Buzz
Chuẩn bị bài học Lặng lẽ ở Sa Pa trang 15 đến 22, bản tóm tắt ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ nội dung theo sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức giúp học sinh chuẩn bị bài văn 8 một cách dễ dàng.
Chuẩn bị bài học Lặng lẽ ở Sa Pa - bản tóm tắt ngắn gọn nhất Kết nối tri thức
* Trước khi đọc
Câu hỏi 1 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về những người đang sống ở nơi xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm.
Trả lời:
- Suy nghĩ về những người đang sống ở nơi xa xôi, hẻo lánh và làm các công việc vất vả, âm thầm: yêu quý, cảm phục, ngưỡng mộ, biết ơn, tự hào,…
* Đọc đoạn văn
Gợi ý trả lời câu hỏi từ đoạn văn
1. Hình dung: Khung cảnh tự nhiên ở Sa Pa.
- Đẹp một cách đặc biệt, lãng mạn với ánh nắng, gió, mây, rừng thông, cây cỏ,…
2. Theo dõi: Lời giới thiệu của lái xe về một thanh niên.
- Một chàng trai 27 tuổi! Sống trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m, làm việc về dự báo thời tiết và địa lý vật lý. Sống một mình trên đỉnh núi, xung quanh chỉ có cây cỏ và mây mù phủ lạnh lẽo,…
3. Theo dõi: Thái độ của chàng trai khi chào đón khách đến thăm.
- Hòa nhã, phấn khởi, tươi sáng, thân thiện, chân thành,…
4. Theo dõi: Lời kể của chàng trai về công việc của mình tại trạm khí tượng.
- Lời kể nhiệt tình, hào hứng, chân thành của chàng trai về công việc của mình tại trạm khí tượng. Công việc yêu cầu sự tỉ mỉ, chính xác và tinh thần trách nhiệm cao.
5. Suy luận: Vì sao họa sĩ cảm thấy lúng túng?
- Bởi vì ông đã bắt gặp một điều mà ông luôn mong muốn biết, chỉ cần một nét để khẳng định một tâm hồn, kích thích một ý tưởng sáng tạo, một nét vẽ đơn giản là đủ để làm cho một cuộc hành trình trở nên đáng giá.
6. Theo dõi: Những chia sẻ của chàng trai về công việc của mình.
- Những chia sẻ rất chân thành và lạc quan.
7. Theo dõi: Cảm xúc của hoạ sĩ khi đối diện với bức chân dung của anh thanh niên.
- Khi gặp anh thanh niên, hoạ sĩ dường như đã tìm được nguồn cảm hứng và ý tưởng cho tác phẩm nghệ thuật của mình. Ông cảm thấy bối rối, nhận ra sự vô dụng của nghệ thuật trước vẻ đẹp giản dị nhưng tuyệt vời của cuộc sống: Chao ôi, gặp một người như anh ta thật là một cơ hội hiếm có cho sáng tạo, nhưng hoàn thành tác phẩm lại là một hành trình dài,…
8. Suy luận: Tại sao hoạ sĩ quyết định vẽ bức chân dung của anh thanh niên ngay từ lần gặp đầu tiên?
- Bởi vì chàng trai đó quá đáng yêu nhưng lại làm cho ông cảm thấy khó khăn. Những điều khiến mọi người suy nghĩ về anh ta. Và những suy nghĩ của anh ta ở nơi vắng vẻ trên đỉnh Yên Sơn, cao 2600m, khiến cho mọi người phải suy nghĩ. Những suy nghĩ đúng đắn luôn khiến cho những điều khác trong tâm trí của người khác bừng tỉnh.
9. Suy luận: Họa sĩ và kỹ sư có cảm xúc ra sao khi chia tay anh thanh niên?
- Khi phải chia tay anh thanh niên, hoạ sĩ và kỹ sư rất xúc động, lưu luyến,…
* Sau khi đọc
Bản tóm tắt : Truyện miêu tả thành công cuộc sống của người lao động bình thường, nhưng tập trung vào anh chàng trẻ làm công tác khí tượng một mình trên đỉnh núi cao. Điều này làm nổi bật vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc im lặng.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Xác định chủ đề của truyện ngắn Lặng lẽ ở Sa Pa.
Trả lời:
Các lao động đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của đất nước, thể hiện thông qua những công việc khiêm tốn họ thực hiện trong những năm 1970.
