Buzz
Chiếc thuyền ngoài xa là một trong những truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu, được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 12.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 12: Chiếc thuyền ngoài xa. Mời bạn theo dõi chi tiết ngay sau đây.
Soạn bài về Chiếc thuyền ngoài xa - Mẫu 1
(1). Bắt đầu
Tổng quan về nhà văn Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
(2). Nội dung chính
a. Tổng quan về nội dung tác phẩm
Trong tập truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của nhà văn Nguyễn Minh Châu (1987), có một câu chuyện ngắn mang tên như vậy.
b. Phát hiện của họa sĩ nhiếp ảnh Phùng
* Khám phá về mỹ thuật
- Tình huống: Theo yêu cầu của cấp trên, họa sĩ nhiếp ảnh Phùng ra biển chụp ảnh cảnh biển buổi sáng với sương mù.
- Đó là khoảnh khắc mà Phùng phát hiện ra là “cảnh trời có giá trị nhất”:
- Đánh giá về “bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, “Mũi thuyền in một nét mơ hồ... vào bời”, là một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích.
- Đây là một khung cảnh tuyệt vời của thiên nhiên, cuộc sống nhìn từ xa.
- Tâm trạng của họa sĩ Phùng: rối bời trước vẻ đẹp: “trong lòng như có cái gì bóp nghẹt lại”, nhận ra rằng “chính vẻ đẹp là đạo lý”.
* Khám phá về bức tranh cuộc sống đầy mâu thuẫn
- Từ chiếc thuyền nhỏ xinh đẹp trước đó, Phùng nhìn thấy: Cảnh bạo lực trong gia đình của người phụ nữ hàng chài.
- Thái độ của Phùng: “ngạc nhiên đến mức trong vài phút đầu, tôi chỉ đứng ngắm mê mệt”.
- Ý nghĩa:
- Đằng sau vẻ đẹp của cảnh vật bên ngoài là sự đen tối của cuộc sống bị che đậy.
- Họa sĩ cần phải có cái nhìn toàn diện về cuộc sống.
c. Câu chuyện về người phụ nữ tại tòa án huyện
- Vẻ đẹp của người phụ nữ hàng chài:
- Một người phụ nữ hiền lành, nhút nhát: Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên ly hôn, chị ta van xin “con xin quý tòa … đừng bắt con rời bỏ nó”.
- Một người phụ nữ trải qua nhiều sóng gió: “Trong lòng các chú tốt lành, nhưng các chú không phải là những kẻ làm ăn…”
- Một người phụ nữ hy sinh vì tình yêu: Chị nhận lỗi lầm cho mình “Giá như tôi sinh ra ít hơn…”, chị hiểu biết nỗi khổ của chồng “người đàn ông thực sự không phải là một kẻ dữ tợn, tàn ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống bất công. Người chồng là điểm tựa khi biển động…”.
- Một người phụ nữ yêu thương đầy tình thương: “Chúng tôi ở trên thuyền cần sống vì con cháu chúng tôi…”, “Niềm vui lớn nhất là khi nhìn con cháu ăn no…”...
- Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người phụ nữ quyết không rời bỏ chồng:
- Cảm thấy tức giận, phẫn nộ trước tình hình khó khăn của người phụ nữ hàng chài.
- Sau khi nghe chia sẻ của người phụ nữ, họ cảm thấy như có “một cái gì đó vừa mới vỡ ra”.
=> Ý nghĩa: Cần phải có cái nhìn toàn diện về cuộc sống, không chỉ nhìn vào bề ngoài mà phải đánh giá toàn bộ bản chất của vấn đề.
(3). Kết bài
Đánh giá về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
Soạn bài Chiếc thuyền ngoài xa - Mẫu 2
Soạn văn Chiếc thuyền ngoài xa chi tiết
I. Tác giả
- Nguyễn Minh Châu (1930 - 1989) sinh ra tại làng Thơi, xã Quỳnh Hải (nay là Sơn Hải), huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
- Vào đầu năm 1950, ông gia nhập quân đội và theo học tại Trường Sĩ quan Lục quân Trần Quốc Tuấn.
- Từ năm 1952 đến năm 1958, ông tham gia công tác và chiến đấu tại Sư đoàn 320.
