Buzz
Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn là một tác phẩm quý giá. Mytour hôm nay muốn giới thiệu tài liệu Soạn văn 8: Hịch tướng sĩ.
Thông tin mà chúng tôi chia sẻ sẽ hỗ trợ các bạn học sinh lớp 8 trong quá trình chuẩn bị bài học. Hãy cùng tham khảo!
Bản đồ tư duy về Hịch tướng sĩ
Chuẩn bị bài Hịch tướng sĩ
Trước khi đọc
Câu 1. Xin vui lòng liệt kê tên một số vị tướng nổi tiếng trong lịch sử nước ta.
Một số vị tướng nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam: Ngô Quyền, Lí Thường Kiệt, Trần Quốc Tuấn,…
Câu 2. Theo quan điểm của em, tại sao quân Mông - Nguyên luôn thất bại khi xâm lược nước ta?
- Tinh thần đoàn kết chống lại kẻ thù của quân và dân nhà Trần.
- Sự lãnh đạo tài năng của Hương Đạo Vương - Trần Quốc Tuấn…
Đọc văn kiện
Câu 1. Điểm chung của các bộ đôi nhân vật lịch sử được liệt kê.
Những tấm lòng trung thần, hy sinh bản thân vì lợi ích chung.
Câu 2. Mối quan hệ giữa vua và dân, chủ tướng và tướng được Trần Quốc Tuấn dùng làm căn cứ cho những luận điểm tiếp theo.
- Nguyễn Văn Lập bảo vệ thành Điếu Ngư như một chiếc đấu nhỏ, chống lại quân Mông Kha với hàng trăm vạn lính, ghi dấu lòng biết ơn sâu sắc trong lòng nhân dân đời Tống.
- Tướng Xích Tu Tư xâm nhập vào vùng đất xa xôi, đánh bại quân Nam Chiếu trong vài tuần, để lại tiếng vang về sự tài ba của tướng lĩnh đời Nguyên.
Câu 3. Cách mà Trần Quốc Tuấn sử dụng lí lẽ và bằng chứng để kích động tinh thần của các tướng.
- Lí lẽ 1: 'Chúng ta đã cùng nhau trải qua thời kỳ loạn lạc, gian khó. Thấy kẻ thù đi lại tự do ngoài đường, lắc đầu, nói xấu triều đình, dùng sức mạnh để trêu chọc chính quyền.'
- Dẫn chứng 1: 'Hốt Tất Liệt thách thức đòi ngọc lụa, với danh nghĩa là Vân Nam Vương để thu hồi vàng bạc, để tiêu xài vô đáy.'
- Lí lẽ 2: 'Thường quên ăn, nửa đêm vấn gối... nhưng ta vẫn cam lòng với số phận.'
- Dẫn chứng 2: Nếu các ngươi không có quần áo, ta sẽ cho các ngươi, không chênh lệch gì cả.
Câu 4. Những bằng chứng và lý do mà Trần Quốc Tuấn sử dụng để khẳng định tư tưởng và hành động của các tướng không đúng.
- Lí lẽ: 'Các ngươi thấy sự bất công mà không hề biết lo lắng, thấy nhục nhã mà không hề biết xấu hổ.'
- Dẫn chứng: 'Thích chọi gà hoặc say mê tiếng hát làm niềm vui.'
Câu 5. Lập luận của Trần Quốc Tuấn để thuyết phục các tướng lĩnh lắng nghe lời khuyên của chủ tướng.
- Phân biệt rõ ràng giữa lẽ phải và lẽ sai.
- Khuyến khích và động viên tinh thần các tướng sĩ học tập văn bản 'Binh thư yếu lược'.
Sau khi đã đọc
Trả lời câu hỏi
Câu 1. Mục đích của bài diễn văn mà Trần Quốc Tuấn viết là gì?
Khuyến khích tinh thần phê phán kẻ thù, khích lệ quyết tâm của binh lính chống giặc cứu nước, thuyết phục họ tập trung vào việc học Binh thư yếu lược.
Câu 2. Đánh giá cấu trúc của bài diễn văn và đề cập rõ vai trò của từng phần trong việc thực hiện mục đích của nó.
