc Trạch - một loại quả ở Hà Tĩnh
+ Mục đích thuyết minh: giới thiệu về hình dáng, màu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng của loại trái cây này.
b. Ý chính tạo thành nội dung thuyết minh:
- Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:
+ Thời gian, địa điểm tổ chức lễ hội
+ Diễn biến của lễ hội:
• Thi nấu cơm: bắt đầu cuộc thi bằng thủ tục nấu cơm trên ngọn cây chuối cao.
• Chấm thi: quy trình chấm thi theo tiêu chuẩn, đảm bảo tính chính xác và công bằng.
- Bưởi Phúc Trạch:
+ Ngoại hình bắt mắt
+ Hương vị đặc sắc và quyến rũ
+ Sức hấp dẫn và giá trị dinh dưỡng cao
+ Danh tiếng
c. Sắp xếp ý và lý do của cách sắp xếp đó:
- Sắp xếp ý:
+ Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân: Theo thứ tự thời gian, kết hợp lời kể và mô tả
+ Bưởi Phúc Trạch: Quan hệ không gian và quan hệ logic
- Cơ sở của những cách sắp xếp này: Xuất phát từ quá trình hình thành, phát triển; Dựa trên các đặc điểm cụ thể và phụ thuộc vào các mối quan hệ khác nhau.
d. Các hình thức kết cấu chủ yếu của văn bản thuyết minh:
- Theo trình tự thời gian
- Theo trình tự không gian
- Theo trình tự logic
- Theo trình tự hỗn hợp
Luyện tập
Câu 1 (trang 168 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Nếu phải thuyết minh về bài Tỏ lòng (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão, có thể tổ chức như sau:
- Mở bài: Giới thiệu và hướng dẫn đến bài thơ.
- Thân bài:
- Tác giả - vị trí trong văn học sử
- Tác phẩm:
+ Phân tích tổng quan về tác phẩm, ngữ cảnh sáng tác dựa trên những kiến thức đã biết.
+ Đánh giá:
- Giá trị nội dung: thể hiện lòng hào khí và sức mạnh của quân đội nhà Trần, theo đúng tinh thần Nho giáo.
+ Bài học vĩnh cửu cho thế hệ sau này
- Kết luận: Khẳng định vai trò quan trọng của tác phẩm và bài học lưu truyền cho thế hệ hậu thế.
Câu 2 (trang 168 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Nếu phải giới thiệu một di tích, một thắng cảnh của đất nước, chúng ta có thể trình bày những điều sau đây:
- Mở đầu: Giới thiệu về vẻ đẹp tuyệt vời của quê hương để dẫn dắt đến địa danh cụ thể mà chúng ta sẽ thuyết minh.
- Bài viết về chủ đề:
- Địa điểm đặt bài viết
- Khung cảnh đẹp mắt
- Những câu chuyện hấp dẫn, điều thú vị xoay quanh
- Độ thu hút: thu hút lượng du khách đến từ cả trong và ngoài lãnh thổ.
- Ý nghĩa của di tích, cảnh đẹp: quan trọng đối với cộng đồng địa phương, góp phần vào sự phát triển của cộng đồng và có tầm quan trọng với dân tộc.
- Kết luận: Bảo vệ và phát triển giá trị của địa danh
Trong bài học về Ngữ Văn 10, phần Phân tích câu ca dao thấu hiểu, tôn trọng tình cảm là một phần quan trọng mà các em cần chuẩn bị kỹ lưỡng.
Khám phá sâu rộng về nội dung của phần Phân tích bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi để nâng cao kỹ năng Ngữ Văn 10.
Soạn bài về Các hình thức kết cấu trong văn bản thuyết minh, Ngắn 3
Câu 1. a). Xác định đối tượng và mục đích thuyết minh của từng đoạn văn
- Thực thể được nói đến:
+ Trong văn bản 'Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân': Tác giả chú trọng giới thiệu một diễn biến văn hóa độc đáo, một khía cạnh sinh động của đời sống dân tộc Việt Nam.
+ Trong văn bản 'Bưởi Phúc Trạch', tác giả tập trung thuyết minh về bưởi Phúc Trạch và giá trị sâu sắc của loại trái cây này.
