Nguyễn Du - Vĩ nhân văn học Việt Nam có nhiều tác phẩm nổi tiếng. Trong đó, Truyện Kiều là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất.
Hôm nay, Mytour mang đến cho bạn bài Soạn văn 9: Truyện Kiều của Nguyễn Du. Hãy xem ngay để biết thêm chi tiết.
Chuẩn bị bài học về Truyện Kiều của Nguyễn Du - Mẫu 1
I. Nguyễn Du - Tác giả của Truyện Kiều
- Nguyễn Du (1765 - 1820), tên thật là Tố Như, còn được biết đến với bút danh Thanh Hiên.
- Xuất thân từ làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, Nguyễn Du đã sinh ra và trải qua tuổi thơ ở Thăng Long.
- Ông lớn lên trong một gia đình quý tộc, đã có nhiều thế hệ làm quan và có truyền thống văn học phong phú.
- Cuộc đời của ông gắn bó sâu sắc với những biến cố lịch sử từ cuối thế kỉ XVIII đến đầu thế kỉ XX.
- Nguyễn Du là một người có kiến thức rộng lớn, hiểu biết sâu sắc về văn hóa dân tộc và văn chương Trung Quốc.
- Sự nghiệp văn học của Nguyễn Du bao gồm nhiều tác phẩm có giá trị viết bằng chữ Hán và chữ Nôm.
- Một số tác phẩm nổi bật của Nguyễn Du bao gồm:
- Tác phẩm viết bằng chữ Hán (bao gồm 3 tập thơ với 243 bài thơ): Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục.
- Tác phẩm viết bằng chữ Nôm: Đoạn trường tân thanh (Truyện Kiều)...
II. Tác phẩm Truyện Kiều
1. Bối cảnh sáng tác
- Truyện Kiều (Đoạn trường tân thanh) được sáng tác bởi Nguyễn Du vào đầu thế kỉ 19 (khoảng 1805 - 1809).
- Nguyễn Du viết “Truyện Kiều” dựa trên cốt truyện “Kim Vân Kiều truyện” của Trung Quốc.
- Mặc dù dựa trên cốt truyện của Trung Quốc, nhưng Nguyễn Du đã có đóng góp sáng tạo lớn, tạo ra sự thành công và sức hấp dẫn đặc biệt cho tác phẩm.
- Thể loại: Truyện thơ viết bằng chữ Nôm, gồm 3254 câu thơ lục bát.
2. Sơ đồ cấu trúc
Bao gồm 3 phần:
- Phần đầu: Gặp gỡ và ký ước
- Phần thân: Gia biến và lưu lạc
- Phần cuối: Đoàn tụ
3. Ý nghĩa
- Truyện Kiều là một bức tranh chân thực về một xã hội bất công, tàn bạo, đồng thời là tiếng nói đầy thương cảm trước số phận bi kịch của con người.
- Truyện Kiều là một lời khẳng định đầy tôn trọng về tài năng, nhân phẩm và khao khát chân thành của con người.
4. Giá trị về nghệ thuật
- Đạt đến đỉnh cao của ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát.
- Nghệ thuật tự sự có sự phát triển vượt bậc.
- Nghệ thuật kể chuyện kết hợp với việc miêu tả thiên nhiên, đặc điểm tính cách và tâm lý con người.
III. Đọc - hiểu
Câu 1. Trình bày về thời đại, gia đình và cuộc đời của Nguyễn Du ảnh hưởng đến việc sáng tác Truyện Kiều.
- Thời đại: Cuộc sống của Nguyễn Du chặt chẽ liên quan đến những biến cố lịch sử ở cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XX: khủng hoảng chính trị trong triều đại phong kiến và sự nổi dậy của phong trào nông dân khắp nơi…
- Gia đình: Nguyễn Du sinh ra và lớn lên trong một gia đình quý tộc, có nhiều đời làm quan và truyền thống về văn học phong phú.
- Về cuộc đời:
- Trải qua nhiều năm lang thang trên đất Bắc (1786 - 1796), Nguyễn Du đã hiểu biết về văn hóa Trung Quốc và biết đến truyện Kim Vân Kiều.
- Ông cũng am hiểu về văn hóa dân tộc, với một cuộc sống phong phú và lòng đồng cảm sâu sắc với nỗi khổ của nhân dân.