- Năm 1963, Nguyễn Minh Châu chuyển đến làm việc tại Phòng Văn nghệ quân đội, sau đó chuyển sang làm việc tại tạp chí Văn nghệ Quân đội.
- Năm 2000, ông được vinh dự trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
- Một số tác phẩm nổi bật của ông bao gồm:
- Tiểu thuyết: Cửa sông (1967), Dấu chân người lính (1972), Lửa từ những ngôi nhà (1977)...
- Tập truyện ngắn: Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (1983), Bến quê (1987)...
- Các tác phẩm viết cho thiếu nhi: Từ giã tuổi thơ (tiểu thuyết, 1974), Đảo đá kỳ lạ (1985)...
- Tiểu luận phê bình: Trang giấy trước đèn (1994)
II. Nội dung
1. Nguyên cớ
Trong tập truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của nhà văn Nguyễn Minh Châu (1987) được chọn lựa truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”.
2. Kết cấu
Gồm 3 phần:
- Phần 1: Từ phần đầu đến “Như trong câu chuyện cổ đầy quái đản, chiếc thuyền lưới vó đã mất”. Hai phát hiện của họa sĩ nhiếp ảnh Phùng.
- Phần 2: Tiếp tục đến “Ông lão lẩm bẩm, vẫn không rời mắt khỏi chiếc thuyền đang chống chọi với sóng gió giữa phá”. Câu chuyện về cuộc đời của người phụ nữ bán cá.
- Phần 3. Phần còn lại. Họa sĩ Phùng chia sẻ về bức ảnh được chọn cho bộ lịch năm đó.
3. Tóm tắt
Theo yêu cầu từ trưởng phòng, Phùng phải đi tới miền Trung để thực hiện bộ ảnh chào mừng năm mới. Đây cũng là nơi mà anh đã tham gia chiến đấu trong thời gian chống lại quân Mỹ. Sau khi tìm hiểu và chọn chủ đề cho bộ lịch là chiếc thuyền đánh cá trong một buổi bình minh, anh hoàn thành bộ ảnh và quay về bờ, nhưng bất ngờ chứng kiến một người đàn ông hàng chài lớn đánh đập một phụ nữ. Phác, một đứa trẻ, chạy ra can ngăn, nhưng cảnh tượng khốn khổ này diễn ra một cách liên tục. Phùng quyết định can ngăn nhưng bị đánh bại. Sau đó, Chánh án Đẩu, người bạn của Phùng, mời người phụ nữ lên tòa án huyện để giải quyết vụ việc. Tại đây, Đẩu khuyên người phụ nữ rời bỏ chồng độc ác của mình. Người phụ nữ giải thích về nguyên nhân của sự việc và nói về cuộc sống với người chồng của mình. Phùng và Đẩu hiểu rằng dù bị bạo hành về thể xác, người phụ nữ và con cái cô ấy cần một người đàn ông chịu trách nhiệm và lo lắng cho gia đình. Phùng nhận ra rằng chỉ nhìn vào bề ngoài không đủ để hiểu mọi thứ.
III. Đọc - hiểu văn bản
1. Hai phát hiện của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng
a. Khám phá trong nghệ thuật
- Tình huống:
- Để có thể xuất bản một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển, quản lý đã đề xuất nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng thực hiện chụp ảnh thực tế để bổ sung một bức ảnh về cảnh biển buổi sáng có sương mù.
- Khi thăm Đẩu - người bạn cũ trong chiến đấu, Phùng đã đến một vùng biển từng là chiến trường cũ.
- Phùng đã cố gắng chụp ảnh trong mấy buổi sáng nhưng vẫn không thành công. Sau gần một tuần, anh quyết định chọn bức ảnh của một con thuyền thu lưới vào buổi bình minh cho tờ lịch.
- Phát hiện về “cảnh trời quý giá” mà Phùng nhận ra:
- Đánh giá một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ, Mũi thuyền in vào bờ, tạo nên một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích.
- Đây là cảnh tượng kỳ diệu của thiên nhiên, cuộc sống khi nhìn từ xa.