Câu 2 (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tóm tắt nội dung và nhận xét về cốt truyện.
Trả lời:
- Tóm tắt: “Lặng lẽ Sa Pa” kể về cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa ông họa sĩ, cô kỹ sư và anh chàng trẻ 27 tuổi làm công tác khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn (Sa Pa, Lào Cai). Trong cuộc gặp gỡ ngắn, anh thanh niên chia sẻ về công việc đơn giản nhưng khó khăn và cô đơn. Ông họa sĩ cảm nhận được vẻ đẹp trong tâm hồn của anh và muốn vẽ chân dung anh. Tuy nhiên, anh thanh niên khiêm tốn từ chối và giới thiệu những người khác mà anh cho là đáng vẽ hơn mình. Cuộc gặp gỡ này để lại ấn tượng sâu sắc về những con người lao động tại Sa Pa.
- Nhận xét cốt truyện: Cốt truyện đơn giản. Câu chuyện xoay quanh cuộc gặp gỡ giữa ông họa sĩ, cô kỹ sư và anh thanh niên làm việc tại trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn.
Câu 3 (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Mô tả nhân vật anh thanh niên dựa vào ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, hoàn cảnh sống, công việc và mối quan hệ với nhân vật khác.
Trả lời:
|
Độ tuổi và ngoại hình |
Hai mươi bảy tuổi, tầm vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ,… |
|
Hoàn cảnh sống |
Sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo; căn nhà ba gian rất gọn gàng, ngăn nắp; có niềm vui đọc sách,… |
|
Công việc |
Làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét: đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu; gian khổ nhất là làm việc lúc một giờ sáng, gió tuyết và lặng im bên ngoài như chỉ chực đợi mình ra là ào ào xô tới,… |
|
Lời nói |
Lời tâm sự của anh thanh niên với ông họa sĩ và cô kĩ sư về công việc của mình; lời giới thiệu những người khác xứng đáng hơn mình để ông họa sĩ vẽ chân dung. |
|
Hành động |
Lấy khúc cây chắn ngang đường để gặp mọi người, trao bó hoa cho cô kĩ sư trẻ,… |
|
Cảm xúc, suy nghĩ về công việc và cuộc sống |
Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được?; Nhưng từ hôm ấy, cháu sống thật hạnh phúc,… |
|
Quan hệ với các nhân vật khác |
Anh gửi bác lái xe củ tam thất vì “bác gái vừa ốm dậy”. Anh trao bó hoa đã cắt cho cô kĩ sư nông nghiệp trong lần đầu gặp gỡ, “ấn cái làn trứng” vào tay ông họa sĩ để mọi người ăn trưa. |
→ Nhận xét về tính cách của anh thanh niên:
+ Có ước mơ sống đẹp đẽ.
+ Đam mê công việc, có tinh thần trách nhiệm cao.
+ Tích cực, yêu thích cuộc sống.
+ Khiêm nhường, hòa nhã.
+ Tận tâm, chu đáo, trân trọng tình cảm của người thân,…
Câu 4 (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Nhận biết nhân vật anh thanh niên qua cảm nhận và suy nghĩ của bác lái xe, ông họa sĩ, và cô kỹ sư nông nghiệp trẻ. Cách xây dựng nhân vật như vậy mang lại ảnh hưởng tích cực như thế nào?
Trả lời:
- Thông qua sự giới thiệu ban đầu của bác lái xe, quan sát và suy ngẫm của ông họa sĩ, cùng với cảm nhận của cô kỹ sư trẻ trong nông nghiệp.
- Thông qua những góc nhìn đa chiều, cách xây dựng nhân vật này tạo ra ảnh hưởng tích cực, giúp người đọc hiểu sâu hơn về tính cách và giá trị của nhân vật trong câu chuyện.
- Hiệu ứng: Nhân vật anh thanh niên được thể hiện qua góc nhìn của nhiều nhân vật khác. Từ đó, tính cách của nhân vật trở nên tỏa sáng, lấp lánh mà vẫn giữ được sự chân thực.
Câu 5 (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tìm ra một số chi tiết thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật ông họa sĩ về con người và nghệ thuật. Dựa trên đó, đánh giá vai trò của nhân vật này trong tác phẩm.