=> Nguồn cảm hứng cho việc sáng tác Truyện Kiều.
Câu 2. Trình bày tóm tắt ba phần của tác phẩm Truyện Kiều.
- Phần 1: Gặp gỡ và hẹn ước
Truyện Kiều kể về cuộc sống của Thúy Kiều - một thiếu nữ tài năng và xinh đẹp nhưng đầy bi thương. Trong một chuyến du xuân, Kiều gặp Kim Trọng và bắt đầu một tình yêu đẹp. Hai người quyết định gặp gỡ và hứa hẹn với nhau.
- Phần 2. Biến cố và khổ cực
Gia đình của Kiều gặp nhiều khó khăn, cha bị bắt và Kiều phải bán mình để cứu cha. Trước khi rời khỏi, Kiều trao duyên cho em gái Thúy Vân. Thúy Kiều sau đó bị buôn người lừa bán và rơi vào cảnh sống khổ cực. Tuy nhiên, nàng được Thúc Sinh cứu khỏi cuộc sống đen tối. Sau đó, Kiều lại gặp thêm nhiều bi kịch, nhưng cô cũng gặp được Từ Hải - một anh hùng trái đất phải trời. Từ Hải giúp Kiều giải thoát và báo ân. Tuy nhiên, vì một sai lầm, Kiều phải chứng kiến cái chết của Từ Hải, khiến nàng đau đớn và liều mình tự tử. Nhưng may mắn, nàng được sư Giác Duyên cứu sống.
- Phần 3. Hòa hợp
Khi Kim Trọng biết được Thúy Kiều gặp nhiều biến cố, chàng đau lòng. Sau khi kết hôn với Thúy Vân, Kim Trọng vẫn mãi nhớ về Kiều. Anh quyết tâm tìm lại và cuối cùng, gia đình họ đoàn tụ. Thúy Kiều và Kim Trọng gặp nhau và hồi sinh lại tình yêu cũ, nhưng họ đã nguyện ước rằng “duyên phận của họ là do ý trời định”.
Soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du - Mẫu 2
I. Tác giả Nguyễn Du
- Nguyễn Du (1765 - 1820), tên tự là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên. Xuất thân từ làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, nhưng sinh sống và trải qua thời niên thiếu tại Thăng Long.
- Ông sinh ra trong một gia đình quý tộc, lẫn lộn với lịch sử làm quan và văn học. Cha của Nguyễn Du là Nguyễn Nghiễm (1708 - 1775), mẹ là Trần Thị Tần (1740 - 1778). Anh ruột với cha và khác mẹ là Nguyễn Khản cũng từng làm quan lớn dưới thời Lê - Trịnh.
- Cuộc đời của ông chặt chẽ liên kết với những biến cố lịch sử từ cuối thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XX. Nguyễn Du được biết đến là nhà văn với kiến thức uyên bác, hiểu biết sâu rộng về văn hóa dân tộc và văn chương Trung Hoa.
- Văn học của Nguyễn Du có nhiều tác phẩm quý giá viết bằng chữ Hán và chữ Nôm.
- Dưới đây là một số tác phẩm:
- Các tác phẩm bằng chữ Hán (bao gồm 3 tập thơ, với tổng cộng 243 bài): Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục.
- Các tác phẩm viết bằng chữ Nôm: Đoạn trường tân thanh (Truyện Kiều)...
II. Tác phẩm Truyện Kiều
1. Bối cảnh sáng tác
- Truyện Kiều (Đoạn trường tân thanh) là tác phẩm được Nguyễn Du viết vào đầu thế kỉ 19 (khoảng 1805 - 1809).
- Nguyễn Du viết “Truyện Kiều” dựa trên cốt truyện “Kim Vân Kiều truyện” của Trung Quốc.
- Tuy nhiên, sự sáng tạo của Nguyễn Du là rất độc đáo, mang lại thành công và sức hấp dẫn cho tác phẩm.
- Thể loại: Truyện thơ viết bằng chữ Nôm, với 3254 câu thơ lục bát.