- Tâm trạng của họa sĩ Phùng: bối rối trước vẻ đẹp: “trong lòng như có điều gì bóp nghẹt”, nhận ra rằng “chính vẻ đẹp là đạo đức”. Đó là niềm hạnh phúc của nghệ sĩ khi gặp gỡ vẻ đẹp, anh nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.
b. Khám phá về bức tranh cuộc sống đầy nghịch lý
- Từ chiếc thuyền nhỏ đẹp đẽ trước đó, Phùng nhận ra:
- Một phụ nữ xấu xí thô kệch, mệt mỏi bước ra và một ông chồng với lưng rộng, tóc quạ, đôi mắt dữ tợn cùng bước ra từ con thuyền.
- Ông chồng tàn ác, hung ác: “dùng thắt lưng đánh vào lưng phụ nữ”, “vừa đánh vừa nguyền rủa với giọng nói rên rỉ đau đớn”.
- Đứa bé Phác yêu quý mẹ, căm hận cha…”
- Thái độ của Phùng: “ngạc nhiên đến mức trong nháy mắt đầu tiên, tôi chỉ có thể đứng im mà nhìn”. Phùng bất ngờ nhận ra bản chất thực sự của vẻ đẹp mà anh vừa bắt gặp.
- Ý nghĩa:
- Phía sau vẻ đẹp của cảnh sắc là sự tối tăm của cuộc sống bị che giấu.
- Nghệ sĩ cần có cái nhìn toàn diện về cuộc sống.
2. Câu chuyện về người phụ nữ tại tòa án huyện
* Nét đẹp của người phụ nữ làm nghề chài:
- Về ngoại hình: quanh năm vượt sóng biển, độ tuổi trên bốn mươi, hình dáng mạnh mẽ nhưng gồ ghề của phụ nữ biển, áo bạc rách rưới, quần ướt sũng…
=> Hình ảnh một phụ nữ xấu xí, bị nhục nhã và đau khổ.
- Tính cách:
- Một phụ nữ hiền lành, nhút nhát: Khi chánh án Đẩu đề nghị cô nên ly hôn, cô ấy van xin “con lạy quý tòa … đừng bắt con bỏ nó”.
- Một phụ nữ từng trải: “Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu phải là người làm ăn…”
- Một phụ nữ hy sinh: Nhận mọi lỗi lầm về mình “Giá tôi đẻ ít đi…”, hiểu được nỗi khổ của chồng “người đàn ông bản chất vốn không phải kẻ vũ phu, độc ác, anh ta chỉ là nạn nhân của cuộc sống đói khổ. Người chồng là chỗ dựa khi có biển động…”.
- Một phụ nữ giàu tình yêu thương: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ…”, “Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con chúng nó được ăn no”...
- Qua câu chuyện và thái độ của người phụ nữ, có thể thấy phụ nữ là biểu tượng của những đau khổ, sự tàn nhẫn và số phận bi thảm. Tuy nhiên, cô ấy lại có một trái tim nhân từ, tràn đầy tình yêu và sâu sắc.
* Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người phụ nữ quyết không bỏ chồng:
- Cảm thấy tức giận, không hài lòng trước hoàn cảnh của người đánh cá.
- Sau khi lắng nghe chia sẻ của người phụ nữ, anh ta cảm thấy như có “một điều gì đó vừa mới hiện ra”.
=> Ý nghĩa: Cần có cái nhìn đa chiều về cuộc sống, không nên đánh giá toàn bộ bản chất của vấn đề chỉ dựa trên hiện tượng.
Soạn văn tổng kết về Chiếc thuyền ngoài xa
I. Giải đáp câu hỏi
Câu 1. Phát hiện đầu tiên của nghệ sĩ nhiếp ảnh là gì? Anh ấy đã phát hiện ra điều gì về vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa trên biển sớm sương mù?
* Phát hiện đầu tiên của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng là phát hiện về nghệ thuật.
* Anh ấy đã phát hiện ra rằng vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa là một “cảnh trời cho đắt giá”:
- Anh nhận xét “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, “Mũi thuyền in một nét mơ hồ...vào bời”, một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích.
- Đây là cảnh tượng kỳ diệu của thiên nhiên, cuộc sống khi nhìn từ xa.