Trả lời:
- Chi tiết thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật ông họa sĩ về con người và nghệ thuật trong tác phẩm:
+ Khi gặp anh thanh niên, ông họa sĩ dường như đã tìm thấy cảm hứng, ý tưởng cho sáng tác nghệ thuật của mình: Bởi vì ông đã bắt gặp một điều thực sự mà ông vẫn mong muốn, một chi tiết đơn giản đủ để thể hiện một tâm hồn, kích thích ý tưởng sáng tạo, một chi tiết đơn giản mới đủ để tạo ra giá trị trong một hành trình dài.
+ Ông họa sĩ cảm thấy lúng túng, nhận ra sự bất lực của nghệ thuật trước cuộc sống giản dị nhưng đẹp đẽ: Ôi, khi gặp một con người như anh ta là một cơ hội hiếm hoi cho sáng tạo, nhưng hoàn thành một tác phẩm còn là một hành trình xa xôi,…
- Nhân vật ông họa sĩ có vai trò quan trọng trong tác phẩm. Ông là một nghệ sĩ trưởng thành, có cái nhìn sâu sắc về cuộc sống. Tác phẩm chủ yếu được truyền đạt thông qua góc nhìn, cảm nhận và suy nghĩ của ông. Qua nhân vật này, nhà văn Nguyễn Thành Long muốn chia sẻ những suy tư, trăn trở của mình về con người và nghệ thuật. Nhân vật ông họa sĩ đã làm cho tác phẩm trở nên sâu sắc hơn về mặt tư tưởng.
Câu 6 (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bức tranh về thiên nhiên Sa Pa đã tạo ra không khí thơ mộng cho tác phẩm. Hãy chọn một đoạn văn miêu tả Sa Pa mà bạn ấn tượng nhất và chia sẻ cảm nhận của bạn.
Trả lời:
Ví dụ đoạn văn: “Ánh nắng bắt đầu len lỏi,..., len lỏi dưới bóng xe.”
Đoạn văn trên giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp tuyệt vời của Sa Pa với ánh nắng rực rỡ, rừng xanh mênh mông, những cành thông reo rắt trong nắng, và màu tím của hoa cà. Thiên nhiên hiện lên trước mắt như một bức tranh sống động với sự hòa quyện của ánh nắng, gió, và mây trời giữa vùng núi cao Sa Pa.
Câu 7 (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tác phẩm đã mang lại cho tôi những suy nghĩ và bài học gì?
Trả lời:
Bài học:
- Về ý nghĩa và niềm vui của lao động.
- Về sự hi sinh và cống hiến cho cộng đồng.
- Trân trọng những người lao động thầm lặng, hy sinh cho đất nước,…
* Kết nối với nội dung đọc
Bài tập (trang 22 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Hãy tưởng tượng mình là nhân vật của ông họa sĩ và ghi lại cảm nhận sau cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên trên đỉnh Yên Sơn trong một đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu).
Đoạn văn tham khảo
(1) Trong chuyến đi đến đỉnh Yên Sơn, tôi đã bất ngờ gặp một chàng trai trẻ đầy nhiệt huyết, luôn sẵn lòng đóng góp cho cuộc sống. (2) Anh ấy là một chàng trai trẻ đang ở tuổi thanh xuân nhất, nhưng lại chấp nhận và hạnh phúc sống một mình trên đỉnh núi cao để hoàn thành nhiệm vụ. (3) Mặc dù sống cô đơn nhưng anh ta vẫn giữ gìn sạch sẽ, tự tạo niềm vui cho bản thân. (4) Tinh thần lạc quan, tích cực đó của anh chàng khiến tôi rất ngưỡng mộ và yêu quý. (5) Hiểu biết thêm về công việc của anh sau cuộc trò chuyện, tôi lại càng tôn trọng những đóng góp của anh cho đất nước, vì vậy tôi muốn vẽ chân dung anh vào sổ tay. (6) Nhưng anh ta từ chối, với lý do rằng công việc của mình không có gì đặc biệt, và xung quanh còn nhiều người cống hiến lớn hơn cho đất nước. (7) Chàng trai trẻ ấy khiến tôi phải ngạc nhiên từ điều này đến điều khác. (8) Anh ta là nguồn động viên, hy vọng của tôi cho tương lai của đất nước, vì ở đâu cũng có những người trẻ nhiệt huyết, luôn sẵn sàng hy sinh cho đất nước.