- Bài diễn văn được chia thành 4 phần.
- Phần 1. Từ đầu đến “vẫn giữ lấy hình tượng tốt”: trình bày những tấm gương của các trung thần nghĩa sĩ.
- Phần 2. Tiếp theo đến “ta cũng thấy mừng”: phơi bày tội ác của địch và lòng căm thù của một chủ tướng.
- Phần 3. Tiếp theo đến “phản ánh phải chăng?”: lỗi lầm của tướng sĩ dưới trướng.
- Phần 4. Còn lại: kêu gọi tướng sĩ tập trung vào việc học hỏi Binh thư yếu lược.
- Vai trò của từng phần:
- Phần 1: qua ví dụ của những trung thần xưa để khích lệ binh sĩ, nhấn mạnh rằng những trung thần như vậy sẽ trở thành hình mẫu được ghi nhận trong lịch sử, từ đó thúc đẩy lòng trách nhiệm của nam nhi đối với đất nước.
- Phần 2: đánh thức lòng căm thù giặc của binh sĩ, giúp họ hiểu được tâm hồn của một chủ tướng.
- Phần 3: nhắc lại lòng biết ơn của Trần Quốc Tuấn đối với binh sĩ để tôn trọng trung thành và lối sống theo đạo lý, qua đó chỉ ra sai lầm của binh sĩ và cần phải sửa đổi.
- Phần 4: mời gọi binh sĩ tập trung vào việc học tập Binh thư yếu lược.
Câu 3. Xin vui lòng chỉ ra điểm tương đồng của các cặp nhân vật lịch sử được đề cập ở đầu bài diễn văn. Tác giả đã sử dụng hành động của tám cặp nhân vật này để chứng minh điều gì?
- Điểm chung: họ đều là những bậc trung thần nghĩa sĩ.
- Chứng minh: những tấm gương của những trung thần nghĩa sĩ sẽ được ghi nhận trong lịch sử.
Câu 4. Để kích động những cảm xúc mạnh mẽ trong lòng các tướng lĩnh và thuyết phục họ, Trần Quốc Tuấn đã đề cập đến nhiều hiện tượng thực tế. Đó là những hiện tượng gì?
Để kích động những cảm xúc mạnh mẽ trong lòng các tướng lĩnh và thuyết phục họ, Trần Quốc Tuấn đã đề cập đến:
- Sự tồi tệ và tội ác của kẻ thù:
- Đi lại tự do ngoài đường.
- Làm phản triều đình, bắt nạt dân chúng.
- Đòi ngọc lụa, thu tiền bạc.
- Những suy nghĩ, hành động của chủ tướng:
- Đau đớn đến mức không thể ăn, không thể ngủ; mong muốn tiêu diệt, đánh đuổi kẻ thù, dù phải hy sinh bản thân
- Cung cấp mọi điều kiện thuận lợi cho các tướng lĩnh trong công việc; quan tâm nâng cao chất lượng cuộc sống của các tướng lĩnh
- Chia sẻ niềm vui và nỗi buồn như người thân, sống và chết cùng với các tướng lĩnh
- Những hành động của các tướng lĩnh:
- “nhìn thấy sự bất công mà không biết lo, thấy nước bất công mà không biết xấu hổ”
- “làm tướng phải phục vụ triều đình, nhưng không biết tức giận khi phải phục vụ kẻ thù”
- Mải mê theo đuổi niềm vui cá nhân, chỉ quan tâm đến gia đình riêng
Câu 5. Tác giả đã sử dụng những bằng chứng và lý lẽ nào để chứng minh các tướng lĩnh đã suy nghĩ, hành động không đúng?
- Lí lẽ: nhắc lại lòng biết ơn với các tướng lãnh, chỉ trích hành động vô lý và khẳng định thái độ đúng đắn là cần phải cảnh giác
- Bằng chứng:
- Ngươi nhìn thấy sự bất công mà không biết lo, thấy nước bất công mà không biết xấu hổ. Làm tướng phải phục vụ triều đình, nhưng không biết tức giận;...