- Tâm trạng của họa sĩ Phùng: bối rối trước vẻ đẹp: “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân vẻ đẹp chính là đạo đức”. Đây là niềm hạnh phúc của nghệ sĩ khi bắt gặp vẻ đẹp, anh ấy nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.
Câu 2. Phát hiện thứ hai của nghệ sĩ nhiếp ảnh chứa đựng nghịch lý. Anh đã thấy và phản ứng thế nào trước những gì diễn ra ở gia đình thuyền chài?
- Phát hiện thứ hai của nghệ sĩ nhiếp ảnh là về bức tranh cuộc sống đầy nghịch lý.
- Thái độ của Phùng: “kinh ngạc đến mức trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”. Phùng ngỡ ngàng nhận ra bản chất thực sự của vẻ đẹp anh vừa bắt gặp.
Câu 3. Câu chuyện về người phụ nữ ở tòa án huyện nói lên điều gì?
- Câu chuyện về người phụ nữ hàng chài đã thể hiện một thực tế khó khăn mà con người phải đối diện trong cuộc sống.
Một hình ảnh đầy sức mạnh của người phụ nữ, mặc dù có vẻ ngoài nhỏ nhắn và yếu đuối, nhưng thực ra lại là người mạnh mẽ, thông thái và hy sinh tất cả cho tình yêu với con cái.
Cuộc sống không phải lúc nào cũng đơn giản như ta nghĩ, đòi hỏi ta phải có cái nhìn sâu xa, đa chiều để hiểu rõ hơn về bản chất của nó và khám phá ra những vẻ đẹp tiềm ẩn sau lớp vỏ xấu xí, thô kệch.
Câu 4. Phản ánh cảm nhận về các nhân vật: người phụ nữ sống ở vùng biển, ông lão tàn ác, chị em của Phác, nghệ sĩ ảnh đam mê.
- Người phụ nữ sống ở vùng biển: Một hình ảnh đầy lòng hiếu thảo của người phụ nữ, mặc dù không được xinh đẹp nhưng lại là người giàu lòng hy sinh, yêu thương con cái.
- Ông lão tàn ác: Là kẻ gây ra nhiều đau khổ cho người thân nhưng cũng là nạn nhân của cuộc sống khắc nghiệt.
- Những người chị em của Phác: Những đứa trẻ yêu thương mẹ mình sâu đậm, nhưng lại phải trải qua cuộc sống đầy bất hạnh khi chứng kiến bạo lực gia đình.
- Nhiếp ảnh gia Phùng: Một nghệ sĩ nhiếp ảnh nhạy cảm, đầy lòng nhân ái.
Câu 5. Phong cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm này có điểm gì đặc biệt?
Những phát hiện đầy liên tục:
- Khám phá ra vẻ đẹp tuyệt vời của cảnh quan ngoại ô khi nhìn từ xa chiếc thuyền.
- Khám phá ra cảnh tượng khủng khiếp của cuộc sống trong gia đình ngư dân khi chiếc thuyền lại gần bờ.
- Phát hiện vẻ đẹp ẩn sau lớp vỏ của người phụ nữ thông qua cuộc trò chuyện tại tòa án huyện.
=> Qua những phát hiện này, nhà văn đã truyền đạt triết lý nghệ thuật của mình.
Câu 6. Sự đặc biệt của ngôn ngữ kể chuyện và ngôn ngữ của nhân vật trong truyện là gì?
- Ngôn ngữ kể chuyện: sử dụng góc nhìn cá nhân - lời của nhân vật Phùng - một nghệ sĩ, tạo ra một góc nhìn chân thực độc đáo.
- Ngôn ngữ của các nhân vật: sống động, phản ánh đúng tính cách của mỗi người.
II. Bài tập Thực hành
Nhân vật nào trong truyện ảnh hưởng sâu sắc nhất đến anh (chị)? Tại sao?
- Học sinh chọn một nhân vật mà họ cảm thấy ấn tượng.
- Gợi ý: Nhân vật phụ nữ làm nghề ngư dân.
Lý do: Đây là một người phụ nữ giàu lòng hy sinh, yêu thương - biểu tượng đẹp cho phụ nữ Việt Nam. Qua câu chuyện về nhân vật này, độc giả cũng rút ra một bài học sâu sắc. Cuộc sống không thể đơn giản, một chiều mà phải có cái nhìn đa chiều, đa diện.
