Chuẩn bị bài học về Trái Đất - tổ quốc của sự sống SGK Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối kiến thức với cuộc sống chi tiết

Nội dung chính

Trước khi đọc 1

Câu 1 (trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Em đã nghe, đọc hoặc thuộc những ca khúc, bài thơ nào viết về Trái Đất? Chúng đã gợi lên trong em ấn tượng, cảm xúc gì? Theo em, để hiểu biết và yêu quý hơn hành tinh xanh này, chúng ta còn cần tìm đến những nguồn thông tin hoặc loại tài liệu nào khác?

Phương pháp giải:

Nhớ lại các bài hát, bài thơ ở lớp dưới mà em đã được biết.

Lời giải chi tiết:

- Em đã nghe, đọc hoặc thuộc những ca khúc, bài thơ viết về Trái Đất:

+ Ca khúc Trái đất này là của chúng mình (Trương Quang Lục)

+ Bài thơ Trái đất còn quay (Huy Cận)

- Những bài thơ, bài hát này đã gợi lên trong em hình ảnh của Trái Đất là một hành tinh xanh rộng lớn, vẫn quay mãi.

- Theo em, để hiểu biết và yêu quý hơn hành tinh xanh này, chúng ta còn cần tìm đến những nguồn thông tin nghiên cứu khoa học về Trái Đất, lịch sử hình thành Trái Đất,...

Trước khi đọc 2

Câu 2 (trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Người ta thường nói: “Sự sống muôn màu”. Em hiểu điều này như thế nào?

Phương pháp giải:

Quan sát cuộc sống chung quanh em và giải nghĩa từ ngữ đã cho trong đề bài.

Lời giải chi tiết:

Người ta thường nói: “Sự sống muôn màu”. Em hiểu điều này là: Trên Trái Đất không biết có bao nhiêu sự sống của con người, loài vật, cây cỏ hoa lá,... Mỗi một sự sống đều là một câu chuyện từ lúc xuất hiện, được sinh ra cho đến lúc trưởng thành. Mỗi một sự vật lại mang một nét riêng biệt khác nhau, không sự vật nào giống sự vật nào. Vì thế, nên người ta gọi đó là cuộc sống muôn màu muôn vẻ, muôn hình vạn trạng. 

Đọc văn bản 1

Câu 1 (trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Sự sống trên Trái Đất phong phú như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn loài để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Sự sống trên Trái Đất vô cùng phong phú và tồn tại ở khắp nơi:

- Có loài nhỏ bé với kích thước hiển vi: vi sinh vật.

- Có loài khổng lồ: cây bao báp, cá voi xanh, khủng long.

- Muôn loài tồn tại ở khắp nơi, trên các cánh rừng nguyên sinh, các đại dương bao la.

=> Tất cả muôn loài tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học của tự nhiên.

Đọc văn bản 2

Câu 2 (trang 80 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Vì sao có thể khẳng định con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống trên Trái Đất?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Con người trên Trái Đất để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống trên Trái Đất vì:

- Con người có bộ não và hệ thần kinh phát triển nhất, có ý thức, có tình cảm, có ngôn ngữ, biết tổ chức cuộc sống theo hướng tích cực.

- Con người đã trực tiếp cải tạo bộ máy Trái Đất, khiến nó thay đổi để phục vụ cho con người.

Đọc văn bản 3

Câu 3 (trang 80 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Ý sau cùng của bài có lạc đề không?

Phương pháp giải:

Em theo dõi đoạn văn cuối, đối chiếu với toàn văn bản và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Ý sau cùng của bài không lạc đề vì bài văn này nói về sự sống của Trái Đất, trong các phần đầu, tác giả đã liệt kê những thông tin và vai trò quan trọng của đối tượng, phần cuối này tác giả đặt ra câu hỏi về sự tồn tại và vấn đề an nguy của Trái Đất.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Liệt kê theo hình thức gạch đầu dòng những thông tin chủ yếu mà văn bản đưa đến cho người đọc?

Phương pháp giải:

Em đọc toàn văn bản, tóm tắt ý chính của từng phần.

Lời giải chi tiết:

Liệt kê theo hình thức gạch đầu dòng những thông tin chủ yếu mà văn bản đưa đến cho người đọc:

- Trái đất là một trong tám hành tinh của hệ Mặt Trời.

- Nước chiếm 3/4 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái đất phát triển dưới nhiều dạng phong phú, từ vi sinh vật mang cấu tạo đơn giản đến động vật bậc cao có hệ thần kinh vô cùng phức tạp.

- Trái đất là nơi cư ngụ của muôn loài. Tất cả mọi dạng tồn tại của sự sống đều tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học bí ẩn. 

- Con người là đỉnh cao ỳ diệu của sự sống trên Trái đất. Con người là động vật bậc cao có tình cảm, ngôn ngữ, biết tổ chức cuộc sống theo hướng tích cực. Tuy nhiên, cũng chính con người đã làm ảnh hưởng tiêu cực đến Trái đất bằng hành động khai thác thiên nhiên một cách bừa bãi.

- Tình trạng của Trái đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương. Câu hỏi Trái đất có thể chịu đựng được đến bao giờ là câu hỏi nhân loại không thể làm ngơ. 

