
Câu 1
Lựa chọn từ ngữ
Câu 1 (trang 86 SGK Ngữ văn 6, tập 2)
Đọc đoạn văn dưới đây và thực hiện các yêu cầu:
Vì kế hoạch phát triển công nghiệp không bền vững, Trái Đất đang ngày càng nóng lên, băng ở Bắc Cực và Nam Cực đang tan chảy, làm tăng mực nước biển, gây nguy cơ chìm lụi nhiều thành phố, làng mạc và đồng ruộng phì nhiêu. Lỗ thủng trong tầng ô-zôn ngày càng nhiều, đất đai, nước, không khí đang chịu áp đặt ô nhiễm nặng nề, đe dọa sự sống của nhiều loài.
a. Trong đoạn văn trên, từ nào là từ vay mượn từ tiếng Hán, từ nào là từ vay mượn từ tiếng Anh? Tại sao em kết luận như vậy?
b. Trong các từ vay mượn như: công nghiệp, băng, ô-zôn, ô nhiễm, từ nào làm cho em cảm nhận được sự vay mượn rõ ràng nhất? Tại sao?
c. Các yếu tố như không, nhiễm không chỉ xuất hiện trong không khí, ô nhiễm mà còn được sử dụng để tạo ra nhiều từ khác mà chúng ta sử dụng hàng ngày. Hãy liệt kê một số từ có những yếu tố này và giải thích ý nghĩa của chúng.
Giải pháp:
Hãy nhớ lại kiến thức về từ vay mượn để trả lời câu hỏi này.
a.
- Các từ vay mượn từ tiếng Hán: công nghiệp, băng, ô nhiễm
=> Các từ này có cách phát âm và hình thức chính tả tương tự như từ thuần Việt, mang tính chất tổng quát về ý nghĩa.
- Các từ vay mượn từ tiếng Anh: Ô-dôn
=> Từ này có dấu gạch nối giữa các âm tiết.
b.
- Từ ô-dôn tạo cho tôi cảm giác về từ mượn rõ nhất.
- Vì từ ngữ này có phần gạch nối rất dễ nhận biết.
c. Một số từ mang yếu tố 'không' và 'nhiễm':
- chân không: không gian không chứa bất kỳ vật chất nào
- không gian: hình thức tồn tại cơ bản của vật chất (kèm theo thời gian), nơi mà các vật thể có kích thước và hình dạng khác nhau tồn tại, cái này ở cách cái kia
- nhiễm trùng: sự xâm nhập của vi khuẩn vào cơ thể.
- cơ thể miễn nhiễm: cơ thể có khả năng chống lại yếu tố gây bệnh.
Câu 2
Câu 2 (trang 86 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Sau khi hoàn thành các yêu cầu trong bài tập 1, em nhận thấy điều gì về đặc điểm của các từ vốn là tiếng Việt?
Phương pháp giải:
Từ các từ mượn và từ thuần Việt trong bài tập 1, em đưa ra nhận xét về ngôn ngữ Tiếng Việt.
Lời giải chi tiết:
Sau khi thực hiện các yêu cầu trước, em nhận thấy điều gì về đặc điểm của từ vựng Tiếng Việt: Tiếng Việt có một nguồn từ vựng đa dạng và phong phú. Trong đó, có cả từ mượn và từ thuần Việt. Các từ mượn được lấy từ nhiều ngôn ngữ khác nhau, đặc biệt là từ tiếng Hán, tiếng Pháp và tiếng Anh. Việc mượn từ này đã làm phong phú thêm nguồn từ vựng của Tiếng Việt.
Câu 3
Lựa chọn cấu trúc câu
Câu 3 (trang 87 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Hãy diễn đạt lại đoạn văn sau theo cách thay thế các từ mượn bằng từ tiếng Việt gốc quen thuộc hoặc dễ hiểu hơn:
Các người hâm mộ thực sự phấn khích, hân hoan khi thấy thần tượng của họ xuất hiện trên cửa chiếc máy bay riêng vừa đáp xuống sân bay.
Phương pháp giải:
Xác định các từ mượn trong đoạn văn trên, sau đó thay thế chúng bằng từ tiếng Việt gốc và sắp xếp lại câu.
Lời giải chi tiết:
- Thay đổi: Những người hâm mộ thực sự phấn khích, vui mừng khi thấy thần tượng của họ xuất hiện trên cánh cửa máy bay vừa hạ cánh xuống sân bay.
+ Các fan cuồng được thay bằng những người hâm mộ
+ Idol được thay bằng thần tượng
+ Chuyên cơ được thay bằng máy bay
+ Sân bay được thay thế cho phi trường.