Soạn bài Chiếc Thuyền Xa - Mẫu 3
I. Trả lời Câu hỏi
Câu 1. Phát hiện đầu tiên của nghệ sĩ nhiếp ảnh là gì? Anh ấy đã phát hiện ra điều gì về vẻ đẹp của chiếc thuyền xa trên biển mờ sương?
- Phát hiện đầu tiên là phát hiện về nghệ thuật.
- Anh đã phát hiện ra vẻ đẹp của chiếc thuyền xa trên biển sớm mù sương:
- “một khung cảnh quý giá”
- “một tác phẩm nghệ thuật của một danh họa thời cổ”
- “một vẻ đẹp đơn giản và toàn diện”
Câu 2. Phát hiện thứ hai của nghệ sĩ nhiếp ảnh mang tính nghịch lý. Anh ta đã nhìn thấy và cảm nhận thế nào trước những gì diễn ra trong gia đình thuyền chài?
- Phát hiện thứ hai là bức tranh về cuộc sống đầy nghịch lý
- Tư duy của Phùng: “đến mức trong vài phút đầu tiên, tôi chỉ có thể ngạc nhiên và nhìn mê mệt”...
Câu 3. Câu chuyện về người phụ nữ ở tòa án huyện thể hiện điều gì?
Câu chuyện về người phụ nữ làm nghề đánh cá thể hiện một khía cạnh thực tế của cuộc sống phụ nữ. Người phụ nữ này ban đầu có vẻ yếu đuối và cam chịu, nhưng thực ra lại là người mạnh mẽ, sâu sắc hiểu biết về cuộc sống, giàu lòng hy sinh và sống vì con cái.
=> Cuộc sống không thể hiểu một cách đơn giản, một chiều mà cần có cái nhìn đa chiều, đa diện để thấu hiểu đúng bản chất của mọi vấn đề và khám phá những vẻ đẹp ẩn sau lớp vỏ xấu xí, thô kệch của cuộc sống.
Câu 4. Đánh giá về các nhân vật: người phụ nữ sống ở vùng biển, ông lão độc ác, chị em của Phác, nghệ sĩ nhiếp ảnh.
- Người phụ nữ sống ở vùng biển: Một phụ nữ xấu xí, ít học vấn nhưng sâu sắc hiểu biết về cuộc sống, giàu lòng hy sinh và tình thương.
- Ông lão độc ác: Là kẻ gây ra đau khổ cho người thân trong gia đình và cũng là nạn nhân của cuộc sống thực tế.
- Chị em của Phác: Những đứa trẻ được nuôi dưỡng trong tình yêu thương và lòng hiếu thảo.
- Nghệ sĩ ảnh Phùng: Một nghệ sĩ nhạy cảm, tinh tế và giàu lòng trăn trở.
Câu 5. Cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm này có điều gì độc đáo?
Tình huống trong truyện đầy bất ngờ: Sau vẻ đẹp của con thuyền là hình ảnh đau lòng của cuộc sống bạo lực trong gia đình hàng chài; Một phụ nữ xấu xí, ít học vấn nhưng lại sâu sắc hiểu biết, rộng lượng và giàu tình thương.
Câu 6. Ngôn ngữ kể chuyện và ngôn ngữ của nhân vật trong truyện có điều gì đáng chú ý?
- Ngôn ngữ kể chuyện: Sử dụng góc nhìn cá nhân - lời của nhân vật Phùng - một nghệ sĩ, tạo ra một góc nhìn trần thuật độc đáo.
- Ngôn ngữ của nhân vật: Sống động, phản ánh đúng tính cách của từng người.
II. Bài Tập Thực Hành
Nhân vật nào trong truyện gây ấn tượng sâu sắc nhất với bạn? Tại sao?
- Học sinh chọn một nhân vật theo ý thích của mình.
- Gợi ý:
Nhân vật ấn tượng nhất với tôi là Phùng. Anh ấy là một nghệ sĩ nhạy cảm, đam mê công việc. Không chỉ thế, anh còn có lòng yêu thương sâu sắc, biết chia sẻ và đồng cảm với mọi người.