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Bức tranh minh họa làm sáng tỏ thông tin gì trong văn bản?

Phương pháp giải:

Quan sát các bức tranh vẽ gì và trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Bức tranh đã hỗ trợ cho em trong việc nắm bắt thông tin của văn bản: Cuộc sống thiên nhiên hoang dã, xanh ngắt, trong lành của các loài động vật.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Vấn đề chính được đề cập trong phần 2 ('Vị thần hộ mệnh' của sự sống trên Trái Đất) là gì?? Việc nói về vấn đề đó liên quan như thế nào đối với hướng triển khai những nội dung khác ở các phần kế tiếp?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần 2 và liệt kê nội dung được nhắc tới.

Lời giải chi tiết:

- Phần 2 (“Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất) tập trung thông tin về vấn đề:

+ Trái đất là cái nôi của sự sống, nước bao phủ trên 2/3 bề mặt Trái đất: Nước trong các lòng đại dương, nước đông cứng thành những khối băng ở hai địa cực, nước tuôn chảy ở các sông ngòi khắp các hệ thống sông trên các lục địa.

+ Nếu không có nước thì Trái đất chỉ là một hành tinh khô chết. Nhờ có nước, sự sống trên khắp hành tinh vô cùng phong phú.

- Việc nói về vấn đề đó liên quan đối với hướng triển khai những nội dung khác ở các phần kế tiếp. Phần 3, phần 4 tác giả nêu vấn đề chính vì cuộc sống phát triển và vô cùng phong phú nhờ tài nguyên nước, nên các loài động vật cũng phát triển phong phú theo, nhất là động vật bậc cao - con người. Con người sẽ khai thác Trái đất để phục vụ những mục đích khác nhau. Trong đó có cả mục đích tích cực và tiều cực.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Văn bản đã đề cập đến sự kỳ diệu của sự sống trên Trái Đất nhưng vẫn còn điều gì đó thiếu sót. Có thể bổ sung về sự tương tác của Trái Đất với các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời và nguồn gốc của sự hình thành của Trái Đất.

Phương pháp giải:

Suy nghĩ những thông tin, kiến thức bên ngoài mà tôi biết về Trái Đất và bổ sung vấn đề mà văn bản này chưa có.

Lời giải chi tiết:

- Văn bản đã đề cập đến sự kỳ diệu của sự sống trên Trái Đất nhưng vẫn còn điều gì đó thiếu sót. Có thể bổ sung về sự tương tác của Trái Đất với các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời và nguồn gốc của sự hình thành của Trái Đất.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Bằng hiểu biết của tôi, tôi có thể bổ sung bằng chứng cho việc con người là đỉnh cao kỳ diệu của sự sống trên Trái đất. Con người không chỉ tạo ra những phát minh vĩ đại mà còn khám phá vũ trụ, khám phá Mặt Trăng và những hành tinh khác.

Phương pháp giải:

Sử dụng kiến thức của bản thân hoặc các thông tin trên internet, sách vở để thêm bằng chứng khẳng định cho điều này.

Lời giải chi tiết:

Con người không chỉ tạo ra những phát minh vĩ đại mà còn khám phá vũ trụ, khám phá Mặt Trăng và những hành tinh khác.

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Lý do câu hỏi 'Trái đất có thể chịu đựng được đến bao giờ' xuất hiện ở đoạn cuối của văn bản là do con người đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho Trái Đất bằng cách khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách vô trách nhiệm.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn cuối cùng và lí giải vì sao lại có câu hỏi đó.

Lời giải chi tiết:

Câu hỏi 'Trái đất có thể chịu đựng được đến bao giờ' xuất hiện ở đoạn cuối của văn bản là do con người đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho Trái Đất bằng cách khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách vô trách nhiệm.

Sau khi đọc 7

Câu 7 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Từ việc đọc hiểu văn bản 'Trái Đất - cái nôi của sự sống', tôi nhận thấy cách đọc một văn bản thông tin cần nhấn mạnh vào các phần có đề mục và cách ngắt quãng rõ ràng để phân biệt được từng phần của văn bản.

Phương pháp giải:

Quan sát hình thức, nội dung và cách triển khai thông tin của tác giả để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết:

Từ việc đọc hiểu văn bản 'Trái Đất - cái nôi của sự sống', tôi nhận thấy cách đọc một văn bản thông tin cần nhấn mạnh vào các phần có đề mục và cách ngắt quãng rõ ràng để phân biệt được từng phần của văn bản.

Viết kết nối với đọc

Môi trường hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức và nguy cơ, nhưng vẫn còn hy vọng cho một hành tinh xanh mãi mãi. Để làm được điều đó, chúng ta cần hành động ngay từ bây giờ bằng cách bảo vệ môi trường và tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn đáp ứng hình thức theo yêu cầu và bám sát vấn đề đề bài yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

Môi trường hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức và nguy cơ, nhưng vẫn còn hy vọng cho một hành tinh xanh mãi mãi. Để làm được điều đó, chúng ta cần hành động ngay từ bây giờ bằng cách bảo vệ môi trường và tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.