Buzz
Chuẩn bị bài học Ôn tập Tiếng Việt
I. Phương châm trong giao tiếp
Câu hỏi 1 (trang 190 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Phương châm về độ chính xác: Nội dung phải chính xác và phản ánh đúng yêu cầu của giao tiếp, không thừa hoặc thiếu.
- Phương châm về độ chính xác: Tránh nói những điều mà mình không tin là đúng hoặc không có sự chứng minh.
- Phương châm về mục đích: Nói đúng vấn đề đang được thảo luận, không nói chuyện ngoài vấn đề.
- Phương châm về phong cách: Nói súc tích, mạch lạc, tránh sự mơ hồ trong diễn đạt.
- Phương châm về lịch sự: Đặt sự chú ý vào sự kính trọng, khiêm nhường, và tôn trọng đối tác trong giao tiếp.
Câu hỏi 2 (trang 190 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Tình huống không tuân thủ phương châm giao tiếp:
- Anh cho em hỏi cách đến ga Hà Nội được không?
- Ở ngã tư, rẽ trái
(Vi phạm phương châm về lịch sự)
II. Cách xưng hô trong giao tiếp
Câu hỏi 1 (trang 190 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Có rất nhiều từ ngữ để xưng hô, từ mình, chúng mình, ta, chúng ta, anh, em, bác, cháu, mình, cậu…
Việc chọn từ ngữ phù hợp để xưng hô phụ thuộc vào bối cảnh giao tiếp và mối quan hệ với người nghe.
Câu hỏi 2 (trang 190 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Tôn trọng khi xưng hô: Người nói sử dụng từ ngữ khiêm nhường khi tự xưng.
Tôn kính khi giao tiếp: Gọi đối tác nói chuyện một cách lịch sự và tôn trọng.
Ví dụ minh họa:
- Việc sử dụng các từ như quý bà, quý cô, quý ông… là để thể hiện sự tôn trọng đối với người đối thoại.
- Khi giao tiếp với người ít tuổi hơn, vẫn thường xưng hô là anh, chị, hoặc em.
Câu hỏi 3 (trang 190 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Trong văn hóa giao tiếp của người Việt, cách xưng hô phản ánh mối quan hệ, thái độ, và tình cảm. Mỗi cách xưng hô thường thể hiện tình cảm và mối quan hệ giữa người nói và người nghe, có thể là tình cảm thân thiết hoặc sơ sài, sự tôn trọng hoặc khinh bỉ. Hiếm khi có cách xưng hô nào là trung tính. Do đó, việc lựa chọn từ ngữ xưng hô phù hợp với tình huống và mối quan hệ là rất quan trọng. Nếu không chú ý đến điều này, người nói có thể không đạt được mục đích giao tiếp như mong muốn, thậm chí làm cho giao tiếp không thể tiến triển.
III. Cách trình bày trực tiếp và gián tiếp
Câu hỏi 1 (trang 190 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Cách trình bày trực tiếp và gián tiếp
- Trình bày trực tiếp:
+ Dẫn trực tiếp: Phương pháp trích dẫn nguyên văn của người hoặc nhân vật.
+ Sử dụng dấu hai chấm để phân cách phần được trích dẫn, thường kèm theo dấu ngoặc kép.
- Dẫn gián tiếp:
+ Tóm lược lời hoặc ý kiến của nhân vật, thường đi kèm với việc điều chỉnh hoặc tái sắp xếp văn phong, không trích dẫn chính xác từng từ.
+ Không sử dụng dấu hai chấm.
Câu hỏi 2 (trang 190 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Vua Quang Trung hỏi Nguyễn Thiếp liệu quân Thanh nếu tấn công, và nếu ông ra quân chống lại thì khả năng chiến thắng hay thất bại sẽ như thế nào.
Trả lời của Nguyễn Thiếp là vào thời điểm đó, tình hình trong nước đang hỗn loạn, lòng dân tan rã, quân Thanh đang tiến đến từ xa, không rõ quân ta đang trong tình trạng mạnh hay yếu, không hiểu rõ liệu nên tiến hay giữ nguyên trạng thái, nhưng vua Quang Trung chỉ cần ra Bắc trong vòng chưa đầy mười ngày thì quân Thanh sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn.
