Chuẩn bị bài học Thị Mầu lên chùa - Cánh diều 10 Ngữ văn lớp 10 trang 75 sách Cánh diều tập 1

Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 10: Thị Mầu lên chùa, hỗ trợ các bạn học sinh chuẩn bị bài tập.

Tài liệu hữu ích đặc biệt dành cho học sinh lớp 10, mời tham khảo chi tiết được đăng tải dưới đây.

Chuẩn bị cho bài học Thị Mầu lên chùa

1. Phần chuẩn bị

Hình ảnh Thị Mầu lên chùa trong bức ảnh gợi cho em ấn tượng: Thị Mầu xinh đẹp và duyên dáng.

2. Phần đọc hiểu

Câu 1. Có điều gì đặc biệt trong việc Thị Mầu lên chùa so với lệ thường?

Mọi người thường lên chùa vào ngày mười tư hoặc rằm, nhưng Thị Mầu lại lên chùa từ ngày mười ba.

Câu 2. Trong lời giới thiệu với chú tiểu, Thị Mầu nhấn mạnh thông tin gì?

Trong lời giới thiệu với chú tiểu, Thị Mầu tập trung vào việc nói rằng cô chưa lấy chồng.

Câu 3. Thị Mầu có quan tâm đến việc tham gia lễ Phật không?

Thị Mầu không quan tâm đến việc tham gia lễ Phật, mà chỉ chú ý tán tỉnh chú tiểu.

Câu 4. Phép so sánh trong lời của Thị Mầu có điểm gì đặc biệt?

Thị Mầu sử dụng phép so sánh bằng ví von để diễn đạt mong muốn tình yêu của mình:

“Thầy như táo rụng sân đình

Em như gái mang thai, đang trải qua cảm giác chua chát”

Cây táo thường mọc ở sân đình cao, sau mùa xuân chín rụng. Vì ít được chăm sóc, táo trở nên chua chát. Gái mang thai thường trải qua cảm giác chua chát do nghén và thèm của chua.

=> Nếu gặp táo ở sân đình trong tình trạng khao khát, Thị Mầu sẽ thể hiện sự mong muốn mạnh mẽ hơn.

Câu 5. Những câu hát trong phần này tập trung vào việc thể hiện lòng khao khát yêu thương của Thị Mầu. Câu “Trúc xinh [...] chẳng xinh!” khác biệt so với ca dao như sau:

- Câu “Trúc xinh [...] chẳng xinh!” trong bài thơ nói về việc một người phụ nữ cần phải có người yêu để trở nên xinh đẹp.

- So với ca dao:

• Câu ca dao:“Trúc xinh trúc mọc đầu đình/Em xinh em đứng một mình cũng xinh”: Khen ngợi vẻ đẹp tự nhiên của người phụ nữ.
• Trong “Thị Mầu lên chùa”: Nét đẹp của người phụ nữ phụ thuộc vào sự yêu thương của người khác.

Câu 6. Có những chỉ dẫn diễn kịch nào trong đoạn này? Ý nghĩa của những chỉ dẫn đó đối với độc giả là gì?

• Một số chỉ dẫn: ra nói, hát, xứng danh, đế, hát ghẹo tiểu, Tiểu Kính bỏ chạy… (Các chỉ dẫn được đặt trong dấu ngoặc đơn)
• Ý nghĩa: Giúp độc giả hiểu rõ hơn về hành động của các nhân vật, cũng như nội dung của vở kịch.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Thị Mầu đã sử dụng ngôn ngữ và hành động như thế nào để thể hiện tình cảm với chú bé? Việc lặp lại lời gọi “thầy tiểu ơi!” nhiều lần có ý nghĩa gì trong việc diễn đạt tâm trạng của Thị Mầu? Bạn cảm thấy ấn tượng nhất với cách Thị Mầu thể hiện tình cảm nào? Tại sao?

- Thị Mầu đã sử dụng ngôn ngữ và hành động như thế nào để biểu đạt tình cảm với chú bé:

• Ngôn ngữ: Khen ngợi vẻ đẹp của chú bé “Người đâu mà xinh đẹp như sao băng thế nhỉ?; Người đâu đến từ nơi này?/Cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang…”; lời nói ngọt ngào, ý thân mật “Thầy như trái táo rơi sân đình/Em như cô gái tiên, đi dạo ven bờ”; đùa giỡn “Này thầy bé ơi, cùng ăn miếng ngon đã không, sau đó để mõ đấy, em đánh cho”
• Hành động: Nắm tay Thị Mầu, yêu cầu dọn dẹp chùa…

- Việc lặp lại lời gọi “thầy bé ơi!” nhiều lần nhằm thể hiện tình cảm chân thành, sâu sắc của Thị Mầu dành cho chú bé.

- Ấn tượng với câu “Trúc xinh trúc mọc sân đình/Em xinh em đứng một mình chẳng xinh”: Cách diễn đạt thông minh, tiết lộ mong muốn tìm được đối tác đời, hạnh phúc.

Câu 2. Dựa vào ngôn ngữ và hành động của nhân vật Tiểu Kính trong đoạn trích, bạn nhận xét gì về nhân vật này?

Tiểu Kính là một người thẳng thắn, điềm đạm và lạnh lùng.

Câu 3. Dưới đây là một số trích dẫn ngôn ngữ của tác giả dân gian (biểu hiện qua tiếng đế) và nhân vật Thị Mầu:

Em có đồng ý với quan điểm trên của tác giả dân gian (qua tiếng đế) về Thị Mầu và quan điểm, suy nghĩ của Thị Mầu không? Tại sao?

Gợi ý:

- Quan điểm: Đồng ý.

- Lý do: Nhân vật Thị Mầu được hình thành với tính cách phóng khoáng, không phải là người phụ nữ theo chuẩn mực cổ xưa. Điều này làm cho những lời của tác giả phản ánh rõ nét nét tính cách của nhân vật.

Câu 4. Theo em, nhân vật Thị Mầu được miêu tả như thế nào? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 6 - 8 dòng) thể hiện nhận định của bạn về nhân vật này.

- Thị Mầu: Xinh đẹp nhưng lại rất phóng khoáng, mạnh mẽ.

- Đoạn văn: Nhân vật Thị Mầu được tạo hình với đặc điểm độc đáo. Thị Mầu đã dám bước ra ngoài giới hạn của truyền thống để thể hiện mong muốn của bản thân. Mặc dù hành động trong đoạn trích “Thị Mầu lên chùa” cho thấy tính phóng khoáng, mạnh mẽ của nhân vật này đối với tình yêu. Mặc dù vậy, Thị Mầu đã dám mạnh mẽ theo đuổi tình yêu của mình trước một xã hội khắc nghiệt đối với phụ nữ. Thị Mầu tỏ ra chủ động trong tình yêu, không tuân thủ theo sự sắp xếp của gia đình, không sợ phê phán từ người khác. Nhân vật này cũng truyền tải một thông điệp nhân văn sâu sắc.

Câu 5. Em biết những tác phẩm văn học nào lấy cảm hứng từ hình tượng nhân vật Thị Mầu trong vở chèo Quan Âm Thị Kính?

Bài thơ lấy cảm hứng từ nhân vật Thị Mầu: Thị Mầu (Anh Ngọc), Này em Thị Mầu (Ngân Vịnh), Cô Thị Mầu (Trần Đăng Khoa), Hát với Thị Mầu (Đoàn Thị Lam Luyến)...