Chuẩn Bị Bài Học Thiên Trường Vãn Vọng
I. Chuẩn Bị Bài Học Thiên Trường Vãn Vọng - Trước Khi Đọc
* Lời Khuyên Trước Khi Đọc:
1. Bạn Có Thích Ngắm Cảnh Hoàng Hôn Không? Tại Sao?
- Tôi Rất Thích Ngắm Cảnh Hoàng Hôn Vì Bầu Trời Thường Chuyển Đổi Màu Sắc Đẹp Mắt và Thú Vị. Mỗi Ngày, Hoàng Hôn Mang Một Màu Sắc Riêng, Có Khi Đỏ, Hồng, Cam, Có Khi Lại Là Vàng Kết Hợp Với Chút Ánh Tím
II. Chuẩn Bị Đọc Bài Thiên Trường Vãn Vọng
* Gợi Ý Trả Lời Câu Hỏi Sau Khi Đọc Văn Bản:
1. Theo Dõi: Phân Tích Biện Pháp Tu Từ và Hình Thức Đối Trong Hai Câu Thơ Đầu
- Biện Pháp Tu Từ: 'thôn', 'bán'
- Hình Thức Đối: 'hậu' - 'tiền' (sau - trước), 'vô' - 'hữu' (không - có)
- Sử Dụng Biện Pháp Tu Từ và Hình Thức Đối Tạo Nên Sự Chính Xác Trong Hai Câu Thơ Đầu.
2. Hình Ảnh: Sự Kết Hợp Giữa Con Người và Thiên Nhiên.
- Về Con Người: Hình Ảnh Của Trẻ Em Mục Đồng Đang Dẫn Trâu Trở Về Nhà.
- Về Thiên Nhiên: Mỗi Đôi Cò Trắng Đang Hạ Cánh Xuống Cánh Đồng Ruộng.
III. Phần Tổng Kết Sau Khi Đọc Bài Thiên Trường Vãn Vọng
* Gợi Ý Trả Lời Câu Hỏi Sau Khi Đọc:
Câu Hỏi 1 Trang 44 Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 8 - Kết Nối Tri Thức - Tập 1:
- Hình Thể Thơ Trong 'Thiên Trường Vãn Vọng' Là Thể Loại Thất Ngôn Tứ Tuyệt.
- Số Lượng Câu Và Số Chữ Trong Bài Thơ Cho Em Hiểu Rằng: Bài Thơ Có 4 Câu, Mỗi Câu Gồm 7 Chữ.
Câu Hỏi 2 Trang 44 Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 8 - Kết Nối Tri Thức - Tập 1:
- Cảnh Vật Trong Hai Câu Thơ Đầu Được Miêu Tả Trong Buổi Chiều Tà.
- Sự Liên Kết Giữa Thời Gian Buổi Hoàng Hôn Và Những Hình Ảnh Được Diễn Tả:
+ Phong Cảnh Quen Thuộc Ở Làng Quê Trong Buổi Hoàng Hôn Được Mô Tả Bằng Cả Không Gian 'Mờ Mờ Như Khói Phủ'. Đây Có Thể Là Sương Mù Tự Nhiên Của Thời Tiết Hoặc Là Khói Bếp Bay Ra Từ Những Ngôi Nhà Trên Thôn.
+ Cảnh Hoàng Hôn Mơ Màng, Ở Một Số Nơi, Ánh Nắng Đã Tắt, Ở Những Nơi Khác, Ánh Nắng Vẫn Còn, Tạo Nên Bóng Chiều Lảng Bảng 'Nửa Như Có, Nửa Như Không'.
- Thời Gian Hoàng Hôn Là Điều Vô Hình Đã Được 'Hữu Hình Hóa' Bằng Những Hình Ảnh Quen Thuộc Trong Không Gian.
Câu Hỏi 3 Trang 44 Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 8 - Kết Nối Tri Thức - Tập 1:
- Cuộc Sống Hiện Lên Trong Hai Câu Thơ Cuối Như Một Bức Tranh:
+ Hình Ảnh Lũ Trẻ Mục Đồng Thổi Sáo Để 'Lùa Trâu Về Hết' Gợi Thời Gian Buổi Chiều Tà, Khi Mọi Hoạt Động Đã Bớt Sôi Động So Với Ban Ngày, Con Người Và Loài Vật Đều Trở Về Nhà Nghỉ Ngơi.