- Hoặc vui vẻ chơi bời, hoặc lạm dụng trò đánh bạc; hoặc thích vui đùa ở ngoại ô, hoặc quên mình trong tình thương gia đình; hoặc quên việc nước vì vật chất, hoặc đánh bắn vô tình; hoặc thích uống rượu, hoặc mê mải âm nhạc.
- Nếu có kẻ Mông Thát xâm nhập… tướng sẽ thất bại.
Câu 6. Tác giả đã chọn cách diễn đạt như thế nào để lời diễn văn có tác động mạnh mẽ đến nhận thức và tình cảm của các tướng lãnh? Hãy phân tích một ví dụ mà bạn cho là đặc trưng cho cách diễn đạt đó.
- Sử dụng ngôn từ chứa đựng lòng tôn kính, lòng biết ơn.
- Sử dụng hình thức hỏi nhưng vẫn khẳng định mạnh mẽ.
- Thay đổi nhịp điệu câu văn từ sôi nổi, quyến rũ đến chậm rãi, sâu lắng; đôi khi tình cảm, dễ thấm.
- Mô tả sắc nét qua hình ảnh sinh động.
- Diễn đạt sự ấn tượng mạnh mẽ bằng cách kết hợp các phương tiện ngôn ngữ một cách hiệu quả.
Câu 7. Với tư cách là chủ tướng, Trần Quốc Tuấn đã sử dụng những lý lẽ nào để kêu gọi các tướng lãnh phải rèn luyện võ nghệ, học tập cuốn Binh thư yếu lược, chuẩn bị cho việc chống giặc, bảo vệ nước nhà?
- Các tướng lãnh phải luôn cẩn trọng, không để “mất bò mới lo làm chuồng”.
Các tướng lãnh cần chăm chỉ rèn luyện võ nghệ, học tập binh thi thì có thể trở thành những người tài năng, đánh bại kẻ thù, mang lại cuộc sống tốt đẹp cho mọi người, trong đó có cả bản thân các tướng lãnh. - Các tướng lãnh chỉ có một lựa chọn là chăm chỉ rèn luyện võ, học tập binh thư yếu lược, nếu không sẽ trở thành kẻ thù của chủ tướng.
Câu 8. Từ bài diễn văn này, em rút ra được bài học gì cho bản thân khi viết một bài văn luận?
- Đưa ra lý lẽ, bằng chứng thuyết phục
- Lập luận rõ ràng, sắc bén
- Kết hợp sử dụng các phương tiện nghệ thuật hỗ trợ.
Viết kết nối với đọc
Đề bài: Viết một đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) về một truyền thống đáng tự hào của dân tộc Việt Nam.
Gợi ý:
Từ ngàn xưa, dân tộc Việt Nam đã nuôi dưỡng lòng biết ơn, tinh thần tương thân tương ái, tạo nên một truyền thống đáng tự hào. Từ thời xa xưa, tổ tiên chúng ta đã tổ chức lễ hội, thờ cúng tổ tiên, tôn vinh công ơn các anh hùng dũng cảm như lễ hội Đền Hùng, hội Gióng, hội Gò Đống Đa... Bác Hồ - người cha già yêu dấu của dân tộc - cũng đã dạy dỗ thế hệ sau: “Các vua Hùng đã xây dựng nước nhà, chúng ta phải cùng nhau bảo vệ nền đất nước”. Ở thời điểm hiện tại, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, động viên những bà mẹ Việt Nam anh hùng để ghi nhận hy sinh của họ cho sự độc lập của đất nước. Hằng năm, chúng ta có rất nhiều ngày lễ để tri ân những đối tượng, ngành nghề như Ngày Nhà giáo Việt Nam (20 tháng 11), Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27 tháng 2), Ngày Phụ nữ Việt Nam (20 tháng 10). Trong những dịp này, mỗi người đều dành cho họ lời cảm ơn và những lời chúc tốt đẹp, thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với sự cống hiến của họ. Thế hệ trẻ cần phải tiếp tục giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp này của dân tộc, nhớ mãi câu 'Uống nước nhớ nguồn', 'Ăn quả nhớ kẻ trồng cây', để biết trân trọng cuộc sống và biết ơn những người đã hy sinh vì dân tộc.'