- Mục tiêu của tác giả:
+ Trong văn bản 'Hội thi thổi cơm ở làng Đồng Vân', tác giả đặt trọng điểm vào việc mô tả quy trình hội thi thổi cơm, kỹ thuật thổi cơm thi, và đánh giá của Ban Giám Khảo. Văn bản làm nổi bật những đặc điểm độc đáo và bảo tồn những giá trị truyền thống trong bối cảnh hiện đại.
+ Trong văn bản 'Bưởi Phúc Trạch', tác phẩm giúp người đọc hiểu rõ về đặc tính và hương vị đặc trưng của loại bưởi nổi tiếng - bưởi Phúc Trạch, làm nổi bật những ứng dụng quan trọng của nó từ thời xưa đến nay.
b. Xác định các ý chính cấu thành nội dung thuyết minh của từng văn bản Các ý chính cấu thành nội dung của từng văn bản: -
Văn bản 'Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân' được hình thành dựa trên các ý chính sau đây:
+ Khoảng thời gian tổ chức hội thổi cơm thi
+ Quá trình diễn ra và cách thức thực hiện của những người tham gia hội thi.
+ Phê bình về kết quả của các nồi cơm tham dự trong hội thi.
+ Ý nghĩa đặc biệt của hội thi. - Văn bản 'Bưởi Phúc Trạch' được xây dựng dựa trên các ý sau đây:
+ Giới thiệu về hình dáng và màu sắc đặc trưng của loại bưởi Phúc Trạch.
+ Kỹ thuật gọt bưởi và đặc điểm độc đáo của các múi bưởi Phúc Trạch.
c. Phân tích cách tổ chức ý trong từng văn bản. Giải thích lý do của cách tổ chức đó.
- Văn bản 'Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân'.
+ Cách tổ chức các ý theo trình tự thời gian, từ giai đoạn khởi đầu đến khi cuộc thi thổi cơm kết thúc.
+ Nền tảng: Dựa trên thông tin miêu tả trong văn bản..
d. Đề cập đến các hình thức cấu trúc chủ yếu của văn bản thuyết minh Cấu trúc văn bản thuyết minh liên quan đến:
- Cấu trúc theo dõi thời gian
- Cấu trúc theo dõi không gian
- Cấu trúc theo trình tự lôgic
- Cấu trúc theo thứ tự kết hợp
II. Bài tập
Câu 1. Nếu bạn muốn giải thích bài viết 'Tỏ lòng' (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão, bạn sẽ chọn hình thức cấu trúc nào?
Khi phân tích bài viết 'Tỏ lòng' của Phạm Ngũ Lão, chọn ứng dụng hình thức kết cấu hỗn hợp.
Các điểm chính:
- Giới thiệu về nhà văn
- Thuyết minh về thời điểm xuất hiện của tác phẩm
- Nội dung chính của tác phẩm thơ
+ Câu 1, 2: Tự hào về bản thân và lòng trung thành với quân đội.
+ Câu 3,4: Khao khát ghi công, trả nghĩa cho danh dự và vai trò của tác giả.
- Vẻ đẹp trong cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, và âm điệu của bài thơ.
Câu 2. Khi phải giới thiệu một di tích, một danh lam thắng cảnh của đất nước, bạn sẽ giới thiệu những thông tin nào?
Cách bố trí chúng như thế nào?
- Khi trình bày về một di tích, một cảnh đẹp quốc gia, có thể tập trung vào các nội dung sau đây:
+ Vị trí, nguồn gốc lịch sử của địa điểm
+ Mô tả vẻ đẹp tuyệt vời của di tích
+ Ý nghĩa, giá trị quan trọng của di tích
- Có thể tổ chức theo trình tự không gian khi mô tả vẻ đẹp của di tích: từ xa đến gần, từ bên ngoài vào bên trong...
Ngoài ra, Phân tích câu ca dao sau: “Khăn thương nhớ ai...Lo vì một nỗi không yên một bề...” là một bài học quan trọng trong chương trình học Ngữ Văn 10, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ học sinh.