+ 'Từng Đôi Cò Trắng Đậu Xuống Cánh Đồng' Là Hình Ảnh Cực Kỳ Quen Thuộc Với Những Làng Quê Bắc Bộ, Gợi Sự Bình Yên, Nhẹ Nhàng Của Khung Cảnh.
- Bức Tranh Cuộc Sống Tràn Đầy Ấm Áp, Bình Yên, Giản Dị.
Câu hỏi 4 trang 44 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Không Gian Trong Nhan Đề Bài Thơ: 'Vãn Vọng' Từ Xa Trông Lại.
- 'Trước Thôn, Sau Thôn': Không Gian Bao Trùm Cả Cảnh Làng Quê.
- 'Từng Đôi Cò Trắng Hạ Cánh Xuống Đồng': Không Gian Cao, Rộng, Từ Trên Trời Xuống Mặt Đất, Bao Quát Cả Cánh Đồng.
- Tác giả đứng trên cao, ngắm nhìn toàn bộ cảnh đẹp của thôn xóm và cánh đồng, bãi cỏ trong hoàng hôn tà.
Câu hỏi 5 trang 44 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Tâm Trạng, Cảm Xúc Của Tác Giả:
+ Tình Yêu Thương, Thái Độ Trận Trọng Dành Cho Thiên Nhiên, Con Người, Cuộc Sống.
+ Niềm vui, hạnh phúc trước vẻ đẹp bình yên của cuộc sống hàng ngày.
Câu hỏi 6 trang 44 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Đọc câu kết bài 'Thiên Trường vãn vọng', hình ảnh những đàn cò trắng bay xuống ruộng làm em cảm nhận được sự thanh bình và yên bình của cuộc sống ở làng quê. Khi mọi thứ trong tự nhiên hòa quyện, sống hòa mình với nhau, tạo nên một khung cảnh tuyệt vời, mang đến cuộc sống an lành, hạnh phúc.
Câu hỏi 7 trang 44 Sgk Ngữ văn 8 Kết nối tri thức - tập 1:
- Khi biết rằng tác giả của 'Thiên Trường vãn vọng' là một vị vua đã hai lần dẫn dắt nhân dân ta vượt qua thử thách từ quân xâm lược Nguyên, em thấy bài thơ thật sự đẹp. Khung cảnh trong bài thơ toát lên sự bình yên và hạnh phúc. Đó là những khoảnh khắc rất quý giá, đáng trân trọng sau những ngày chiến tranh. Trần Nhân Tông không ngồi trong cung điện xa hoa mà lại đứng trên phủ Thiên Trường, ngắm nhìn khung cảnh của làng quê và thưởng thức niềm vui. Điều này chứng tỏ ông cũng là một người yêu thích sự thanh bình, hạnh phúc khi thấy nhân dân có cuộc sống ấm no, sum vầy. Từ đó, em rất trân trọng tấm lòng yêu nước, thương dân của vị vua này.
* Kết nối với đọc: Viết một đoạn văn (khoảng 7-9 câu) để chia sẻ cảm nhận của em về nhan đề hoặc một hình ảnh đặc biệt trong bài thơ 'Thiên Trường vãn vọng'.
Nhan đề 'Thiên Trường vãn vọng' giúp người đọc nhận ra góc nhìn của tác giả. Thiên Trường là nơi các vua Trần thường đến để thư giãn, ngắm cảnh. Từ đây, Trần Nhân Tông có thể nhìn ra xa xôi, chiêm ngưỡng bầu trời và cánh đồng, làng quê trong hoàng hôn. Đúng lúc này, ông đã thấy một hình ảnh đẹp: người làm nông đang dẫn trâu về nhà, và đàn cò trắng hạ cánh xuống đồng. Tình cảm yêu thương và tự hào về đất nước nảy nở trong lòng ông, và vị vua đã ghi lại những cảnh này trong 'Thiên Trường vãn vọng' để tôn vinh sự yên bình, giản dị của cuộc sống quê hương. Thông qua bài thơ, thế hệ sau đã cảm nhận được vẻ đẹp của cảnh quê trong hoàng hôn, vừa thanh bình vừa dịu dàng.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Trong bài thơ này, Trần Nhân Tông đã thể hiện một tình cảm sâu sắc đối với con người và vẻ đẹp của đồng quê. Điều này cho thấy ông là một vị vua yêu nước và quan tâm đến cuộc sống của nhân dân. Hãy khám phá thêm những bài thơ khác như 'Qua Đèo Ngang' và 'Thu điếu' để cảm nhận thêm về dạng tình cảm này.