2. Cấu trúc
Cấu trúc bao gồm 3 phần:
- Phần thứ nhất: Gặp gỡ và đính ước
- Phần thứ hai: Gia biến và lưu lạc
- Phần thứ ba: Đoàn tụ
3. Ý nghĩa của nội dung
- Ý nghĩa hiện thực: Truyện Kiều là một tác phẩm phản ánh hiện thực về một xã hội bất công, tàn bạo và quan trọng của tiền bạc. Đặc biệt, nó còn miêu tả số phận của phụ nữ trong xã hội phong kiến - dù có tài năng nhưng không được kiểm soát cuộc đời của mình, phải chịu đựng nhiều gian khổ và đau khổ.
- Giá trị nhân văn:
- Tiếng thổn thức trước số phận bi kịch của con người.
- Tiếng khen ngợi tài năng, nhân phẩm và khao khát chân chính của con người: khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc…
- Bài hát về tình yêu tự do, trung thành cũng như ước mơ về một xã hội công bằng.
4. Giá trị nghệ thuật
- Về ngôn ngữ:
- Đỉnh cao của ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát.
- Sử dụng nhiều biểu tượng và hình ảnh sâu sắc.
- Ngôn ngữ đối thoại, đơn thoại giúp phản ánh tính cách, tâm trạng của nhân vật.
- Nghệ thuật tự sự có sự tiến triển vượt bậc.
- Nghệ thuật dẫn dắt câu chuyện đến việc mô tả thiên nhiên, vẽ nét tính cách và diễn tả tâm lý con người: mô tả cảnh đẹp tự nhiên, sử dụng biểu tượng để biểu lộ cảm xúc…
III. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Nêu những đặc điểm chính về thời đại, gia đình và cuộc đời của Nguyễn Du đã ảnh hưởng đến quá trình sáng tác Truyện Kiều.
- Thời đại: Cuộc đời ông chặt chẽ với những biến cố lịch sử trong giai đoạn cuối thế kỷ XVIII - đầu thế kỷ XX: sụp đổ của chế độ phong kiến, bùng nổ phong trào nông dân…
- Gia đình: Ông sinh ra trong một gia đình quý tộc, có truyền thống làm quan và yêu văn học.
- Cuộc đời:
- Ông trải qua nhiều năm lữ hành trên đất Bắc (1786 - 1796) nên hiểu biết sâu rộng về văn hóa Trung Quốc - biết đến câu chuyện về Kim Vân Kiều.
- Nguyễn Du cũng hiểu biết về văn hóa dân tộc, sống giàu có và có lòng thông cảm sâu sắc với những khổ đau của nhân dân.
Câu 2. Tóm tắt nội dung Truyện Kiều theo ba phần của tác phẩm.
Truyện Kiều kể về cuộc đời của Thúy Kiều - một cô gái tài năng và xinh đẹp nhưng gặp nhiều bi kịch. Trong một chuyến du xuân, Kiều vô tình gặp gỡ Kim Trọng và họ có một mối tình đẹp đẽ. Hai người quyết định gặp nhau và hứa hôn với nhau.
Gia đình Kiều bị bắt oan, cha bị giam cầm, Kiều quyết định bán mình để giải thoát cha. Trước khi làm điều này, Kiều truyền cho em gái là Thúy Vân quyền duyên. Thúy Kiều bị bọn buôn người là Mã Giám Sinh và Tú Bà lừa bán vào lầu xanh. Sau đó, cô được Thúc Sinh giải thoát khỏi cuộc sống làm kỹ nữ. Tuy nhiên, Kiều lại bị vợ của Thúc Sinh - Hoạn Thư ghen tuông, hãm hại. Cô một lần nữa bị đưa vào lầu xanh. Ở đây, Kiều gặp được Từ Hải - một người hùng tâm hồn và can đảm. Từ Hải cứu cô và giúp cô trả thù. Tuy nhiên, do bị lừa bởi tổng đốc Hồ Tôn Hiến, Kiều vô tình đẩy Từ Hải vào cái chết. Đau khổ, cô tự vẫn bằng cách nhảy xuống sông, nhưng được một sư phụ tên Giác Duyên cứu sống.
Lại nói về Kim Trọng, sau khi hoàn thành nghi thức tang lễ cho cha, anh quay về và biết được Thúy Kiều gặp phải biến cố, anh cảm thấy đau lòng. Dù anh đã kết hôn với Thúy Vân nhưng vẫn luôn nhớ về Kiều. Anh quyết định đi tìm Kiều để gia đình có thể đoàn tụ. Thúy Kiều và Kim Trọng tái hợp và cả hai nguyện ước 'duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bè'.
Soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du - Mẫu 3
Câu 1. Nêu những nét chính về thời đại, gia đình và cuộc đời của Nguyễn Du đã có ảnh hưởng đến việc sáng tác Truyện Kiều.
- Thời đại: Cuộc đời ông chặt chẽ với những biến cố lịch sử của thời kỳ cuối thế kỷ XVIII - đầu thế kỷ XX. Đó là một thời kỳ lịch sử đầy biến động, với hai đặc điểm nổi bật là sự suy đồi của chế độ phong kiến và sự nổi dậy của phong trào nông dân khắp nơi, đặc biệt là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn đánh bại các thế lực phong kiến như Lê, Trịnh, Nguyễn và đánh tan quân đội Thanh lên đến 200.000 người.
- Gia đình: Ông sinh ra trong một gia đình quý tộc lớn, với nhiều thế hệ làm quan và giàu truyền thống văn hóa. Cha ông là Nguyễn Nghiễm, từng đỗ tiến sĩ và từng làm Tể tướng. Anh cùng cha khác mẹ của ông là Nguyễn Khản, cũng từng là quan lớn dưới triều Lê - Trịnh.
- Về cuộc đời:
- Ông đã trải qua nhiều năm phiêu bạt trên vùng đất Bắc (1786 - 1796), nơi mà ông đã tiếp xúc với văn hóa Trung Quốc và biết đến truyện Kim Vân Kiều.
- Sau khi Tây Sơn bị đánh bại và Nguyễn Ánh lên ngôi (1802), Nguyễn Du bị buộc phải đến làm quan dưới triều Nguyễn.
- Nguyễn Du là người có kiến thức sâu rộng, hiểu biết về văn hóa dân tộc và văn chương Trung Quốc. Ông sống một cuộc sống giàu có và thấu hiểu sâu sắc về những khó khăn của người dân.
Câu 2. Tóm tắt Truyện Kiều theo ba phần của tác phẩm.
- Phần 1: Gặp gỡ và đính ước
Truyện Kiều kể về cuộc đời của Thúy Kiều - một cô gái tài sắc vẹn toàn nhưng trải qua nhiều biến cố. Trong một chuyến du xuân, Kiều vô tình gặp gỡ Kim Trọng và có một mối tình đẹp đẽ với anh chàng. Hai người tự nguyện gặp gỡ và đính ước với nhau.
- Phần 2: Sự biến đổi và thời gian lưu lạc
Gia đình của Kiều bị gánh chịu cáo buộc, cha bị bắt giữ. Kiều quyết định bán bản thân để chuộc cha. Trước khi bán mình, Kiều chuyển phúc duyên cho em gái là Thúy Vân. Thúy Kiều rơi vào tay bọn buôn người Mã Giám Sinh và Tú Bà, họ lừa bán nàng vào lầu xanh. Tuy nhiên, Thúy Kiều được Thúc Sinh cứu sống thoát khỏi cuộc sống làm kỹ nữ. Tuy nhiên, Kiều lại gặp phải đau khổ khi bị Hoạn Thư - vợ của Thúc Sinh ghen tuông và đày đọa. Nàng một lần nữa bị giam giữ trong thanh lâu. Tại đây, Kiều gặp Từ Hải - một 'anh hùng đầu đội trời, chân đạp đất'. Từ Hải cưới Kiều và giúp nàng trả thù. Tuy nhiên, vì một sự hiểu lầm với tổng đốc Hồ Tôn Hiến, Kiều vô tình khiến Từ Hải mất mạng. Đau lòng, nàng nhảy sông tự vẫn nhưng may mắn được sư Giác Duyên cứu giúp.
- Phần 3: Sự đoàn tụ
Khi Kim Trọng từ Liêu Dương trở về sau tang lễ của chú, biết Thúy Kiều gặp phải biến cố, anh đau lòng. Anh kết hôn với Thúy Vân nhưng vẫn luôn nhớ về Kiều. Anh quyết tâm tìm kiếm nàng và tái hợp với gia đình. Thúy Kiều và Kim Trọng tái hợp nhưng cả hai đều mong ước 'duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bè'.