Câu 1
Câu 1 (trang 66, SGK Ngữ văn lớp 8, tập 1)
Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn câu thơ đầu.
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các biện pháp tu từ và tác dụng được sử dụng trong bốn câu thơ đầu trên là:
- Biện pháp so sánh: tác giả so sánh tiếng “suối chảy” như “tiếng đàn cầm”, ngồi trên đá như ngồi chiếu êm với tác dụng làm tăng sức gợi hình và biểu cảm cho sự diễn đạt, thể hiện vẻ đẹp mảnh đất Côn Sơn, một nơi yên bình, yên ả, vắng lặng, êm đềm và gửi gắm tình cảm của tác giả.
- Sử dụng từ láy “rì rầm” với tác dụng miêu tả dòng nước nơi đây chảy xiết, càng làm nổi bật cho phong cảnh và cảnh vật của Côn Sơn.
=> Tất cả đều thể hiện tình cảm của tác giả với quê hương và tình yêu với thiên nhiên Côn Sơn.
Câu 2
Nhân vật “ta” trong đoạn trích có thể là ai?
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Nhân vật “ta” trong đoạn trích chính là tác giả, là nhà thơ Nguyễn Trãi.
Câu 3
Câu 3 (trang 66, SGK Ngữ văn lớp 8, tập 1)
Tìm các chi tiết miêu tả thiên nhiên và nhân vật “ta” trong đoạn thơ, từ đó nhận xét về mối quan hệ giữa thiên nhiên và nhân vật “ta”.
Phương pháp giải:
Vận kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
* Cảnh thiên nhiên và nhân vật “ta” trong đoạn thơ được miêu tả qua các chi tiết
- Tả thiên nhiên:
+ Suối: chảy rì rầm, nghe như tiếng đàn cầm.
+ Đá: đá mọc rêu phơi
+ Rừng thông: thông mọc rất nhiều và dày tạo bóng mát để nhân vật “ta” nằm.
+ Cây trúc bóng râm: trúc rậm thành bóng râm mát, là nơi tác giả ngâm thơ.
- Tả con người: ngồi lên đá như ngồi chiếu êm; nằm
* Mối quan hệ giữa thiên nhiên và nhân vật “ta”:
- Một bức tranh thiên nhiên vô cùng khoáng đạt, thanh cao, yên lặng không có bóng người nhưng lại có tiếng rì rầm của nước chảy. Một khung cảnh thú vị và nên thơ, thiên nhiên giống như người bạn, người tri kỷ.
- Đại từ nhân xưng “ta” được lặp đi lặp lại để nhấn mạnh sự có mặt của “ta” trước cảnh đẹp của Côn Sơn.
- Sử dụng nhiều từ khẳng định tư thế làm chủ của tác giả trước thiên nhiên Côn Sơn như: ta nghe, ta ngồi, ta nằm, ta ngâm thơ.
=> Cảnh thiên nhiên đẹp được cảm nhận bằng hồn thơ tinh tế qua đó ca ngợi sức sống thanh cao, hòa mình vào thiên nhiên của tác giả Nguyễn Trãi ở Côn Sơn.
Câu 4
Câu 4 (trang 66, SGK Ngữ văn lớp 8, tập 1)
Em cảm nhận nhân vật “ta” trong đoạn thơ như thế nào?
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Trong đoạn thơ, nhân vật “ta” thể hiện sự thanh thản, thoải mái và không gò ép bởi cuộc sống. Điều này được thể hiện qua việc thưởng thức âm thanh của suối, nằm dưới bóng cây thông, và ngâm thơ dưới bóng trúc. Tác giả rõ ràng muốn truyền đạt sự yêu thiên nhiên và sự thoải mái của nhân vật “ta” trong cảnh đẹp của Côn Sơn.